“Het is een afgewerkt product, in die zin dat de formulering op geen enkele manier meer zal veranderen bij verder testen”, zegt Saksela. “Met wat we hebben, kunnen we morgen de hele bevolking van Finland inenten.”

Maar in plaats van het potentieel van onderzoek zonder intellectuele eigendom te onderzoeken, is Finland, net als andere westerse landen, het standaardbeleid van de afgelopen decennia blijven volgen: volledig steunen op Big Pharma.

In het reguliere verhaal worden de COVID-19-vaccins van de eerste generatie van Pfizer, Moderna en AstraZeneca doorgaans gepresenteerd als een illustratie van hoe markten vitale innovatie stimuleren en versnellen . In werkelijkheid is het feit dat het winstmotief de doorslaggevende kracht is die het medisch onderzoek vormgeeft, verwoestend geweest – vooral in een wereldwijde pandemie. Het Finse vaccin biedt een opvallende case study van de vele manieren waarop het hedendaagse, op octrooien gebaseerde financieringsmodel de ontwikkeling van vaccins heeft vertraagd, en hoe het momenteel de mogelijkheid belemmert om effectieve massa-inentingscampagnes uit te voeren.

Privé intellectueel eigendom

De noodzaak om het volgende doorbraak gepatenteerde product te ontdekken, heeft veel bijtende effecten op onderzoek. Het stimuleert bedrijven om hun bevindingen voor elkaar en voor de bredere wetenschappelijke gemeenschap verborgen te houden, zelfs ten koste van de menselijke gezondheid. Het “open-source” -model zonder intellectuele eigendom heeft tot doel dit om te keren en van onderzoek een multilaterale samenwerking te maken in plaats van een race om het wiel uit te vinden en opnieuw uit te vinden.

Specifiek als het gaat om COVID-19, wordt de blokkerende impact van het hedendaagse financieringsmodel het meest acuut gevoeld in de laatste fase: het goedgekeurd krijgen van het eindproduct en in gebruik nemen. De tijd die tijdens de begindagen van de pandemie verloren ging door een gebrek aan samenwerking en bedrijfsgeheimen, is volgens viroloog Saksela relatief onbeduidend. In feite was de ontwikkeling van alle COVID-19-opnamen van de eerste generatie eenvoudig.

“Het achtergrondonderzoek was in een middag afgerond, waarna de richting voor hen allemaal werd bepaald”, zegt Saksela. “Gebaseerd op wat we al weten over SARS-1 en MERS, was het allemaal vrij duidelijk – niet een of andere triomf van de wetenschap.” In plaats van een geïnactiveerde of verzwakte kiem in het menselijk lichaam te introduceren, trainen de nieuwe coronavirus-shots ons immuunsysteem om te reageren op een ” spike-eiwit ” – op zichzelf onschadelijk – dat de karakteristieke uitsteeksels op het oppervlak van het virus vormt.

Het breed gedeelde begrip van dit mechanisme dateert van vóór de bijdragen van de farmaceutische bedrijven. Dit roept vragen op over de impact van patentgedreven onderzoek op het eindproduct. In hoeverre wordt het werk geleid door medische werkzaamheid, en in hoeverre is het gebaseerd op de noodzaak om het eigendomsrecht te behouden?

“Verschillende biotechbedrijven zouden het spike-eiwit op een soort afleveringsmechanisme slaan, of het nu RNA-technologie was of iets anders”, legt Saksela uit. “En meestal is de keuze gebaseerd op de toepassingen waarop ze een patent hebben, of het nu de beste optie is of niet.”

Dit is een typische dynamiek tussen grote bedrijven en staten: winsten zijn privé, risico’s worden gesocialiseerd.

Het Finse vaccin gebruikt een adenovirus om de genetische instructies te dragen voor het synthetiseren van het spike-eiwit. Een van de praktische voordelen is dat, in tegenstelling tot RNA-technologie op basis van lipidenanodeeltjes, kan het in een gewone koelkast worden bewaard, mogelijk zelfs op kamertemperatuur. Dit zorgt voor een gemakkelijkere en goedkopere leveringslogistiek zonder dat ultrakoude opslag vereist is. Naast de stabiliteit en het gemak van nasale toediening, kan het vaccin andere superieure eigenschappen hebben dan velen die momenteel op de markt zijn, gelooft het team van Saksela. “Om de verspreiding van het virus volledig te stoppen en om van nieuwe mutaties af te komen, moeten we steriliserende immuniteit opwekken”, wat betekent dat het virus niet langer repliceert in het lichaam van een verder gezond persoon. Voorlopige proeven bij dieren en patiënten lijken te bevestigen dat de neusspray dit bewerkstelligt. “Met ongeveer de helft van de mensen die worden blootgesteld, zelfs als ze symptoomloos zijn, merk je dat het virus nog steeds aanwezig is in de bovenste luchtwegen. Dus zelfs als het onderweg is,

Maar als het vaccin zo goed is als geadverteerd, wat houdt het dan tegen? Buiten Big Pharma en durfkapitaal zijn er nog maar weinig mechanismen om financiering te verkrijgen voor de grootschalige patiëntonderzoeken die nodig zijn om een ​​vaccin over de finish te krijgen. Octrooien zijn door de staat gesanctioneerde monopolies die de belofte inhouden van een potentieel enorm rendement op investeringen. Het huidige financieringsmodel van farmaceutisch onderzoek is bijna volledig op die verwachting gebaseerd, en dit is waar een medisch product zonder intellectuele eigendom op ernstige obstakels stuit.

