Gaza De Grote Oorlog loopt misschien ten einde, maar het geweld van de bezetting, apartheid en territoriale expansie nog niet.
Nu de wapens zwijgen, groeit de hoop dat de Israëlische genocide in Gaza mogelijk voorbij is. Gijzelaars en gevangenen van beide kanten zijn al uitgewisseld en Israëlische troepen zijn begonnen zich terug te trekken naar de eerste staakt-het-vurenlijn in de enclave.
Via de grensovergangen bereiken broodnodige hulpgoederen opnieuw het humanitaire rampgebied, waar een kunstmatig gecreëerde hongersnood heerst. Ondertussen bespreken vertegenwoordigers van de VS, Europese landen, Arabische staten en Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit in Egypte de volgende fasen van het staakt-het- vuren .
Tegelijkertijd keren overlevenden en mensen die meerdere keren ontheemd zijn geraakt terug naar waar ze ooit woonden – naar de apocalyptische ruïnes van hun thuisland. Onder hen is Fidaa Haraz, een inwoner van Gaza. Net als vele anderen dwaalt ze nu door Gaza-Stad , tegen een achtergrond die doet denken aan het verwoeste Berlijn na de Tweede Wereldoorlog: “Ik loop over straat, maar ik weet niet waar ik heen moet vanwege de omvang van de verwoesting. Ik zweer dat ik niet weet waar het kruispunt is of waar mijn huis is. Ik weet dat mijn huis met de grond gelijk is gemaakt, maar waar is het? Waar is het? Ik kan het niet vinden. Wat is dit? Wat doen we met ons leven? Waar moeten we wonen? Waar moeten we blijven?”
Minstens 92 procent van de infrastructuur in Gaza is door Israël verwoest of ernstig beschadigd . Meer dan 61 miljoen ton puin hoopt zich op in de kuststrook, waaronder ziekenhuizen, scholen en moskeeën, zwaar vervuild en door niet-ontplofte munitie in gevaarlijke stoffen veranderd. Het zal vele jaren, waarschijnlijk generaties, duren om het puin te verwijderen en te herbouwen. Het is de ellendige en lange nasleep van genocide.
De Amerikaanse president Donald Trump wordt geprezen voor het beëindigen van de meer dan twee jaar durende slachting van de bevolking van Gaza door Israël. Hij zette de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en Hamas onder druk om zijn “deal” te accepteren. Sterker nog, Hamas had meer dan een jaar geleden al soortgelijke voorwaarden voor een staakt-het-vuren afgesproken . Maar Israël verhinderde de overeenkomst en doodde Hamas-leider en onderhandelaar Ismail Haniyya, terwijl de VS onder Biden en later Trump wapens bleven leveren voor de genocide en een staakt-het-vuren in de VN-Veiligheidsraad met hun veto blokkeerden.
Wat de afgelopen maanden is veranderd, is dat de Palestijnen er niet toe konden worden overgehaald hun thuisland ‘vrijwillig te verlaten’ en Hamas militair gezien zeker niet is verslagen. De regering van Netanyahu is echter door de verschillende regionale escalaties steeds meer een last voor Trump geworden.
Door de bomaanslagen op de staakt-het-vuren-onderhandelingen in Qatar, een nauwe bondgenoot van de VS, en de druk van zijn eigen MAGA-beweging, voelde Trump zich steeds meer genoodzaakt om Tel Aviv in toom te houden.
De beschuldiging vanuit conservatieve en rechtse kringen in de VS, prominent verwoord door Tucker Carlson en het Amerikaanse Congreslid Marjorie Taylor Greene , is dat Israël veel te veel aandacht op zichzelf vestigt en de Amerikaanse belangen (d.w.z. die van het Amerikaanse bedrijfsleven) schaadt met zijn bombardementen op Iran, Libanon, Syrië, Irak en Jemen, terwijl de regering-Trump belangrijkere dingen te doen heeft, zoals vechten voor een autoritair-fascistische sociale orde en de economische oorlog verklaren aan de rest van de wereld. Zij eisen: “America First.”
De groeiende protesten in de westerse geïndustrialiseerde landen, met honderdduizenden, zelfs miljoenen mensen op straat – van Groot-Brittannië tot Italië en Spanje tot Nederland en Duitsland, die hun regeringen tot concessies dwongen – en het verzet van grote delen van het zogenaamde mondiale zuiden tegen het bloedbad in Gaza en de daarmee gepaard gaande isolatie van Israël hebben ervoor gezorgd dat de kosten voor zowel de VS als Netanyahu zijn gestegen.
