Indignatie redactie 
Sinds de moord op de Iraanse generaal Qassem Suleimani door de Verenigde Staten heeft een politiek magisch woord een soort wedergeboorte meegemaakt – in de verklaringen van sommige politici en in de commentaren van sommige kranten. De Verenigde Staten moeten opnieuw hun rol als “regelgevende macht” vervullen en “regelgevingsbeleid” voeren.
Regelgevende bevoegdheid. Je moet de twee delen van het woord kort analyseren, dan realiseer je je snel dat de twee niet echt samengaan. Orde suggereert iets geordend, waarover de deelnemers vreedzaam en samen zijn overeengekomen. Maar macht betekent geweld. Hoe gaan orde en geweld samen? Welnu, kinderen worden door hun ouders opgevoed met zachte dwang. In de Duitse Bondsdag geeft de zittende parlementaire president een parlementslid af dat in zijn toespraak de algemeen aanvaarde fatsoensregels schendt.
Maar politieke ordemacht? De geschiedenis leert dat in de meeste gevallen een leidende imperiale macht een “orde” heeft gecreëerd die in hun eigen belang was, maar meestal in strijd met de ideeën van de mensen die geroepen waren om te bevelen. Laten we eens kijken naar deze fatale ontwikkeling op basis van de geschiedenis van Iran.
Ja, meneer Markus Lanz, in uw ZDF-uitzending op 8 januari 2020 vertelde u een van de mensen met wie u sprak dat u niet te ver terug moest graven in de geschiedenis van Iran in de discussie over de moord op generaal Suleimani. Wrong. Weet je wat de Franse generaal Henri Gouraud zei bij het graf van Saladin (Arabische Salah ed Din) na de verovering van Damascus in 1920? ‘Word wakker met Saladin. We zijn terug. Mijn aanwezigheid hier voltooit de overwinning van het kruis over de halve maan ”. Salah ed-Din had de kruisvaarders in 1187 uit Jeruzalem verdreven. Gouraud was naar de Levant gestuurd om de belangen van de Fransen te vertegenwoordigen die voortkwamen uit de geheime overeenkomst van Sykes-Picot 1916.
Maar terug naar Iran en de voorschriften waarin deze staat voorziet door verschillende regelgevende bevoegdheden. Kort voor de Eerste Wereldoorlog verzekerden de Britten de exploitatie van Iraanse olie rond de stad Abadan in de provincie Khusistan tegen een belachelijke prijs. Dankzij de rijke buit konden de Britten hun marinemotoren van kolen naar olie omschakelen – een financiële en strategische overwinning. De Iraniërs hielden niet van deze bestelling op de lange termijn; in 1953 nationaliseerde premier Mohammed Mossadegh de olie-industrie van het land, en hij geloofde dat de Iraanse olie tot de Iraniërs behoorde.
Deze nieuwe orde druiste in tegen de belangen van de oude “regulerende macht” Groot-Brittannië. Met de hulp van de CIA-agent Kermit Roosevelt en de Amerikaanse generaal H. Norman Schwarzkopf heeft de wereldmacht Mossadegh omvergeworpen en de oude imperiale orde hersteld.
H. Norman Schwarzkopf? Ja, de naam klinkt bekend. Het was niemand minder dan de zoon, H. Norman Schwarzkopf Jr., die in 1991, onder bevel van president George Bush, vader Saddam Hussein uit Koeweit verdreef en de oude orde daar herstelde. De door het Westen vastgestelde imperiale orde heeft zich als het ware ingebed in de politieke genen van de familie Schwarzkopf.
