In plaats van sympathie en shock roept de moord op Nahel opruiende media op, nazi-donaties aan de dader en postkoloniale woede.
Rijk versus arm
Nahel was een jongere uit de Parijse voorstad Nanterre. In deze banlieue wonen de laagste lagen van de arbeidersklasse, achtergelaten door de Parijse glamour en gedoemd tot slechtbetaalde banen of werkloosheid. De geprefabriceerde woonwijken zijn er na de Tweede Wereldoorlog gebouwd tijdens de hoogconjunctuur voor eenvoudige fabrieksarbeiders.
Toen 20 jaar geleden het kapitalisme begon te lijden zoals overal in Europa, kromp ook de industrie in Frankrijk. De nederzettingen raakten in verval, mensen raakten werkloos, gezinnen raakten verarmd. Velen van hen komen uit de voormalige koloniën van Frankrijk.
Pas in 1961 werd Algerije, het thuisland van Nahels voorouders, bevrijd van de Franse bezetters in een bloedige burgeroorlog die bijna tien jaar duurde. Die laatste lieten verwoesting, bergen lijken, armoede en honger achter in het Noord-Afrikaanse land. Nu, slechts 62 jaar later, schoot een Franse politieagent de 17-jarige jongen onnodig dood bij een verkeerscontrole. Geen wonder dat de woede in de banlieues overkookt.
Bij de meeste media spelen deze achtergronden geen grote rol. Velen stortten zich op het slachtoffer en speculeerden wat de jongen in zijn korte leven zou hebben uitgespookt. Een week na de moord en het begin van de opstanden in Nanterre en elders in Frankrijk maken burgerlijke verslaggevers zich meer zorgen over de gehoorzaamheid van het volk en de eigendommen van de machtigen. ZDF en Springer’s WELT vreesden dat dergelijke opstanden zouden overslaan naar Duitsland .
Het is bekend dat politieagenten vooral hun eigen geweld ontkennen. Niettemin citeerde het Springerblatt het hoofd van de politievakbond (GdP) van alle mensen. Natuurlijk heeft hij minder moeite met de moord dan met de boze ‘antidemocratische’ mensen. Alsof het volkomen normaal is dat ambtenaren ongehoorzame jongeren midden op straat in burgerwacht zonder enige noodzaak neerschieten.
ZDF interviewde onder meer een ‘conflictonderzoeker’. Net als de GdP-baas maakte hij de Duitse middenklasse echt bang: er is ook een “grotere bereidheid om geweld te gebruiken in Duitsland, vooral in radicaal ideologisch gemotiveerde milieus, vooral in rechts-extremisme”. Aangezien de familie van slachtoffer Nahel M. Algerijnse roots heeft, kan het betreurde “geweld” in Frankrijk niet worden ingegeven door rechtsextremisten. Dus waarom maakt hij deze verwijzing überhaupt?
Misschien moet men zich afvragen: zou de politieman zo onzorgvuldig en met zo’n doel hebben geschoten als het kind goed gekleed was geweest en rijke ouders had gehad? Waarschijnlijk niet.
Dit verduidelijkt het probleem: de moord op Nahel was niet zomaar een overdreven reactie van de ambtenaar, maar een uiting van de strijd tussen arm en rijk.
De destructieve protesten die volgden waren opnieuw een wanhopige en contraproductieve poging van de armsten om op te staan tegen hun onderdrukkers.
Haasten voor het assortiment
Natuurlijk klagen sommige media over “de verwaarloosde milieus” in Frankrijk, daarbij verwijzend naar politicologen en sociologen. Ze vermelden niet hoe deze zijn ontstaan, niet alleen in Frankrijk. Ze praten niet over het koloniale verleden en niet over de kapitalistische auteursrechtenorganisatie die altijd hordes mensen heeft voortgebracht en buitengesloten die in getto’s zijn achtergelaten.
Media die verder naar rechts staan, waaronder nogal wat zenders die zichzelf als alternatief zien, gaan nog verder: Nahel zou een “bij de politie bekende spijbelaar” zijn geweest, vermoed door Schweizer Blick .
In zijn blog “Pleitticker” ageerde de voormalige Bild-hoofdredacteur Julian Reichelt, op de manier van zijn voormalige werkgever, niet minder kwijlend tegen het slachtoffer. De jongen zou een kleine crimineel zijn, naar verluidt zelfs betrokken bij drugsdelicten, reed zonder rijbewijs en trotseerde vijf keer politiecontroles. Alsof dit alles, als iets ervan waar zou zijn, moord door de autoriteiten zou rechtvaardigen.
Reichelt noemt geen bronnen voor zijn beweringen. Waarschijnlijk heeft hij zijn ontboezemingen gekopieerd van Wikipedia, waar ze bijna woordelijk te lezen zijn. Het is bekend dat Wikipedia verklaringen van geselecteerde media naar eigen goeddunken graag als feitelijke beweringen presenteert en op deze manier zelfs oude wetenschappers die bijvoorbeeld de lijn van westerse vaccindictators niet volgen, belastert als complottheoretici en dergelijke.
