Gewelddadige rechtsextremisten plannen acties voor verkiezingsdag

Rechtsextremisten zijn van plan om op verkiezingsdag in heel Nederland demonstraties tegen asielzoekerscentra te houden. “Dan is er nauwelijks politie en ME beschikbaar en kunnen we onze stem beter laten horen!”, aldus een oproep.

Op het terras achter het station van Den Bosch schuift Marco Meesters zijn bord met uitsmijter naar voren. De Brabantse volkszanger draagt een bomberjack over zijn trainingspak; zijn beide handen en nek zijn getatoeëerd. Naast hem zit Jurgen („geen achternaam”) in een rood-wit-blauw trainingspak. Beiden horen bij de harde kern van voetbalclub FC Den Bosch.

„Je moet weten: over bepaalde dingen kunnen wij niets zeggen”, begint Meesters. In de hooliganwereld praat je niet met journalisten. „Dat is tegen de code.” Maar nu ze in opspraak zijn geraakt na de rellen op het Malieveld in Den Haag van twee weken geleden, willen ze toch van zich laten horen.

Hun betrokkenheid bij anti-asielprotesten begon in de zomer, vertellen Meesters en Jurgen. Syrische jongens zorgden op de kermis in Den Bosch voor overlast. „Ze vielen vrouwen lastig en zochten ruzie”, zegt Jurgen. De avond erop trokken meer dan honderd Den Bosch-hooligans naar de kermis. Ze liepen rondjes en riepen: „Azc, weg ermee”.

De ME rukte uit vanwege de vrees voor een confrontatie, maar volgens Meesters was de actie een groot succes. „De beveiligers van de kermis waren blij, die zeiden: wij mogen zelf niks doen, maar als jullie moeten ingrijpen dan kijken wij wel even de andere kant op.”

Sindsdien noemen ze zichzelf ‘Defend Den Bosch’. Als half september een oproep voorbij komt om met supporters van andere voetbalclubs naar het Malieveld te gaan voor een anti-immigratiedemonstratie, regelen Meesters en Jurgen een touringcar. Ze reizen met 150 man – een deel gaat met de trein – af naar Den Haag. Ze nemen honderd Nederlandse vlaggen mee en hebben zwarte shirts laten bedrukken met een oranje leeuw en de tekst ‘Fight for your country’.

De supporters komen om „een statement” te maken, zegt Meesters. „Als je je verenigt met tweeduizend hooligans, wat normaal gesproken nooit kan, dan is dat echt een kippenvelmoment.”

Maar voor de organisator van de demonstratie – de 26-jarige PVV-aanhanger Els Noort – wordt het een nachtmerrie. Haar protest, omgedoopt tot ‘Elsfest’, eindigt met rookbommen, traangas en charges. Ruiten van het D66-partijkantoor sneuvelen; een politieauto gaat in brand. Op het Malieveld wordt zichtbaar wat al langer smeult: extreemrechtse groepen en voetbalsupporters uit de harde kern mengen zich in lokaal verzet tegen nieuw te openen asielzoekerscentra.

De laatste maanden zijn verschillende ‘Defendgroepen’ opgericht die door het land reizen om oproer aan te wakkeren. Ook is ‘slapende’ anti-coronabeleidgroepen nieuw leven ingeblazen en gaan leden daarvan de barricaden op tegen azc’s. Langzaam verdwijnt het onderscheid tussen vreedzame demonstraties tegen asielbeleid en georganiseerde confrontaties.

‘Estafetteprotest’

Op 9 juni 2025 protesteren een paar honderd mensen op een industrieterrein in Dordrecht, waar een azc voor bijna zeshonderd asielzoekers wordt gebouwd. Het is voor het eerst dat tegelzetter Richard van der Elst een demonstratie organiseert – hij woont zelf tegenover de nieuwbouwlocatie. Hij noemt het een ‘estafetteprotest’: na Dordrecht moet het stokje worden doorgegeven aan de volgende stad die zich verzet tegen een azc.

En zo door. Van der Elst hoopt dat het leidt tot een steeds grotere verzetsgroep die uiteindelijk naar de manifestatie op het Malieveld zal gaan, georganiseerd door Els Noort met wie hij samenwerkt.

Dankzij video-interviews met Ongehoord Nederland, Nieuws van de Dag (gemaakt door De Telegraaf en Hart van Nederland) en PowNews krijgt zijn initiatief al snel „een landelijke uitstraling”, zegt Van der Elst. „Ik word nog steeds uit het hele land gebeld door mensen die ook in hun gemeente een demonstratie willen organiseren.”