Een fase III klinische studie vereist tienduizenden proefpersonen en zou ongeveer $ 50 miljoen kosten. Maar gezien het feit dat ondanks het relatieve succes van Finland bij het beheersen van het virus, het land al 18 miljard euro (21 miljard dollar) extra heeft moeten lenen om rond te komen, begint het bedrag meer op een druppel in de oceaan te lijken – in totaal ongeveer één. een kwart procent van de door pandemie veroorzaakte overheidsschuld tot dusver. Het aantal wordt absurd klein in tegenstelling tot het verlies van mensenlevens en economische verwoesting over de hele wereld.

De staat baant de weg voor privéwinst

Deze situatie is vooral absurd als we bedenken dat zogenaamd particulier farmaceutisch onderzoek zelf grotendeels door de overheid wordt gefinancierd. Moderna ontving $ 2,5 miljard aan overheidssteun en probeerde nog steeds kopers te fleuren met exorbitante prijzen. Pfizer pocht geen belastinggeld te hebben aangenomen, maar de PR-campagne heeft weinig met de werkelijkheid te maken: het vaccin is gebaseerd op toepassingen van openbaar onderzoek ontwikkeld door de Duitse firma BioNTech, die bovendien door de overheid werd gesteund voor een bedrag van $ 450 miljoen.

Deze cijfers zijn slechts het topje van de ijsberg als we kijken naar het kapitaal dat landen jaarlijks in universiteiten, wetenschappelijke instellingen, onderwijs en fundamenteel onderzoek steken. Dit is hoe de kennis en knowhow die aan alle innovatie ten grondslag ligt, wordt opgebouwd.

“We hebben bijvoorbeeld deze nieuwe soorten biologische medicijnen, gerelateerd aan vaccins in technisch-wetenschappelijke zin, geproduceerd met dezelfde soort DNA-technologie, waarvan de prijs vergelijkbaar is met afpersing”, zegt Saksela. “Het is erg treurig. Wat ook het grootste bedrag is dat u van een persoon kunt afpersen, of de staat dicteert de kosten. En natuurlijk zijn ze uiteindelijk gebaseerd op publiek gefinancierd onderzoek, net als bij vaccins. ”

Met andere woorden, we betalen twee keer voor hetzelfde shot: eerst voor de ontwikkeling ervan, dan voor het eindproduct. Maar er kan zelfs een derde prijskaartje aan verbonden zijn, aangezien regeringen hebben afgesproken de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor de mogelijke bijwerkingen van coronavirusopnames. Dit is een typische dynamiek tussen grote bedrijven en staten: winsten zijn privé, risico’s worden gesocialiseerd.

“En toch, toen ik probeerde te pleiten voor Finland om zijn eigen vaccin te ontwikkelen, is dit het belangrijkste argument dat ik steeds hoor: dat je een entiteit moet hebben met voldoende brede schouders om het risico te nemen”, zegt Saksela. . “Maar dat zijn allemaal loze praatjes, zo blijkt, aangezien de bedrijven vrijheid van elke aansprakelijkheid eisen en ontvangen.”

Het huidige op octrooimonopolie gebaseerde systeem is een relatief recente ontwikkeling, niet een onvermijdelijk neveneffect van het kapitalisme . Tot voor het einde van de jaren veertig financierden de regeringen voornamelijk medisch onderzoek, terwijl de rol van farmaceutische bedrijven zich voornamelijk beperkte tot het vervaardigen en verkopen van medicijnen. Tegenwoordig steunen overheden bedrijven in de vorm van verschillende subsidies en monopolistische privileges.

De schade gaat veel verder dan tekorten en hoge prijzen. Ten eerste is het een slechte zaak om een ​​ziekte te stoppen. In een beroemd geval zag het biotechbedrijf Gilead zijn winst in 2015-2016 dalen als gevolg van zijn nieuwe hepatitis C-medicijn – omdat het uiteindelijk de meeste patiënten genas. Dezelfde perverse stimuleringsstructuur heeft de inspanningen om preventieve vaccins te creëren gesaboteerd, ondanks dringende oproepen van volksgezondheidsdeskundigen van de afgelopen twintig jaar.

