Het voortdurende conflict tussen Israël en Hamas in de Gazastrook is geëscaleerd tot een humanitaire crisis van ongekende omvang. Deze samenvatting beoogt een overzicht te geven van de situatie, met de nadruk op de impact op burgers, met name het zorgstelsel, en de bredere implicaties van het conflict.
De oorsprong en escalatie van het Gaza conflict
- De huidige fase van het conflict begon op 7 oktober 2023, toen Hamas een aanval op Israël lanceerde, waarbij ongeveer 1.500 Israëlische slachtoffers vielen.
- Israël reageerde met een grootschalige militaire campagne tegen Gaza, die leidde tot grote verwoestingen en verlies van mensenlevens.
De menselijke kosten
- Officiële cijfers van het Ministerie van Volksgezondheid van Gaza melden dat er meer dan 38.000 Palestijnse doden zijn gevallen, waarvan ongeveer de helft vrouwen en kinderen.
- Uit een recent onderzoek , gepubliceerd in The Lancet, blijkt echter dat het werkelijke dodental veel hoger kan liggen. Als u indirecte sterfgevallen meerekent, kan het zelfs oplopen tot 186.000.
- Deze schatting komt neer op ongeveer 7,9% van de totale bevolking van Gaza.
- Er zijn meer dan 88.300 Palestijnen gewond geraakt, terwijl meer dan 10.000 mensen worden vermist en vermoedelijk onder het puin begraven liggen.
Ineenstorting van het gezondheidszorgsysteem
- Alle 36 ziekenhuizen in Gaza zijn geheel of gedeeltelijk verwoest of niet meer operationeel vanwege een gebrek aan voorraden en schade.
- Er is in de hele Gazastrook geen enkel volledig functioneel ziekenhuis meer over.
- Er zijn meer dan 1.013 Israëlische aanvallen op gezondheidszorgfaciliteiten in de bezette Palestijnse gebieden geregistreerd.
- Meer dan 500 Palestijnse zorgverleners zijn omgekomen, een aantal dat ongeveer negen keer hoger ligt dan het jaarlijkse gemiddelde tijdens de Syrische oorlog.
Targeting van ziekenhuizen
- Grote ziekenhuizen, waaronder Al-Shifa en het Nasserziekenhuis, zijn herhaaldelijk door Israëlische troepen binnengevallen.
- Israël rechtvaardigde deze acties door te stellen dat de ziekenhuizen werden gebruikt als Hamas-hoofdkwartier. Het bewijs voor deze beweringen wordt echter betwist.
- Na Israëlische operaties werden bij zowel het Al-Shifa- als het Nasser-ziekenhuis massagraven met meer dan 300 lichamen gevonden.
Humanitaire crisis
- De VN heeft verklaard dat er hongersnood heerst in de Gazastrook.
- Er zijn meer dan 1 miljoen gevallen van infectieziekten gemeld, die ongeveer de helft van de bevolking van Gaza treffen.
- 1,1 miljoen kinderen lopen het risico te sterven als gevolg van de verspreiding van ziekten en gebrek aan medische zorg.
- Door de ineenstorting van de gezondheids- en hygiënesystemen zijn basisziekten potentieel dodelijk geworden.
Internationale respons en Amerikaanse betrokkenheid
- De Verenigde Staten hebben sinds het begin van de oorlog aanzienlijke militaire hulp aan Israël verleend, in totaal 12,5 miljard dollar. Onlangs is daar nog eens 17 miljard dollar aan goedgekeurd.
- De VS kreeg kritiek omdat ze de Israëlische acties diplomatiek ondersteunden, ondanks de toenemende humanitaire crisis.
- Internationale organisaties en medische professionals hebben opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en onbeperkte toegang voor humanitaire hulp.
Bredere implicaties
- Het conflict roept vragen op over de toepassing van het internationaal recht en het concept van proportionaliteit in oorlogsvoering.
- Vooral het aanvallen van zorginstellingen en -personeel is controversieel en kan een oorlogsmisdaad zijn.
- De langetermijngevolgen voor de infrastructuur en bevolking van Gaza en de vooruitzichten op vrede in de regio zijn nog onzeker.
Dit conflict vertegenwoordigt een van de ernstigste humanitaire crises in de recente geschiedenis, met ongekende aanvallen op civiele infrastructuur, met name het zorgsysteem. Naarmate de situatie zich blijft ontwikkelen, staat de internationale gemeenschap onder toenemende druk om in te grijpen en een oplossing voor het conflict te bewerkstelligen.
Analyse
Het voortdurende conflict in Gaza vormt een grote uitdaging voor de internationale gemeenschap en de principes van het internationaal humanitair recht (IHL). Als onafhankelijke waarnemers van mondiale aangelegenheden zijn we gedwongen de gebeurtenissen die zich in Gaza afspelen te onderzoeken door de lens van gevestigde juridische kaders en ethische overwegingen.
De erosie van de bescherming van burgers
De omvang van burgerslachtoffers en de systematische vernietiging van civiele infrastructuur in Gaza roepen serieuze vragen op over de naleving van het principe van onderscheid, een hoeksteen van het IHL. De Conventies van Genève verbieden expliciet aanvallen op burgerbevolkingen en objecten. Toch lijkt het aanvallen van ziekenhuizen, waardoor Gaza geen enkele volledig functionele medische faciliteit meer heeft, een directe schending van deze principes.
