“Doe het niet,” riepen de oud-ministers Ernst Hirsch Ballin en Hanja Maij-Weggen hun partijgenoten in Brabant de afgelopen dagen op. Maar ze doen het dus wel. Een meerderheid van de Brabantse CDA-leden vindt het een goed idee als hun partij in deze provincie een coalitie vormt met FvD (plus VVD en Lokaal Brabant). Wel onder ‘stevige voorwaarden’, maar over de betekenis van die schaamlap hoeven Hirsch, Maij en andere prominente christendemocraten zich waarschijnlijk niet veel illusies te maken.
De meerderheid van de Brabantse CDA’ers die in een online referendum ‘ja’ zei tegen een college met Forum is overigens vrij klein. Slechts 56 procent van hen ziet het zitten dat de partij van Thierry Baudet toetreedt tot het dagelijks provinciebestuur. Formeel is de uitspraak van de CDA-leden ‘adviserend’. De fractie in de Brabantse Staten beslist. Maar de kans dat die nu afziet van een coalitie is uiteraard nul.
Aan Baudet heeft het niet gelegen. Die deed zijn uiterste best om de lust tot samenwerking zoveel mogelijk te ontmoedigen. Hij beschuldigde onlangs het CDA (en andere middenpartijen) ervan met hun ‘cultuur-marxistische’ opvattingen Nederland te willen ‘vernietigen’. Maar die toch verre van uitnodigende woorden vermochten de Brabantse christendemocraten niet tot andere gedachten te brengen.
Ook de partijtop in de zuidelijke provincie spande zich nog in om de CDA-leden tegen de haren in te strijken. Het referendum bestond uit vijf vragen, die door Hirsch en co als ‘sturend’ werden bestempeld. Ze bevatten onder meer zinnetjes als “Samenwerken in een coalitie met de Brabantse fractie van Forum voor Democratie is acceptabel mits de inhoud van het coalitieakkoord herkenbaar is voor het CDA, past binnen onze kernwaarden, en recht doet aan de uitgangspunten in ons verkiezingsprogramma.” Inderdaad: ga daar maar eens ‘nee’ op antwoorden.
Kortom: de Brabantse coalitie moest en zou er komen en ze komt er dan ook. Ze vervangt een college dat bestond uit VVD, PvdA, GroenLinks en D66. De CDA’ers hopen vooral dat dankzij Forum het stikstofbeleid wat gematigder uitpakt voor de vele boeren in hun provincie. We zullen zien in hoeverre dit effect optreedt. En hoe het onderlinge bondgenootschap de Brabanders verder bevalt.
Het was overigens niet de eerste keer dat Hirsch, Maij en andere ‘progressieve’ CDA’ers probeerden de komst van een coalitie met populistisch rechts te blokkeren. In 2010 gebeurde dat ook, op landelijk niveau. CDA (en VVD) sloten toen een gedoogcoalitie met de PVV. Tijdens een zeer roerig partijcongres in Arnhem bleek dat veel CDA-leden dit helemaal niet wilden. Onder hen bevonden zich Hirsch, Maij en tal van andere christendemocratische kopstukken.
Een meerderheid van de leden stemde echter toch in. De toenmalige partijleider Maxime Verhagen kreeg later spijt van deze hopeloos mislukte samenwerking. Maar met later bedoel ik: veel later, namelijk pas een jaar of tien na dato. En toen viel er natuurlijk helemaal niets meer terug te draaien.