Door te investeren in voorspellend onderzoek had de uitbraak in China een halt kunnen worden toegeroepen. In een interview met de New York Times , professor Vincent Racaniello van Columbia University’s Departement Microbiologie en Immunologie zet het bot: “De enige reden waarom we dat niet deden is omdat er niet genoeg financiële steun” Ziekte-ecoloog en volksgezondheidsexpert Peter Daszak is het daarmee eens: “Het alarm ging af met SARS en we drukten op de sluimerknop. En dan hebben we het opnieuw getroffen met ebola, met MERS, met Zika. ”

Helaas zijn er nog niet veel tekenen dat politieke leiders wakker worden. Er is een schrijnend tekort aan vaccins, terwijl farmaceutische bedrijven zelfs hun eigen productieschattingen moeilijk kunnen bijhouden . Dit is niet alleen een direct gevolg van de heiligheid van octrooien, maar ook van hoe het spel wordt opgetuigd tegen oplossingen die buiten het winstgedreven systeem zijn gecreëerd. Omdat vaccins alleen kunnen worden geproduceerd in laboratoria die eigendom zijn van of geautoriseerd zijn door de octrooihouders, liggen de meeste farmaceutische fabrieken ter wereld stil. Een noodoplossingvoorgesteld door India en Zuid-Afrika, gesteund door de Wereldhandelsorganisatie door een meerderheid van de regeringen van de wereld, trachtte intellectuele eigendomsrechten op COVID-19-opnamen op te schorten. Rijke landen, geleid door de Verenigde Staten en de Europese Unie, weigerden categorisch.

Ondertussen hebben rijke landen het leeuwendeel van alle voorbestellingen voor vaccins gemaakt . Afgezien van de ethiek is dit een catastrofale manier om een ​​pandemie te bestrijden. Er worden om te beginnen onvoldoende vaccins geproduceerd en verdeeld op basis van rijkdom in plaats van een gezond volksgezondheidsbeleid. Zelfs de rijke landen schieten zichzelf in de voet omdat het virus zich over het grootste deel van de wereld mag blijven verspreiden en muteren.

Binnen deze mondiale hiërarchie behoort Finland tot de meer bevoorrechte landen. Maar het knelpunt bij de productie van vaccins heeft een nadelig effect op iedereen, ook op de Finnen . Zoals professor Saksela benadrukt, is het cruciaal om paraatheid serieus te nemen, zowel op nationaal als op mondiaal niveau. De wereld heeft de huidige pandemie nog lang niet onder controle, en het grimmige feit is dat de volgende slechts een kwestie van tijd is.

“Dat het allemaal aan de marktwerking wordt overgelaten, is een teken van de huidige tijd”, zegt Saksela. “Of dat een volkomen verstandige benadering is, moet in ieder geval zorgvuldig worden overwogen.”

Sociaaldemocratisch paradijs?

Finland wordt in internationale media vaak afgeschilderd als een Noords dromenland. Tijdens de pandemie heeft de nieuwe linkse regering het progressieve imago van het land verder versterkt. Je zou kunnen verwachten dat zo’n regering de meest voor de hand liggende pleitbezorger is van door de overheid gefinancierde en vrij gedeelde vaccintechnologie. Maar de laatste decennia – het tijdperk van neoliberalisme – hebben een lange schaduw geworpen.

In navolging van een algemene trend onder haar tegenhangers, begon de heersende sociaal-democratische partij zichzelf in de jaren negentig te hervormen na Tony Blair’s New Labour en de Clinton-democraten. In 2003 werd het Finse nationale vaccinontwikkelingsprogramma stopgezet, na 100 jaar in werking te zijn geweest, onder een sociaaldemocratische minister van Volksgezondheid, en maakte plaats voor multinationale farmaceutische bedrijven.

Hoewel het vaccin veel aandacht heeft gekregen in de Finse media, met een oppositie die veel vijandiger staat tegenover de publieke sector dan de aan de macht zijnde partijen, is er binnen het politieke establishment weinig discussie over. En in plaats van directe overheidsfinanciering hebben Saksela en zijn partners advies gekregen van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid: om een ​​startup op te richten en durfkapitalisten het hof te maken.

Saksela hoopt dat ze alsnog de nodige financiering kunnen krijgen. Maar het betekende het omarmen, in ieder geval gedeeltelijk, de omgekeerde logica van marktgestuurd medisch onderzoek: hoe goed of levensreddend uw product ook is, tenzij u van plan bent geld te verdienen, zal het erg moeilijk zijn om van de grond te komen.

“Een fase III-studie zal nog steeds intellectueel eigendom opleveren rond ons vaccin waarvan we denken dat het mogelijk winstgevend is”, zegt Saksela, “zelfs als het niet winstgevend is om te exploiteren.”

OVER DE AUTEUR

Ilari Kaila is een Fins-Amerikaanse freelanceschrijver, journalist en componist die momenteel lesgeeft aan de Hong Kong University of Science and Technology en blogt bij Limited Hangout .

Joona-Hermanni Mäkinen is een in Helsinki gevestigde onderwijzer en schrijver die onderzoek doet naar economische democratie en economische geschiedenis.