Indignatie redactie 
Boeren – Terwijl de regering van de Franse president Emmanuel Macron, onder de nieuwe premier Gabriel Attal, steeds verder naar rechts opschuift, schudt een radicale massabeweging het land opnieuw op.
Boeren zijn boos. Vorig jaar mobiliseerde de grootste arbeidersbeweging sinds tientallen jaren miljoenen mensen in het hele land in een poging de pensioenen te verdedigen. Dit jaar is het de beurt aan de boeren om in opstand te komen.
Zesduizend tractoren waren aanwezig bij 120 blokkades en op 30 januari werden minstens 16 snelwegen tot stilstand gebracht. Hoofdkantoren van regionale overheden zijn bedekt met mest en distributiecentra van hypermarkten – evenals de luchthaven van Toulouse – zijn lamgelegd.
Een colonne van tweehonderd tractoren vanuit het zuiden vertrok op 31 januari naar Parijs, met de bedoeling de belangrijkste groothandelsmarkt voor levensmiddelen in Rungis te blokkeren. In elke stad waar ze doorheen kwamen, spraken de lokale bewoners hun steun uit en brachten voedsel mee. Er zijn ‘belegeringen’ van Parijs en Lyon aangekondigd.
Frankrijk telt ruim 400.000 boeren, vergeleken met 100.000 in Groot-Brittannië. In de afgelopen vier decennia is het inkomen van boeren in reële termen met 40% gedaald, en een kwart van de Franse boeren leeft onder de armoedegrens. Vooral schapenhouders, veehouders en fruitproducenten zijn vaak extreem arm.
Dit, samen met asociale uren en isolatie, kan tragische gevolgen hebben. Statistieken tonen aan dat gemiddeld minstens twee boeren elke week zelfmoord plegen.
De slogans die op de barricade-tractoren zijn geschilderd variëren, waaronder ‘Ik hou van mijn werk, maar ik moet de kost verdienen’, ‘We mogen geen voedsel importeren waarvan de productie in Frankrijk verboden is’, ‘Veeboeren, wijnproducenten, groentetelers, strijd!”, en “Wij willen fatsoenlijke prijzen, geen subsidies!”.
Radicale actie werkt. De regering heeft al concessies gedaan door de belastingen op tractorbrandstof te verlagen, de compensatie voor door ziekte getroffen veeboeren te verhogen en te beloven wat meer druk uit te oefenen op de grote supermarktketens, die hun marktmacht gebruiken om crimineel lage prijzen te betalen. Dit is echter niet genoeg en de overgrote meerderheid van de boeren is vastbesloten deze beweging voort te zetten.
We moeten boeren niet als een homogeen blok zien. De grootste boerenfederatie, de Fédération Nationale des Syndicats d’Exploitants Agricoles (FNSEA), wordt gedomineerd door eigenaren van enorme boerderijen. De boerenbeweging kan zowel progressieve als reactionaire eisen naar voren brengen.
Links zou maatregelen moeten steunen om minimumprijzen voor producenten te garanderen en om te bezuinigen op de megawinsten van de voedsel- en supermarktindustrie. Maar andere eisen, zoals de afschaffing van de nieuwe regel dat 4% van het land op elk moment braak moet worden gelaten, om de biodiversiteit te helpen herstellen, en soortgelijke oproepen om groene regelgeving te schrappen, moeten worden verworpen.
Verdedig groene opties
Er zijn drie grote nationale boerenfederaties. De grootste, de FNSEA – die bij de verkiezingen van 2019 55% van de stemmen kreeg om boerenvertegenwoordigers te kiezen – heeft een leiding die hoopt dat de regering zich zal concentreren op het afschaffen van groene regelgeving en het verhogen van landbouwsubsidies, waar vooral de grootste boerderijen van profiteren. .
Daarentegen stelt de linkse Confederatie Paysanne (20% van de stemmen) eisen voor minimumverkoopprijzen en lagere winsten voor de agribusiness en supermarktketens. De Confederatie zegt dat blokkades vooral gericht moeten zijn op supermarktketens.
Ondertussen protesteren beide federaties tegen nieuwe verdragen van de Europese Unie die tot doel hebben de dictatuur van de markt te versterken en import in Europa toe te staan die niet onderworpen is aan dezelfde milieu- en dierenwelzijnsregels als lokaal geproduceerde goederen.
Macron aarzelt voordat hij de ME stuurt, omdat de boeren vaak solide conservatieve kiezers zijn geweest. Zijn minister van Binnenlandse Zaken verklaarde zelfs: “Wij reageren niet op lijden door oproerpolitie te sturen” – wat verrassend nieuws moet zijn voor de vele stakers, antiracisten en ecologen die de afgelopen jaren door de politie zijn verminkt tijdens demonstraties.
Boeren die in de media werden geïnterviewd, zeiden dat ze er vertrouwen in hadden dat de politie met hen sympathiseerde. Dit zal waarschijnlijk veranderen naarmate de acties voortduren. Op 31 januari waren er gepantserde voertuigen rond Parijs opgesteld, terwijl 15 boeren in de buurt van Rungis werden gearresteerd.
De situatie verandert elke dag. De meest radicale grote arbeidersvakbond, de CGT, heeft haar activisten opgeroepen om de piketten en blokkades van boeren bij te wonen en gemeenschappelijke belangen te bespreken. Ook het radicaal-linkse La France Insoumise (Frankrijk in Opstand) steunt eisen om de winstmarges van de supermarktketens te bevriezen en minimumprijzen op te leggen. In sommige steden hebben linkse burgemeesters ter ondersteuning bijeenkomsten georganiseerd.
Maar sommigen ter linkerzijde weigeren ten onrechte de beweging te steunen vanwege de rechtse overheersing van de belangrijkste boerenfederatie.
De radicale tactieken van deze week waren geïnspireerd door de Gele Hesjes-beweging van een paar jaar geleden, en door de pensioenprotesten van vorig jaar, die vooral spectaculair waren in kleinere provinciesteden met een solide conservatieve traditie.
Naarmate de dagen verstrijken worden steeds meer distributiecentra van supermarktketens het doelwit, en dit is een welkome ontwikkeling. Nu er een grote eendaagse lerarenstaking gepland is, het protest van taxichauffeurs groeit en de stakingen van buschauffeurs in het verschiet, laten we hopen dat het voorbeeld van de boeren tot een meer algemene opstand leidt.
John Mullen is een antikapitalistische activist in de regio Parijs en een aanhanger van La France Insoumise. Zijn website is randombolshevik.org.