De rechtvaardiging die voor deze aanvallen wordt gegeven – dat ziekenhuizen worden gebruikt als militair hoofdkwartier – vereist een grondige controle. Zelfs als dergelijke beweringen worden onderbouwd, eist het proportionaliteitsbeginsel dat militaire acties geen buitensporige schade aan burgers mogen toebrengen in verhouding tot het verwachte militaire voordeel. De volledige ineenstorting van het gezondheidszorgsysteem in Gaza suggereert dat er niet aan deze norm is voldaan.
De verantwoordelijkheid om te beschermen
Het concept van Responsibility to Protect (R2P), dat in 2005 door alle VN-lidstaten werd aangenomen, stelt dat de internationale gemeenschap een rol heeft bij het beschermen van bevolkingsgroepen tegen genocide, oorlogsmisdaden, etnische zuiveringen en misdaden tegen de menselijkheid. De situatie in Gaza, met schattingen van burgerdoden die potentieel 7,9% van de bevolking bereiken, vraagt om een kritisch onderzoek naar hoe R2P in deze context wordt toegepast – of niet wordt toegepast.
De rol van externe machten
De voortdurende militaire en diplomatieke steun van de Verenigde Staten aan Israël, ondanks toenemend bewijs van schendingen van het IHL, roept complexe vragen op over medeplichtigheid en de verplichtingen van derde staten. Artikel 1 van de Conventies van Genève vereist dat staten de Conventies “in alle omstandigheden” “respecteren en ervoor zorgen dat deze worden gerespecteerd”. Deze situatie vereist een herevaluatie van hoe wapenleverende landen hun strategische belangen in evenwicht brengen met hun juridische en morele verplichtingen onder het internationaal recht.
Langetermijngevolgen voor de internationale orde
Het conflict in Gaza kan gevaarlijke precedenten scheppen als het niet wordt bestreden. De systematische vernietiging van civiele infrastructuur, met name het zorgstelsel, kan de lat lager leggen voor wat als acceptabel wordt beschouwd in moderne oorlogsvoering. Deze erosie van normen kan verstrekkende gevolgen hebben voor toekomstige conflicten en de bredere internationale orde.
De noodzaak tot actie
De internationale gemeenschap staat voor een kritieke fase. Als er niet daadkrachtig wordt opgetreden in het licht van dergelijk wijdverbreid lijden en mogelijke schendingen van het IHL, bestaat het risico dat de fundamenten van de internationale rechtsorde na de Tweede Wereldoorlog worden ondermijnd. Er ontstaan verschillende imperatieven:
- Onmiddellijk staakt-het-vuren : Een onmiddellijk en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren is essentieel om verder verlies van mensenlevens te voorkomen en humanitaire toegang mogelijk te maken.
- Onafhankelijk onderzoek : Een grondig, onafhankelijk onderzoek naar vermeende schendingen van het IHL door alle partijen is noodzakelijk om verantwoording af te leggen en toekomstige overtredingen te voorkomen.
- Humanitaire toegang : Onbeperkte toegang voor humanitaire hulp en medische bijstand moet worden gegarandeerd om de zich ontwikkelende gezondheidscrisis het hoofd te bieden.
- Diplomatieke betrokkenheid : vernieuwde diplomatieke inspanningen zijn van cruciaal belang om de grondoorzaken van het conflict aan te pakken en te werken aan een duurzame, rechtvaardige oplossing.
- Versterking van internationale mechanismen : Deze crisis onderstreept de noodzaak om internationale mechanismen voor de handhaving van het IHL te versterken en overtreders ter verantwoording te roepen.
Conclusie
Het conflict in Gaza is een pijnlijke herinnering aan de kwetsbaarheid van internationale normen en de verwoestende menselijke prijs die het overtreden van deze normen met zich meebrengt.
Ironisch genoeg schenden degenen die deze principes ooit hebben gepromoot ze nu en stoken ze het vuur zelfs nog verder op om het brandend te houden.
Wij hebben de verantwoordelijkheid om deze gebeurtenissen kritisch te onderzoeken, een geïnformeerde dialoog te bevorderen en ons in te zetten voor de naleving van het internationaal recht en de mensenrechten. Dit doen we door er eerst op aan te dringen dat Bibi Netanyahu zo snel mogelijk wordt gearresteerd en berecht.
Zolang Netanyahu aan de macht is, zal Israël niet temmen zijn en zal het bloedvergieten in Gaza doorgaan totdat alle Palestijnen dood zijn.
Als de reeds bestaande instellingen van recht en justitie niet in staat zijn een dergelijke arrestatie af te dwingen, moet er een nieuwe, beter reagerende instelling van justitie worden opgericht, zelfs zonder de instemming van de landen die eerder alle maatregelen ter verbetering van de omstandigheden van de inwoners van Gaza hebben geblokkeerd.
De reactie op deze crisis zal waarschijnlijk de toekomst van het internationaal humanitair recht en de bredere, op regels gebaseerde internationale orde voor de komende jaren bepalen.