Alstublieft, mijnheer Markus Lanz, merkte het nogmaals op. Hier is een zeer nietsvermoedende getuige van hoe historisch geheugen mensen en, inderdaad, hun regimes vormgeeft. De overname van Ayatollah Khomeini in Iran in 1979 door Nelson Mandela in 2002, merkte op: “De Verenigde Staten hebben ernstige fouten gemaakt in de uitvoering van hun buitenlands beleid. … Deze fouten hadden desastreuze gevolgen lang nadat beslissingen waren genomen. … Omdat de ongekwalificeerde steun van de Sjah van Iran rechtstreeks leidde tot de Islamitische Revolutie van 1979. “
Dit ‘regime van de mullahs’, zoals politieke kenners zoals Claus Kleber op ZDF en anderen het graag noemen, en dus veel vooroordelen onder kijkers, had voorkomen of getemd kunnen worden als de Verenigde Staten, zei Nelson Mandela, zichzelf had getemd , een beetje meer bezig met de psyche en geschiedenis van het land. Onlangs heeft het echter ongeveer 300 mensen gedood die protesteerden tegen corruptie en wanbeheer om zijn macht veilig te stellen; en nadat het Oekraïense passagiersvliegtuig was neergeschoten, moeten duizenden demonstranten worden beschuldigd van onvoldoende empathie met de slachtoffers tegenwoordig.
De “ongekwalificeerde ondersteuning van de Shah” (Nelson Mandela) was een bouwsteen in het geostrategische gebouw van de VS. Deze strategie besteedde weinig aandacht aan de belangen van het volk en erkende ook niet dat niet alleen de Verenigde Staten “belangen” hebben, maar ook andere volkeren.
Een echte “regulerende macht” zou worden beschouwd om beide belangen tegen elkaar af te wegen en vervolgens tot beslissingen te komen.
Voor dit doel hebben de staten elk een grotendeels goed opgeleid ambtenarenapparaat dat het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt genoemd en een middel dat diplomatie wordt genoemd. Maar Donald Trump ontsloeg veel experts en verving het woord diplomatie door de term deal. Welnu, als Iran als een enorm bezit zou worden beschouwd, zou het woord gerechtvaardigd zijn. Alleen: Iran is een land met een grote, millennia oude cultuur waarin bijvoorbeeld schaken is uitgevonden. Politiek poker kan dit niet.
Maar de Verenigde Staten probeerden anders om orde te scheppen in de regio. Nadat bijvoorbeeld de nieuwe Iraakse heerser Saddam Hussein in 1980 Iran was binnengevallen – vermoedelijk met een stille tolerantie door de Verenigde Staten – steunen de Verenigde Staten soms Irak, soms Iran. De berekening: als beide staten met elkaar vechten in de Golf, worden ze geen van beiden te krachtig. Het duivelse machtsspel – en natuurlijk de wapens aan beide kanten – werd het slachtoffer van een miljoen mensen. Nadat Iran het Fao-schiereiland veroverde – de enige toegang van Irak tot de zee – in 1986, vreesden de Verenigde Staten dat de oorlog zich ten gunste van Iran zou kunnen ontwikkelen. In 1988 slaagde Saddam Hussein erin Fao te heroveren met behulp van inlichtingen verzameld van haar inlichtingendiensten en afgeleverd aan Irak over de posities van Iraanse troepen op Fao. De oorlog eindigde kort daarna. Er is nog geen vredesverdrag, dat wil zeggen een vredesorde. Er was geen “regulerende macht”.
Dit kwam in 2003 op het toneel, maar heel anders dan je had gehoopt. George Bush junior elimineerde ‘schurk’ Saddam Hoessein om despotisme te vervangen door een democratische orde. De poging ging volledig mis, in plaats van een westerse democratie, werd ISIS gecreëerd en met de “Islamitische Staat” kwamen alle problemen van vandaag. Nadat de VS Irak hadden bezet, vroegen we journalisten in Bagdad wie het meest van deze oorlog zou profiteren. Het unanieme antwoord was: Iran. Het regime in Teheran maakte van de gelegenheid gebruik om zijn invloed in de regio enorm uit te breiden – met de actieve hulp van Qassem Suleimani.
Wederom was een autoriteit vereist. Maar de traditionele westerse ordebevoegdheden maakten een einde aan de zeilen. Ze hadden zichzelf politiek in diskrediet gebracht omdat ze altijd alleen hun eigen belangen hadden behartigd.