Een week later na ‘Dordrecht’ staat Van der Elst in Bilthoven. Daarna volgen Haarlem, Didam, Den Hoorn en Venlo. Vaak met een vast clubje sprekers van Forum voor Democratie en BVNL, de partij van voormalig Kamerlid Wybren van Haga.

In de speeches krijgen demonstranten te horen hoe gevaarlijk asielzoekers zijn. De naam ‘Lisa’ valt, het 17-jarige slachtoffer van moord in Amsterdam waarvoor een azc-bewoner is opgepakt. „Slachtoffers als Lisa laten zien hoe groot het probleem is”, zegt Els Noort op het podium in Venlo.

Richard van der Elst benadrukt diverse malen dat de demonstraties een initiatief is van „weldenkende burgers” die slechts bezorgd zijn over de komst van asielzoekers met „trauma’s”. Hij richt zich „op gematigde Nederlanders die tijdens een verjaardag met een borrel op wél durven zeggen hoe ze over asielzoekers denken”.

Toch mengen zich van het begin af ook andere groepen in de protesten. In Dordrecht staan leden van extreemrechtse clubs als Voorpost en Pegida tussen het publiek. In Didam is een aan Pegida gelieerde spreekster uitgenodigd op het podium. En bij een protest in Hoofddorp wil Pegida ook de leiding over de demonstratie overnemen. „Toen heb ik ingegrepen”, zegt Van der Elst. Hij blaast de demonstratie af. Anti-islambeweging Pegida is „te extremistisch”, zegt hij. Het komt hem op boze reacties te staan. Van der Elst: „Dat was een flink leerproces.

In Helmond loopt de spanning op bij een azc-demonstratie waar PVV-leider Wilders spreekt. Er zijn linkse tegendemonstranten die achter een afzetting met Palestinavlaggen zwaaien. Lokale organisator Erwin (wil geen achternaam in de publiciteit) ziet dat er ook hooligans van voetbalclub Helmond Sport aanwezig zijn. „Die spreken normaal in het bos af om tegen elkaar te knokken.” Als de hooligans zich richten op de tegendemonstranten, grijpt Erwin vanaf het podium in. „Ik zei: dit is geen voetbalwedstrijd, maar een demonstratie. Rechtsomkeert.” Erwin hoort zelf ook bij de harde kern van Helmond Sport, zegt hij. „Misschien dat ze daarom naar mij luisterden.”

Zwaar vuurwerk

Ook elders in Nederland duiken groepen op die de protesten een grimmiger karakter geven. Zoals dinsdagavond in Amersfoort. Vanaf twee houten pallets spreekt Eldor van Feggelen, woordvoerder van Defend Netherlands, het publiek toe voor het gemeentehuis. „Pas op met haat tegen álle buitenlanders”, roept hij door een megafoon. „Hoogopgeleide, autochtone mensen met leidinggevende posities bij het COA, de politie, het Openbaar Ministerie, de burgemeester hier: dát zijn de landverraders in onze samenleving. Zij zetten ons land in de uitverkoop.” Er klinkt gejuich.

Eigenlijk zou deze demonstratie niet doorgaan. Het oorspronkelijke protest was afgelast door de lokale organisatoren omdat de gemeente de plannen voor twee nieuwe azc’s had opgeschort. Maar daar nam Bianca Wagt, die tijdens de pandemie in Amersfoort demonstraties organiseerde tegen het coronabeleid, geen genoegen mee. „Ik ken de trucjes van de gemeente”, zegt ze telefonisch. „Zo’n besluit is tijdelijk.”

Ze belt kennissen uit haar coronatijd, zoals lasser Eldor van Feggelen. Samen blazen ze het protest nieuw leven in. Via Instagram en Telegram roept Defend Netherlands op toch massaal naar Amersfoort te komen. In de chatgroepen wordt een extra reden genoemd: antifa komt ook.

Aan de oproep is gehoor gegeven, blijkt dinsdagavond. Voor het gemeentehuis zwaaien in het zwart geklede mannen met Nederlandse vlaggen en prinsenvlaggen (oranje-wit-blauw, populair in extreemrechtse kringen). Ze roepen „wij zijn Nederland” en „azc weg ermee”. Een rij politieagenten op het fietspad scheidt hen van de linkse tegendemonstranten, die zingen dat „nazi’s” „in de gracht” moeten worden gegooid.

