Greta Thunberg wint TIME persoon van het jaar: het is een symptoom van een zieke en verwarde wereld wanneer volwassenen kinderen tot hun leiders maken
Edward Felsenthal, de hoofdredacteur van TIME, pochte dat de 16-jarige Greta Thunberg de jongste keuze van het tijdschrift is om de persoon van het jaar te worden.
Ik was niet in het minst verbaasd – het zou intussen een beetje van streek zijn geweest als de krantekop die milieuactivist was geweest er niet in slaagde om nog een publiciteitsbeloning te oogsten – maar toch gealarmeerd.
Voorbij zijn de dagen dat TIME volwassen mannen koos, zoals Martin Luther King of Winston Churchill als de persoon van het jaar van het tijdschrift (ook Adolf Hitler – de prijs is voor de meest invloedrijke, niet noodzakelijk de meest deugdzame publieke figuur).
Tegenwoordig ligt het accent op de jeugd, en Greta Thunberg verpersoonlijkt de veelgeprezen ‘wijsheid van het kind’. Daarom hebben drie Noorse parlementsleden Thunberg genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede in 2019.
De transformatie van een tienerschoolmeisje naar een wereldwijd geweten voor klimaatverandering wordt aangedreven door de noodzaak om de relatie tussen volwassenen en kinderen om te keren.
In de hele westerse wereld verkeert het gezag van volwassenheid in een crisis. Volwassenheid wordt steeds vaker geassocieerd met negatieve eigenschappen en volwassenen voelen zich minder en minder in staat om jongeren te begeleiden. De keerzijde van de erosie van het gezag van volwassenen is de neiging naar jongeren te kijken voor oplossingen en antwoorden. Dat is de reden waarom de waardevermindering van de volwassen samenleving samengaat met de bewering van de veronderstelde wijsheid van kinderen.
Ongetwijfeld de meest groteske manifestatie van deze trend is het spektakel van politici en hoogwaardigheidsbekleders die aandachtig naar Greta luisteren op spraakmakende internationale bijeenkomsten. Een donderende staande ovatie wordt gegarandeerd door de loutere verschijning van dit symbool van een infantiele politieke cultuur.
Kinderen worden in feite uitgenodigd om de oudere generatie te veroordelen door haar Persoon van het Jaar te maken of haar een platform te bieden tijdens een bijeenkomst van wereldleiders. En Greta was meer dan klaar om deze gelegenheid aan te gaan. Het thema van onverantwoordelijkheid van volwassenen is haar meest voorkomende refrein geweest – al in een lezing van de klimaattop van de Verenigde Naties al een jaar geleden, en in elke belangrijke toespraak die ze dit jaar heeft gehouden.
“Omdat onze leiders zich als kinderen gedragen, zullen we de verantwoordelijkheid moeten nemen die ze lang geleden hadden moeten nemen,” zei ze afgelopen december. “We moeten begrijpen wat de oudere generatie ons heeft aangedaan, met welke troep die ze hebben gecreëerd die we moeten opruimen en waar we mee moeten leven.”
Groene demonstranten hebben het verhaal van volwassen schuld gemakkelijk omarmd. Posters met de tekst ‘Je sterft van ouderdom, we zullen sterven van klimaatverandering’ of ‘Ik dump school omdat je onze toekomst dumpt’ wijzen de schuldige vinger naar luie volwassenen die zogenaamd verantwoordelijk zijn voor de naderende vroege sterfgevallen van hun nakomelingen. Onlangs verscheen een plakkaat met ‘Volwassenen ruïneren alles’. Stop Brexit ’tijdens een demonstratie tegen Brexit gaf aan dat de geest van volwassen beschuldigen niet beperkt is tot het probleem van planetaire vernietiging.
Kinderen aanmoedigen om in opstand te komen tegen hun onverantwoordelijke ouderen is de onvermijdelijke uitkomst van de schuld van volwassenen. Dat is de reden waarom het hoofd van de politiek aan de universiteit van Cambridge zou kunnen eisen dat kinderen vanaf zes jaar worden gestemd. Professor David Runciman pleitte voor dit voorstel op grond van het feit dat jongeren “massaal in aantal overtroffen” werden door ouderen en dat dit een democratische crisis veroorzaakte die rechtgezet moest worden.
Je weet dat de samenleving in grote problemen verkeert wanneer zesjarigen de verantwoordelijkheid krijgen om de toekomst van de samenleving te bepalen – maar dit gaat niet alleen over strijdlijnen die worden opgesteld volgens generatieverschillen.
Greta en andere ongerepte jeugdidolen bieden dekking voor de allesbehalve onschuldige elites, die kunnen verbergen dat ze de moed van hun overtuigingen missen, of het vermogen om anderen ertoe te brengen hen te volgen achter de vurige retoriek van de jeugd.
Wie heeft volwassenen nodig om de natie te leiden wanneer kinderen klaar zijn om de fouten recht te zetten die door oude mensen zijn gemaakt? Maar dat is misschien niet helemaal het optimistische sentiment waarin het wordt gepresenteerd.