Alles stoffige geschiedenis, vandaag niet meer relevant? Een lezer zei ooit tegen me: “Jullie journalisten doen altijd alsof de wereld pas gisteren is uitgevonden.” Hij heeft gelijk, vaak doen we alsof er gisteren en eergisteren geen politiek was. Maar dat klopt niet. Historisch en cultureel geheugen is diep geworteld, vooral in het Midden-Oosten. En deze herinnering kan natuurlijk ook worden misbruikt – zoals Sonja Zekri bewees in een baanbrekend artikel in de SZ op 8 januari (SZ Online van 7 januari) op basis van de oude Perzische keizerlijke stad Persepolis. Daar bracht Shah Reza Pahlawi in 1971 $ 100 miljoen uit om 2500 jaar van de Perzische monarchie te vieren. 25.000 flessen wijn werden binnengebracht; de Shah wilde indruk maken op de wereld met 50.000 geïmporteerde zangvogels. maar, Sonja Zekri schrijft: “De Iraniërs kreunden onder het bewind van de goddelijken, maar ze woedden ook over het pesten, en dus versnelde de partij in Persepolis de val van de Pahlawi’s. Als je het nog erger wilde maken, zou je kunnen zeggen dat gebrek aan respect voor cultureel erfgoed altijd een risico vormt. ‘
En: gebrek aan respect voor het politieke erfgoed leidt tot verkeerde beslissingen, terreur en oorlog – vooral wanneer “regelgevende machten” hun diplomatieke instrumenten daadwerkelijk gebruiken, een contract sluiten met de getroffenen – en het vervolgens zonder reden beëindigen. Dit was het geval met het verdrag, waarover nog onderhandeld werd door de regering Barack Obama en waarin Iran zich ertoe verbond de ontwikkeling van kernwapens voor een bepaalde periode stop te zetten. Het contract was misschien niet ideaal, maar het werkte en Iran werkte samen met het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie. Ze zeiden verschillende keren dat Iran zich houdt aan alle voorwaarden die het eist.
Maar Donald Trump hield niet van het contract, maar liever niet van sommigen, vooral Barack Obama, die het contract hadden onderhandeld met Rusland, China, Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland. Het verdrag kan worden gezien als een van de zeldzame voorbeelden van succesvol “regelgevend beleid”, het zou op zijn minst af en toe een zekere kalmte hebben gegarandeerd – maar in een handomdraai die regelgevende bevoegdheden waar sommigen nu naar verlangen om de mooie nieuwe orde opnieuw te vernietigen.
Als gevolg hiervan staat de regio weer op het punt van chaos – en er is niemand in zicht die orde kan scheppen. Een dergelijk bevel kan niet worden vastgesteld met de moord op de leidende figuren van het regime. Een blik op een andere crisisregio laat dat zien. Het Israëlische leger heeft Hamas-leiders al jaren vermoord. Dit geweldsbeleid heeft het land geen vrede gebracht. In de documentaire “Kill First” (een productie van 2012 door ARTE-France en NDR) getuigen verschillende regisseurs van Shin Bet dat het beleid van geweld tegen Hamas en de islamitische Jihad op geen enkele manier de vrede dichterbij heeft gebracht. Karmi Gillon, directeur van Shin-Bet van 1994-1996, roept op tot serieuze onderhandelingen met de Palestijnen en zegt: “Israël kan zich niet de luxe veroorloven om niet met de vijand te praten.”
De conclusie voor Iran ligt voor de hand: spreek in plaats van te schieten, creëer samen orde, in plaats van eenzijdig de orde in de regio te dicteren. Dan zou niemand in de verleiding komen om mannen als Qassem Suleimani te vermoorden.
PS: Er blijft de vraag wie de drone daadwerkelijk bestuurde, het projectiel waarvan Suleimani en zijn metgezellen versnipperden. Waren het Amerikaanse soldaten op drone-bases in de Hoorn van Afrika of op het Arabische schiereiland? Of was het militair personeel op de vliegbasis Ramstein in Palts, dat eigenlijk bedoeld is voor operaties in Irak? Als de drone bestuurd was vanuit Ramstein, zou Duitsland – vanuit een internationaal rechtsperspectief – gedeeltelijk de schuld zijn geweest voor de dood van Qassem Suleimani.