Als om acht uur een deel van de linkse tegendemonstranten vertrekt naar het station, proberen de rechtse demonstranten hen te achtervolgen. Een linie agenten met wapenstok houdt ze tegen. Twee politiepaarden springen verschrikt in het rond als er zwaar vuurwerk wordt gegooid. De politie verricht uiteindelijk zes arrestaties.

Drie nieuwe afdelingen

Defendgroepen duiken de laatste weken overal op bij asielprotesten. Zo was een man in een Defend-shirt dinsdag niet alleen in Amersfoort aanwezig, maar enkele dagen eerder ook bij een azc-protest in Noordwijk. Het blijkt te gaan om Peter van Vliet, een bekende rechts-extremist die ook regelmatig een t-shirt met een SS-teken draagt.

Alleen al in Noord-Brabant zijn recentelijk drie nieuwe afdelingen opgericht: Defend Den Bosch, Defend Vught en Defend Schijndel. Het doet denken aan de coronapandemie, toen ook zwartgeklede groepen zich lokaal organiseerden onder de naam ‘Defend’ en geregeld betrokken waren bij rellen. Van Feggelen zegt dat zijn Defendgroep daar volledig los van staat. „We zijn helemaal nieuw.” De aanhang bestaat volgens hem deels uit harde-kern-voetbalsupporters, „maar ook uit vaders, zonen, moeders en dochters met zorgen over de toestand in Nederland”.

Zestig procent heeft rechts gestemd maar onze punten worden niet doorgevoerd. Dan worden mensen boos

Tijdens het protest twee weken geleden op het Malieveld in Den Haag waren de banden goed zichtbaar: honderden zwartgeklede voetbalsupporters verzamelden bij de Kloosterkerk om in een optocht naar het Malieveld te lopen. Van Feggelen liep zelf voorop met het spandoek van Defend Netherlands.

Vooraf had Van Feggelen bij organisator Els Noort aangekondigd dat hij „met vijfhonderd man” naar het Malieveld zou komen. „Zonder te zeggen wie dat waren.” Omdat hij merkte dat Noort zich zorgen maakte over de mogelijke komst van voetbalsupporters, had hij haar gerustgesteld. „Ik zei: ‘Els, maak je niet zo druk, onze mensen zijn gewoon vreedzaam.’”

Dat is nog steeds het uitgangspunt, zegt Van Feggelen. „We zijn niet uit op geweld met de politie, maar als de politie zich niet aan de wet houdt, dan ga ik niet aan de kant.”

Els Noort was voor NRC niet bereikbaar voor commentaar. Volgens Bianca Wagt, die met haar in contact staat, zit Noort „er behoorlijk doorheen” omdat ze van iedereen de schuld van de rellen zou krijgen.

Open dag bij azc

Op het terras in Den Bosch vertellen Marco Meesters en Jurgen dat ze na het Malieveld door blijven gaan met hun acties. Vorige week rukte de politie uit naar een azc in Den Bosch, omdat de groep van Meesters de locatie tijdens de landelijke open dag zou willen bestormen.

Jurgen: „Dat was nergens op gebaseerd.

Marco: „Het was een open dag.”

Jurgen: „Toen we hoorden dat we niet welkom waren, is er in de appgroep door iemand geroepen dat we ons gezicht daar gaan laten zien.”

Marco: „Onze stem laten horen.”

Jurgen: „Geen bestorming.”

Ze spreken er schande van, dat de politie zich tegen hen keert. „Ze moeten achter het Nederlandse volk staan.” Tegelijkertijd zien ze ook wel in dat er een dreiging uitgaat van de protesten. „Het wordt steeds grimmiger”, zegt Jurgen.

Dit komt volgens hen mede doordat de politiek niet doet wat het volk ervan verlangt. „Zestig procent heeft rechts gestemd”, zegt Jurgen, „maar onze punten worden niet doorgevoerd. Dan worden mensen boos.” Hij schuift zijn stoel naar achteren. „Dit is pas het begin.”

Dit weekend is Defend Netherlands aanwezig bij een azc-protest in Schiedam. Op 12 oktober volgt Amsterdam. En voor 29 oktober, de dag van de Tweede Kamerverkiezingen, wordt door een andere Defendgroep op Facebook opgeroepen in heel Nederland azc-demonstraties te houden. „Dan is er nauwelijks politie en ME beschikbaar en kunnen we onze stem beter laten horen!”, staat onder de oproep.