Indignatie redactie 
Sinds ik naar een Britse school ging, was je altijd een deel van mij. Nu ga je weg en het breekt mijn hart
- Frans Timmermans is uitvoerend vice-voorzitter van de Europese commissie
IK HEB onlangs een prachtig boek met liefdesbrieven aan Europa gelezen. En het deed me nadenken over mijn liefde voor Groot-Brittannië. Het is me net opgevallen dat ik op een van je scholen zat toen je lid werd van de Europese Economische Gemeenschap. Niet op je grond, let wel, maar in Italië. Saint George’s British International School in Rome, om precies te zijn. Ik was 12 jaar oud en nog steeds Engels aan het leren. Dat jaar kleedde ik me ook in een kimono, als een van de “heren uit Japan” in de Mikado, het toneelstuk van de school. Mevrouw Alcock moedigde me aan om niet te hard te zingen, zodat mijn valse noten minder hoorbaar zouden zijn. Maar ze hield me op het podium. Ik vond het geweldig. Alsof ik het volgende jaar graag deel uitmaakte van het koor in My Fair Lady en het jaar daarop de Mock Turtle in Alice in Wonderland.
Sindsdien zijn er meer dan 40 jaar verstreken. Er is zoveel gebeurd. Mijn familie ging terug naar Nederland, ik studeerde daar en in Frankrijk. Ik trouwde en werd vader, werkte in militaire dienst, werkte als diplomaat, scheidde en trouwde opnieuw, werd verkozen in het parlement, diende in de regering en zit nu in de Europese commissie . Groot-Brittannië was er altijd. Als onderdeel van mij. Omdat ik op een van je scholen zat, ben ik meer Nederlands dan voorheen. Omdat er geen betere manier is om bewust te worden van je eigen cultuur dan door ondergedompeld te worden in een andere. En tegelijkertijd laat die onderdompeling sporen na. Wat je inademt en absorbeert blijft: als een extra laag, een sediment dat gedeeltelijk samenvloeide met wat er al was en gedeeltelijk onderscheidbaar en uniek blijft.
Er is zoveel onnodige schade aan u en aan ons allemaal toegebracht. En ik vrees dat er meer zullen volgen
Ik ken je nu. En ik houd van je. Voor wie je bent en wat je me hebt gegeven. Ik ben als een oude minnaar. Ik ken je sterke en zwakke punten. Ik weet dat je vrijgevig kunt zijn, maar ook gierig. Ik weet dat je gelooft dat je uniek en anders bent. En natuurlijk ben je op veel manieren, maar misschien minder dan je denkt. Je zult nooit stoppen met het verwijzen naar de rest van ons als “het continent”. Het helpt je om de afstand te creëren die je denkt nodig te hebben. Maar het voorkomt ook dat je ziet dat we allemaal een beetje afstand tussen ons nodig hebben. Alle Europese landen zijn uniek. Onze verschillen zijn een bron van bewondering, verrassing, ongemak, misverstand, spot, karikatuur en, ja, liefde.
In de beste tijden maken deze verschillen ons de meest creatieve, productieve, vredige en welvarende familie. In de slechtste tijden worden onze verschillen gemanipuleerd om angst bij te brengen, superioriteit te propageren, om het ene familielid tegenover het andere te stellen. Dingen lopen dan snel uit de hand. Daar zijn we allemaal ook heel, heel goed in. Dat is onze erfenis. Dat is ook wie we zijn. En als gezin hebben we de plicht om de beste tijden te promoten en de slechtste tijden op afstand te houden. Tot dusverre is de EU, ondanks al haar fouten, het meest succesvolle instrument geweest om dat doel te bereiken.
Je hebt besloten te vertrekken. Het breekt mijn hart, maar ik respecteer die beslissing. U was er in tweestrijd over, zoals u altijd in tweestrijd was over de EU. Ik wou dat je je aan die houding had vastgehouden, het diende je goed en het hield ons allemaal in betere vorm. Was het nodig om het probleem te forceren? Helemaal niet. Maar je deed. En het trieste is, ik zie dat het je pijn doet. Omdat de twee geesten er nog steeds zullen zijn, zelfs nadat je bent vertrokken. In het proces is zoveel onnodige schade aan u, en aan ons allemaal, toegebracht. En ik vrees dat er meer zullen volgen.
De waarheid wordt verteld, ik voelde me diep gekwetst toen je besloot te vertrekken. Drie jaar later ben ik gewoon verdrietig dat een familielid onze banden wil verbreken. Maar tegelijkertijd vind ik troost in de gedachte dat familiebanden nooit echt kunnen worden verbroken. We gaan niet weg en je bent altijd welkom om terug te komen.
• Frans Timmermans is uitvoerend vice-voorzitter van de Europese commissie
