Grote protesten tegen neoliberalisme verspreiden zich over de hele wereld
Indignatie redactie
4 min. lezen
Puerto Rico. Hong Kong. Ecuador. Haïti. Libanon. Irak. En nu, Chili. Over de hele wereld komen mensen op tegen soberheid en corruptie, waarbij ze de troepen ontketenen om ze te onderdrukken. Veel van deze massabewegingen delen een hevige kritiek op het kapitalisme.
In Santiago, Chili, liepen het meer dan 1 miljoen mensen de straat op en massale protesten gaan door. Daar werd de brutale dictatuur van Pinochet van 1973-1990, waarbij duizenden progressieve activisten en leiders werden gemarteld, verdwenen en vermoord, gevolgd door tientallen jaren neoliberaal beleid, met ongebreidelde privatisering, ontmanteling van vakbonden, stagnerende lonen en verhoogde kosten voor onderwijs, gezondheid zorg, transport en andere diensten. Chili, een van de rijkste landen in Zuid-Amerika, is ook een van de meest ongelijke.
Deze wereldwijde protesten vinden ook plaats op een kritiek buigpunt in de geschiedenis, met nog maar tien jaar voor de mensheid om over te schakelen van een fossiele brandstofeconomie naar een die wordt aangedreven door hernieuwbare energie. Op woensdag kondigde de omstreden, miljardair president van Chili, Sebastian Pinera, abrupt aan dat zijn land plannen annuleerde om twee belangrijke internationale topbijeenkomsten te organiseren, de Azië-Pacific Economische Samenwerkingsvergadering medio november en de klimaattop van de Verenigde Naties, de 25e “Conferentie van de partijen ‘of COP25 in de eerste twee weken van december.
Carolina Schmidt, de kandidaat-president van de COP25 in Chili, zei: “De burgers hebben op een krachtige manier hun legitieme sociale eisen uitgedrukt die de volledige aandacht en alle inspanningen van de overheid vereisen.”
De annulering van de COP door Chili kan een tegenvaller zijn voor wereldwijde actie op het gebied van klimaatverandering. Maar klimaatactivisten moeten de moed hebben: deze hernieuwde geest van rebellie over de hele wereld betekent een afwijzing van de status-quo en zou versnelde, grassroots mobilisatie kunnen voorspellen om onomkeerbare, catastrofale klimaatverandering af te wenden.
“Sociaal onrecht en de klimaatcrisis hebben een gemeenschappelijke oorzaak,” zei het Climate Action Network in een release niet lang na de annulering van de COP door Chili. “Klimaatrechtvaardigheid en solidariteit gaat fundamenteel over de bescherming van de mensenrechten en een betere kwaliteit van leven voor iedereen.”
De klimaatcrisis raakt iedereen, eerst en vooral de armen van de wereld. De massale opstand in Puerto Rico die het ontslag van gouverneur Ricardo Rossello dwong, was het hoogtepunt van tientallen jaren van frustratie over de koloniale status van Puerto Rico en de meer actuele uitbuiting door gierenfondsen in Wall Street. Maar de onvrede werd aangewakkerd door de totale verwoesting van de back-to-back orkanen Irma en Maria twee jaar geleden. “Het bezuinigingsbeleid dat is geïmplementeerd heeft de bevolking van Puerto Rico in een positie van kwetsbaarheid gebracht. Sociale ongelijkheid is toegenomen tot niveaus die we hier nog nooit hebben gezien,” zei Manuel Natal, lid van het Huis van Afgevaardigden van Puerto Rico, op de Democratie nu!nieuwsuur dagen vóór het ontslag van Rossello. “We hebben meer democratie nodig, niet minder democratie. We staan aan de vooravond van een politieke revolutie.” Rossello’s verdrijving was de eerste keer in de geschiedenis van de VS dat een gouverneur door populair protest uit zijn ambt werd gedwongen.
Inheemse mensen lopen ook voorop, vaak in de frontlinie, en confronteren hulpbronnenwinning met gedisciplineerd, geweldloos verzet. Honderden inheemse en campesino sociale leiders in Colombia zijn de afgelopen jaren vermoord, gewoon om op te komen voor gerechtigheid en milieubescherming.
De klimaatovereenkomst van Parijs wijst specifiek op het belang van klimaatrechtvaardigheid en belooft te werken “in de context van duurzame ontwikkeling en inspanningen om armoede uit te roeien.” Een van de aanhoudende conflicten die internationale klimaatonderhandelingen heeft belemmerd, is de weigering van rijke landen, voornamelijk de Verenigde Staten, om het eenvoudige uitgangspunt te accepteren dat ‘vervuilers betalen’. De VS is de rijkste natie in de geschiedenis van de mensheid, omdat het gedeeltelijk zijn weg naar de top heeft vervuild met behulp van goedkope, vuile stroom: kolencentrales, diesellocomotieven en nu, zogenaamd schoon brandend fracked gas.
Het Groene Klimaatfonds zou miljarden dollars inzamelen om duurzame projecten in armere landen te financieren. De toezeggingsconferentie van het fonds vorige week voldeed niet aan zijn doel, vooral omdat de Trump-regering afzag van de verplichting van de VS om $ 2 miljard in te zetten. Australië en Rusland volgden en weigerden bijdragen te leveren.
Een nieuwe studie van Climate Central, een nieuws- en wetenschapsorganisatie, toont aan dat klimaatgeïnduceerde kustoverstromingen waarschijnlijk veel erger zullen zijn dan eerder werd voorspeld, waardoor tussen de 200 en 600 miljoen mensen, arm en rijk, later in de eeuw hun huizen moesten ontvluchten. Bosbranden op basis van klimaatverandering woedt nu in Californië, met honderdduizenden mensen geëvacueerd uit hun huizen en minstens 1 miljoen mensen zonder stroom.
Populaire opstanden verspreiden zich echter ook als een lopend vuurtje tegen corrupte autocratische leiders, soberheid en ongelijkheid. Mensen overspoelen ook de straten, wereldwijd, en verbinden de bewegingen tegen ongelijkheid met de strijd voor een rechtvaardige, duurzame wereld aangedreven door hernieuwbare energie.
