Indignatie redactie 
Er was behoorlijk wat tumult op de financiële markten nadat lady Gaga van de ECB op donderdagmiddag 8 september het rentebesluit van de ECB aankondigde. De ECB verhoogde de rente met 75 basispunten. De depositorente staat daardoor nu op 0,75 procent en de beleidsrente op 1,25 procent. De beurzen reageerden heftig en schoten even behoorlijk op en neer na de bekendmaking. Toch heeft de onzekerheid over de afremmende economische groei tot nu toe geen dramatische daling veroorzaakt terwijl in de samenleving ongeruste burgers zich afvragen hoe ze de winter moeten doorbrengen met voor velen onbetaalbare energieprijzen.
Wat is sterker
De grote vraag die al langer boven de markten hangt is of de centrale banken nog grip hebben op de inflatie. Zouden monetaire beleidsmakers nog in staat zijn om de exploderende inflatie af te remmen naar het gewenste percentage van ongeveer 2 procent. Veel marktanalisten roepen dat de ECB veel te lang heeft gewacht om de rente te verhogen. Met een inflatie van boven de 10 procent in de eurozone zou het onmogelijk zijn om deze in te halen als je tien volle procentpunten achter ligt.
Vergelijk het met een hardloopwedstrijd over 10 km. Zet een snelle loper en een minder snelle loper aan de start en geef de snelle 10 meter voorsprong op de minder snelle loper. Bij de finish zien we dat de winnaar er 10 seconden over doet en de verliezer 11,5 seconden. Het verschil in tijd zal groter zijn naar gelang de afstand groter wordt. Als de rente het moet opnemen tegen een snellere inflatie dan kun je de achterstand alleen inhalen met sterke rentestijgingen. De vraag is nu, wie of wat is er sterker.
Strenge winter?
Het verschil tussen rente en inflatie zal groter worden naar gelang de inflatie sterker wordt doordat bij veel bedrijven de extreem hogere energiecontracten leiden tot doorberekening in hogere prijzen aan de consument. Vooral de sectoren met verwerkingsprocessen die veel energie vergen, zoals bakkerijen, smelterijen, ‘droge’ horeca, transport(dieselolie), enzovoort. Het doorberekenen van hogere bedrijfskosten in de maakindustrie zal in januari gebeuren omdat bij veel bedrijven de éénjarige contracten eind van het jaar aflopen. Het is voorspelbaar dat een strenge winter de gas en olieprijzen omhoog zal drijven. Het kan vriezen en het kan dooien, daarom zit de winter vol onzekerheden.
Wegtrekker
Maar wat gebeurt er als de consument bij het afsluiten van hogere energiecontracten afhaakt en de omzetten in het MKB fors gaan dalen, maar ook in de auto industrie en toeleveringsbedrijven, dus in de hele metaalsector. Dan zou de economie wereldwijd sneller kunnen afremmen dan is voorzien. De ECB verwacht in haar nieuwste voorspellingen over het hele jaar 2022 een inflatie van 8,1 procent, die in 2023 zou afzwakken tot 5,5 procent. Wat is dan wijsheid als het gaat om het rentebeleid.
Zou de huidige en volgende rentestijging teveel zijn als de hardlopende inflatie ineens een wegtrekker krijgt en vroegtijdig in de “race to the bottom” inzakt? Die kans lijkt reëel. Hoewel mijn kansberekening niet is gebaseerd op wiskundige berekeningen maar op de aanname dat hardlopende inflatie wordt gefrustreerd door de angstige spreekkoren van het publiek langs de lijn. Het publiek is tot over hun nek overladen met schulden. De (her)financiering daarvan geeft buikpijn met de gedachte dat de hard oplopende rente roet in het eten gooit bij een nieuwe start voor de volgde krachtmeting.
De grote verliezer
Lang verhaal kort. De economische terugslag zou wel eens snel kunnen invallen als de inflatie-hardloper aan kracht verliest. Inflatie zakt in naar deflatie waarbij de tussenliggende fase van stagflatie mogelijk wordt overgeslagen. Mijn verhaal over 2 hardlopers gaat over topsport waar krachtmeting met bijbehorende spanning winnaars en verliezers oplevert. De op- en neergaande bewegingen op de financiële markten zijn goed vergelijkbaar. Eens verliest de topsporter aan kracht. Ooit daalt een topclub naar de onderste regionen in de competitie. Soms maken banken woekerwinsten maar gaan ze later failliet. Het publiek staat er bij en kijkt er naar.