We moeten ons echter geen illusies maken: het mogelijke einde van genocide, hongersnood en humanitaire vernietiging betekent niet dat er vrede zal komen. Want vrede is meer dan de afwezigheid van voortdurende militaire bombardementen, plunderende grondtroepen en kill zones.
De Grote Oorlog loopt misschien ten einde, maar het geweld van bezetting, apartheid en territoriale expansie nog niet. Zo gingen de nederzettingenbouwprojecten op de Westelijke Jordaanoever tijdens de Gaza-oorlog in een versneld tempo door .
We moeten ook niet vergeten wat de status quo was vóór 7 oktober 2023, toen de Hamas-aanval plaatsvond, die Trumps vredesplan niet alleen verlengt, maar zelfs verergert. Want nu betekent het een Israëlische bezetting plus een door het leger gesteund buitenlands bestuur voor onbepaalde tijd. Later, volgens het plan, zal de corrupte Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever, die door veel Palestijnen wordt gehaat, de controle over Gaza krijgen van Trump en co.
De bezetting zal dus voortduren, met alle gevolgen van dien. Alleen al in 2023, tot aan de Hamas-aanval, werd gemiddeld één Palestijn per dag gedood door Israëlische soldaten en kolonisten in de bezette gebieden, onder wie veel kinderen. In totaal vielen er meer dan 200 slachtoffers in de eerste zeven maanden van dat jaar. De westerse media zijn eraan gewend geraakt de ogen te sluiten voor de voortdurende mensenrechtenschendingen in Israël, de vele minderjarigen die zonder aanklacht in martelgevangenissen worden vastgehouden , en het gewelddadige bezettingsregime, dat door het Internationaal Gerechtshof als een schending van het internationaal recht is bestempeld.
Wanneer journalisten verslag doen van de misdaden in de bezette gebieden, worden ze doelwit van het ” meest morele leger ter wereld “. Al-Jazeera -journaliste Shireen Abu Akleh, een Amerikaanse staatsburger die bekend is in de Arabische wereld, werd in 2022 gedood door Israëlische soldaten die haar door het hoofd schoten terwijl ze verslag deed, ondanks het feit dat ze duidelijk een kogelwerend vest en een helm met het opschrift “Pers” droeg. Israël ontkende de zaak, en de VS veegden de zaak onder het tapijt.
Dit alles zal doorgaan. Ook toekomstige Israëlische militaire acties in Gaza zullen niet worden voorkomen door wapenstilstanden. In totaal waren er vóór de Hamas-aanval vijf oorlogen in Gaza, die in werkelijkheid massamoorden op een ingesloten bevolking waren, waarbij duizenden burgers omkwamen: 2008, 2012, 2014, 2018, 2021. Je kunt er letterlijk je klok op gelijkzetten. Daarna werd er steeds een staakt-het-vuren overeengekomen, totdat Israël het weer nodig achtte om “het gras te maaien”, zoals de regelmatige decimering van het verzet in Gaza tegen de bezetting in Israëlische veiligheidskringen wordt genoemd.
Sinds de Zesdaagse Oorlog van Israël in juni 1967 en de verovering van de Westelijke Jordaanoever, Gaza, de Golanhoogten en het Sinaï-schiereiland zijn er ook regelmatig Amerikaans-Israëlische vredesplannen aangenomen. Vrijwel elke Amerikaanse president, met uitzondering van Barack Obama en Joe Biden, heeft er een opgesteld. Geen van deze plannen heeft tot iets geleid. Trumps twintigpuntenplan is het meest inhoudsloze van allemaal, zoals politiek analist Norman Finkelstein zei op Al-Jazeera .
De andere plannen verwezen ten minste naar internationale documenten zoals resolutie 242 van de VN-Veiligheidsraad na de Zesdaagse Oorlog, waarin Israël wordt opgeroepen zich terug te trekken uit alle bezette gebieden en de soevereiniteit, politieke onafhankelijkheid en het recht van elke staat te erkennen “om in vrede te leven binnen veilige en erkende grenzen, vrij van bedreigingen of gewelddadigheden.” Of ze verwezen naar de territoriale grenslijn ( ‘groene lijn’ ) als basis voor een tweestatenoplossing in overeenstemming met de internationale gemeenschap.