Reichelt, die met zijn blog de Corona-verzetsstrijder imiteerde nadat hij uit Bild was gezet, is vrijwel hetzelfde: haasten naar het bereik, zoals al decennia bekend is uit Springer-Verlag. Soms zijn de boosdoeners van alle ellende “de luie Grieken”, soms “de luie werklozen”, soms “de migranten” – en nu zijn het gewoon “kleine criminelen”, gettokinderen met een “migratieachtergrond”.
Afstappen, opboksen, Reichelt heeft dit net zo perfect onder de knie als op de foto .
In deze wereld, zelfs als de politie een van hen neerschiet, moeten degenen die zijn achtergelaten hun mond houden, zwoegen en zich onderwerpen. Het belangrijkste is dat ze geen krassen maken op het eigendom van de groten.
Basisrechten worden alleen voor zichzelf opgeëist, niet voor het gepeupel. “Ga aan het werk!” snauwen ze naar hem.
Frankrijk: De dode Nahel M. verscheen in gangsta-rapvideo
Gedood zonder zelfverdediging
Er is een video van het feit, blijkbaar opgenomen door een voorbijganger. Een aantal zaken is dan ook zeker: de dader bevond zich niet in een situatie van zelfverdediging. Het slachtoffer was niet gewapend en uitte geen levensbedreigende bedreigingen voor de agenten. Die laatste had de band kunnen doorschieten als het zo belangrijk voor hem was om de jongen te pakken te krijgen.
Volgens het parket zou Nahel zonder rijbewijs met vrienden in een Mercedes hebben rondgereden, eerst op de busbaan, daarna bij een rood licht. De twee politieagenten zetten de achtervolging in, stopten uiteindelijk de auto en controleerden hem. De video is van deze situatie.
Volgens Spiegel TV deed een van de jonge passagiers verslag van wat er toen gebeurde: Nahel had daarom het raampje laten zakken. Een politieagent zei: “Zet de motor af, anders schiet ik.” De politieagenten sloegen hem vervolgens twee keer met hun geweren. Vervolgens hield een van hen het pistool tegen zijn hoofd. Nahel moet niet bewegen, “anders schiet ik een kogel door je kop.” Toen sloegen ze opnieuw met de kolf, de tweede agent riep: “Schiet hem neer!” Nahel haalde zijn voet van de rem, de auto rolde weg, de politieagent vuurde.
Afgezien van de betwiste formulering is de video niet in tegenspraak met deze weergave. De andere achtergrond van de jongen speelt niet de minste rol bij de beoordeling van het misdrijf van de politieagent, zowel strafrechtelijk als journalistiek. Speculaties over de vraag of Nahel spijbelde van school of naar verluidt betrokken was bij drugs dienen maar één doel: het slachtoffer postuum in diskrediet brengen en zijn moord rechtvaardigen.
Reichelts haast
Op dit alles staat niet de doodstraf. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces en niet om door de politie te worden neergeschoten.
De belangrijke vraag die beantwoord moet worden is: Was het zelfverdediging of niet? Nee, dat was het duidelijk niet.
Maar de dood van Nahel wordt gebruikt. Niet door de “relschoppers”, maar door de agitators die, in woede gehuld, hun racistische clichés onder het volk toejuichen. Hun halfbakken gedachtenlus gaat ongeveer zo: Nahels voorouders komen uit Algerije, veel demonstranten zijn migranten, wat aantoont dat ze van nature crimineler zijn dan “de brave rasechte blanke man”. Het moet dus de juiste persoon geraakt hebben.
Reichelt onthult ook zijn eigen kleine “rassentheorie”. Naar verluidt hebben mensen met een donkere huidskleur in het Westen een betere status dan blanken, aldus de dienstdoende propagandist, die de meedogenloze koloniale geschiedenis die al eeuwenlang voortduurt, hardnekkig ontkent. Hij rechtvaardigt dit vervolgens door te zeggen dat moorden op zwarten tot protesten hebben geleid, moorden op blanken zogenaamd niet. Ja, Reichelt beheerst het ‘verdeel en heers’-spel van de bourgeoisie.
Het is geen geheim dat waar armoede hoogtij viert, de toon ruwer is en de misdaad openlijker wordt geleefd en van een andere aard is dan in een villawijk van de rijken. Ook zijn achterblijvers minder populair bij de politie dan de middenklasse met een nette façade. In Frankrijk wordt de politie niet alleen als bijzonder wreed beschouwd, maar ook als bijzonder racistisch. Wie in een banlieue woont, heeft zeer waarschijnlijk ruime ervaring met politiegeweld en racistisch gemotiveerde controles.
