Inhoud
Het was een onbegrijpelijke FVD middag. In de Haarlemse Philharmonie kwamen oktober 2019 honderden conservatieven samen. De organisator: Civitas Christiana, een religieuze stichting die campagne voert onder de naam Cultuur onder Vuur. Er was zelfs een logo ontworpen: een brandend molentje.
FVD Het was niet zo lang na de Provinciale Statenverkiezingen die door Forum voor Democratie waren gewonnen. Hier schuifelde Statenlid Gideon van Meijeren rond, destijds een totaal onbekende, verlegen jongen.
Er waren meer FvD-Statenleden, huisideoloog Andreas Kinneging was van de partij en een medewerker uit het Europees Parlement vertelde over de euro. Sprekers klaagden over de klimaatreligie, de NOS, de islam en indoctrinatie in het onderwijs, precies de thema’s die Forum destijds al aanroerde. Ondertussen stonden er rode banieren op het podium en praatte een man met een sjerp het programma plechtig aan elkaar. Er hing een religieuze ondertoon. Er werd nog net niet gebeden.
Het was de tijd van Jenny Douwes, een blonde Friezin die in rechtse kringen enige bekendheid kreeg omdat ze betrokken was bij een actie tegen demonstranten tegen zwarte piet. Douwes kreeg de ‘vrijheidsprijs’ van Civitas Christiana uitgereikt vanwege haar betrokkenheid bij deze wegblokkade. Een grotere puzzel is er niet: waarom zou je Douwes een prijs geven voor het schenden van rechten van medeburgers, laat staan als die prijs een religieus sausje heeft? Laat Onze Lieve Heer erbuiten.
RELIGIEUZE CONNECTIES
Cultuur onder Vuur is een voorbeeld van het vage verband tussen orthodoxe christenen en rechts radicale partijen als Forum. Maar er is meer. Eind 2019 wisten we al dat het FvD-partijkantoor voor een vriendenprijsje door een SGP’er aan Baudet was verhuurd. Ook had FvD een zetel in de Eerste Kamer opgegeven ten faveure van de partij van Kees van der Staaij. De conservatieve dominee Henk-Jan Prosman verkondigde de hele dag dat Forum fantastisch was. SGP-Kamerlid Chris Stoffer sprak jongerenorganisatie JFvD toe.
Een rare gewaarwording. De JFvD’ers klapten enthousiast voor Stoffer, maar dezelfde middag deden ze dat ook voor Tom Gorny, een datingcoach die roept dat vrouwen die nee zeggen geen nee bedoelen. Het vloekt nogal met het idee van naastenliefde zoals het veel christenen wordt bijgebracht. Ook het idee dat moslims op voorhand niet te vertrouwen zijn is daar flagrant mee in tegenspraak. Ook vraag je je af hoe ‘zuinig zijn op de schepping’ samen kan gaan met het idee dat klimaatverandering er niet toe doet.
Vorig jaar kwam een boek uit met een uiterst heldere verklaring voor deze schijnbare tegenstrijdigheden. Zembla-journalist Sander Rietveld schreef Nieuwe Kruisvaarders, een boek over de relatie tussen orthodoxe christenen en radicaal rechts. Opeens vallen alle puzzelstukjes van toen – en nu – in elkaar. Er is helemaal geen sprake van een tegenstelling, maar eerder van een gedeelde ideologie die bij orthodoxe christenen hooguit een ander sausje en andere inspiratiebronnen heeft dan bij Forum.
GEDEELDE IDEEËN
Met veel oog voor detail geeft Rietveld een beeld van de overeenkomsten. Christenen zijn ze allemaal: niet-religieuze FvD’ers noemen zichzelf immers ‘cultuurchristen’. Zij zijn net als orthodoxe christenen voor een homogene volksgemeenschap op basis van christelijke waarden. Deze ideeën gaan samen met weerzin tegen de oprukkende islam en multiculturalisering. Beide groepen keren zich tegen de seculier-linkse elite en vinden dat hun waarden onder druk staan: witte christenen maken de dienst niet meer uit.
Hun analyse van wat er moet gebeuren is simpel: het gezin moet weer centraal komen te staan, het feminisme moet worden bestreden, vrouwen zijn bedoeld om te baren, abortus moet worden tegengegaan en alles wat riekt naar LHBT’s is ongewenst. Zo wordt duidelijk waarom homofobie bij beide groepen voorkomt, ze de islam willen bestrijden, de grenzen willen sluiten, tegen transgendertoiletten zijn, zich niets aantrekken van klachten over Zwarte Piet en geen antidiscriminatiewetten willen.
Het gaat hier in feite om één politieke stroming. Dat voor veel christenen het geloof niet met radicaal rechts te rijmen valt, maakt voor de orthodoxe geloofsgenoten niet uit. Zij knijpen graag een oogje dicht als Trump vrouwen in hun kruis wil grijpen, zien antisemitisme bij FvD door de vingers, vinden dat transgenders respectloos bejegend mogen worden en verdedigen Victor Orban vol enthousiasme. Het verklaart waarom Baudet talloze keren een onkritisch podium kreeg bij de EO. Alles voor het hogere doel.
Na dit boek is de grote vraag: nu FvD niet meer salonfähig is, waarom is de SGP dat eigenlijk nog wel?
Beeld: boek van Sander Rietveld. Foto en bron: Chris Aalberts.