Niets hiervan is opgenomen in het Trump-plan. Het bestaat slechts uit twintig korte punten, zonder enige verwijzing of samenhang. Er wordt zelfs niet vermeld of Israël de Gazastrook zal blijven bezetten door de land-, zee- en luchtgrenzen te controleren. Trump gaat er simpelweg van uit dat deze “norm” niet zal veranderen.
De rechten van de Palestijnen ontbreken in het plan, behalve in een vage formulering aan het eind: als de inwoners van Gaza en de Palestijnse Autoriteit zich correct gedragen (‘de herontwikkeling van Gaza vordert en het hervormingsprogramma van de PA getrouw wordt uitgevoerd’) – wat uiteraard door de VS en Israël zal worden beoordeeld – dan ‘zullen de omstandigheden eindelijk aanwezig zijn voor een geloofwaardige weg naar Palestijnse zelfbeschikking en staatssoevereiniteit.’
Zulke nietszeggende uitspraken zijn het papier waarop ze geschreven zijn niet waard. Israël heeft herhaaldelijk een Palestijnse staat binnen internationaal erkende grenzen afgewezen, zoals impliciet in VN-resolutie 242 staat. Vijftig jaar lang is deze vrede aangeboden door de Arabische staten en de Palestijnse kant. Israël heeft de oplossing ook in de zeldzame gevallen van bilaterale onderhandelingen geblokkeerd door hooguit onhaalbare kantons te presenteren . Ondertussen hebben illegale nederzettingen en muren in de loop der decennia feiten op de grond gecreëerd en is vruchtbaar land op de Westelijke Jordaanoever en rond Jeruzalem onrechtmatig in beslag genomen.
Het is duidelijk dat er geen bereidheid is om de verantwoordelijken voor de genocide en hun handlangers in Washington, Londen, Parijs of Berlijn ter verantwoording te roepen. En dat geldt zelfs voor de leidinggevenden van bedrijven die profiteren van het geweld van Israël. Want wie zou dit internationaal kunnen afdwingen?
Tegelijkertijd gebruiken de VS regelmatig hun vetorecht wanneer de oplossing in stemming wordt gebracht in de VN-Veiligheidsraad, terwijl de regering van Netanyahu, met steun van de Knesset – en tevens in lijn met een steeds afwijzender bevolking in Israël – nu openlijk heeft verklaard dat ze geen Palestijnse staat meer zal toestaan. Israël en de VS staan internationaal volledig geïsoleerd op dit punt. Om met name het westerse liberale publiek te sussen, wordt er daarom opnieuw vaag gesproken over een Palestijnse staat: een retorische façade zonder politieke waarde, die “goodwill” veinst waar die er niet is.
Er zal geen vrede zijn zonder rechtvaardigheid. Zolang de grondoorzaak van de crisis in het Midden-Oosten – een einde aan bezetting en apartheid, een leefbare staat voor de Palestijnen binnen internationaal erkende grenzen – niet serieus wordt aangepakt, zal er geweld blijven bestaan en, in het beste geval, een vrede van het kerkhof.
Tot op de dag van vandaag weten we niet hoeveel mensen er in Gaza daadwerkelijk zijn gedood, hoeveel mensen er nog zullen sterven als gevolg van de hongersnood en genocide ( sommige schattingen gaan uit van honderdduizenden doden) en hoeveel mensen voor het leven getekend zullen zijn door verminking.
Het is echter duidelijk dat er geen bereidheid is om de verantwoordelijken voor de genocide en hun medeplichtigen in Washington, Londen, Parijs of Berlijn ter verantwoording te roepen, of zelfs de directieleden van bedrijven die profiteren van Israëls geweld – want wie zou dit internationaal afdwingen? De staten die Israël steunen, regeren in wezen de wereld en hebben allemaal bloed aan hun handen. Dit is niets nieuws, zie de “oorlog tegen het terrorisme” of de Indochina-oorlogen van de VS.
Wat nu besloten en uitgevoerd moet worden, is goed als het een einde maakt aan de massale sterfgevallen in Gaza. Maar het blijft een vrede van de daders en een genocide zonder verantwoording, waarmee de overlevenden moeten leven.