Nazi maakt daders miljonair
De politie is de vicaris van het beginsel van recht en orde. Zelfs extreemrechts flirt ermee, als het maar om kansarmen gaat. Beiden zijn altijd natuurlijke bondgenoten geweest. Onderdrukking is niet geheel geweldloos. Dat blijkt ook uit een inzamelingsactie voor de dader, geïnitieerd door de bekende Franse rechtsextremist Jean Messiha.
Messiha adviseerde Marine Le Pen als frontvrouw van de partij Ressemblement National (National Assembly). Tegenwoordig is hij lid en aanhanger van de neofascistische partij Reconquête (herovering) met een neoliberaal-racistische agenda. Tegen de tijd dat het artikel klaar was, had Messiha meer dan 1,6 miljoen euro opgehaald van het crowdfundingplatform gofundme.com voor de dader, officieel zijn familie.
Dat is een duidelijke boodschap: vermoord buitenlanders, we maken je miljonair. Dat moet je in je mond laten smelten: een politieagent schiet een jongere neer zonder dat het nodig is, zit daarvoor terecht in hechtenis, waar hij op zijn proces wacht, en een nazi gooit er officieel miljoenen naar hem voor.
In Duitsland gebeurde overigens iets soortgelijks in een iets andere vorm. In 2012 veroordeelde de districtsrechtbank van Magdeburg Andreas Schubert, leider van de Dessau-servicegroep, tot slechts 10.800 euro voor “moord door nalatigheid” op de geboeide Oury Jalloh in een detentiecel. De politievakbond zamelde destijds dat geld en meer in voor de veroordeelde. Van een strafschop merkte Schubert niet veel meer, integendeel, er zat nog veel aan te komen.
Een verbetering van de situatie in Frankrijk is niet in zicht. Net als in Duitsland is de Franse regering al jaren bezig haar politiewetten geleidelijk aan te scherpen, voor het laatst in 2017 onder president François Hollande. In die tijd breidde het de reikwijdte van ambtenaren voor het gebruik van vuurwapens uit. In 2022 zouden politieagenten 13 mensen hebben neergeschoten tijdens verkeerscontroles. Nahel was niet het eerste slachtoffer en waarschijnlijk ook niet het laatste. Bijna alle doden door ambtenaren komen uit de sloppenwijken.
Geweld leidt tot tegengeweld
Het is natuurlijk meer een teken van absolute hulpeloosheid dan een slim revolutionair plan wanneer de jeugd van de sloppenwijken in soms blinde woede de steden verwoest en platbrandt. Natuurlijk gaan dit soort opstanden altijd gepaard met saboteurs die bijvoorbeeld kleine winkeltjes plunderen of kleine auto’s van arbeiders in brand steken. Zonder de historische voorgeschiedenis van kolonisatie en massale verarming door kapitalistische economische crises te kennen, kan de omvang van de onrust echter niet worden begrepen.
Wie geweld op straat veroordeelt, mag het structurele geweld van een competitief systeem niet vergeten waarvan de pracht en glorie in de machtscentra het resultaat is van oorlog, genocide en bergen lijken. Geweld roept altijd tegengeweld op.
Het is maar een kort moment van voldoening, als je er al van kunt spreken, met het oog op de executie van Nahel, wanneer de Franse bourgeoisie zich barricadeert voor haar eigen volk, wanneer president Emmanuel Macron zijn bezoek aan Berlijn moet afzeggen en de media zijn woedend over de verlopen “maffia”.
In ieder geval zei Macron op een persconferentie op 4 juli 2023 dat hij “nu de republikeinse orde wilde herstellen”. Met andere woorden: doorgaan zoals voorheen. Dat zal de miljoenen Fransen die zijn achtergebleven, met of zonder migratieachtergrond, niet tot bedaren brengen. De president weet dat natuurlijk en daarom voegt hij er meteen een paar repressieve mededelingen aan toe: Als de onrust zou aanhouden, zouden de sociale netwerken waarschijnlijk moeten worden geblokkeerd.
Ten slotte moet men opnieuw kijken naar de acute trigger, de laatste vonk voor de onrust.
Een politieagent schoot zonder enige aanleiding een 17-jarige jongen neer. Hij vermoordde de zoon van een alleenstaande moeder, de kleinzoon van een grootmoeder en een ogenschijnlijk populaire arbeidersjongere.
Nahel had nog zijn hele leven voor zich. Een kind verliezen is het ergste wat een ouder kan meemaken.
Iedereen die als 17-jarige nog nooit het doel heeft overschreden, moet de eerste steen gooien. En wie nog nooit in een hangende geprefabriceerde woonwijk heeft moeten wonen, moet zwijgen. De boosaardigheid die in verschillende media over het slachtoffer wordt uitgestort, is vooral een uiting van totale brutalisering te midden van een destructief systeem van geweld.