Indignatie redactie 
De VVD staat nog steeds hoog in de peilingen: in onzekere tijden klampen mensen zich vast aan zekerheden of wat ze daarvoor aanzien.
De verkiezingsstrategie van Mark Rutte ligt voor de hand: hou alles zo klein mogelijk, maak niet te veel golven, dan komt het wel goed in maart. Hij houdt zich onzichtbaar en wordt daarbij geholpen door het geknoei van Hugo de Jonge op wie nu alle schijnwerpers gericht zijn. Maar laten we toch maar eens de schijnwerpers richten op premier Rutte, want hij is een belangrijke factor in vrijwel alle problemen waar Nederland nu mee te maken heeft.
De toeslagenaffaire
Het ergste wat een staat kan doen is op grote schaal de macht van de staat inzetten tegen onschuldige burgers, en dat is precies wat hier gebeurd is. Tienduizenden gewone Nederlanders zijn tussen de wielen van het systeem geraakt en genadeloos achtervolgd. Niet omdat ze fraudeurs waren, maar omdat ze in een ingewikkelde papierwinkel een foutje hadden gemaakt of simpelweg omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren.
Deze affaire is vooral zo erg omdat jaren genegeerd is dat het mis ging. Al in 2013 waren er signalen dat mensen onevenredig hard getroffen werden, maar de enige reactie van hogerhand was nog meer hardheid. Met elk besluit dat de belastingdienst en het ministerie van SZW namen, werd het net om de burgers strakker aangetrokken. En de vingerafdrukken van Mark Rutte zitten overal op. In juni 2013 werd de speciale ministeriële commissie rijksbrede aanpak fraude ingesteld onder leiding van Rutte. Asscher was hier de tweede man – en zijn aandeel moet niet onderschat worden – maar Rutte was vanaf het begin overal bij.
In het eindverslag van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag wordt gesproken over de Ruttedoctrine. Citaat van blz. 29 van het verslag:
De Tweede Kamer had niet alleen last van dezelfde leemlaag waar bewindslieden ook op stuitten en werd verschillende malen onjuist geïnformeerd, maar stuitte bovendien op weigeringen van het kabinet om informatie te verstrekken, bijvoorbeeld onder het mom van persoonlijke beleidsopvattingen, in overeenstemming met de zogenoemde Rutte-doctrine.
Dit houdt in dat bewust een doofpot werd gecreëerd, een handelsmerk van deze premier. Ooit was het onjuist informeren van de Tweede Kamer een politieke doodzonde, onder Rutte werd het routine.
Wie Pieter Klein (RTL) en Jan Kleinnijenhuis (Trouw) de laatste twee jaar een beetje gevolgd heeft, weet dat ze de grootste moeite hadden om informatie boven tafel te krijgen. Hun WOB-verzoeken werden voortdurend tegengewerkt, vertraagd of onvolledig beantwoord. Erger nog: Kamerleden als Omtzigt en Leijten kregen geen antwoorden op hun vragen, wat Omtzigt tot de verzuchting bracht dat hij beter journalist kon worden zodat hij tenminste nog het instrument van de WOB zou kunnen gebruiken.
Zelfs nu is nog steeds niet alles aan het licht gekomen. Zo lijkt er sprake te zijn van expliciet racisme bij de fraudejagers; de pogingen om dit te verbergen maken het zogenaamde antiracisme van deze regering tot een aanfluiting.
Deze affaire is een grof schandaal en daar bovenop kwamen de pogingen om te verbergen wat gebeurd is. Alleen al daarom mag het derde Kabinet Rutte de eindstreep niet halen; dit Kabinet moet vallen over de toeslagenaffaire. Vervolgens moet grondig uitgezocht worden wat hier gebeurd is. De schuldigen moeten verantwoording afleggen en herhaling moet worden voorkomen, zoals dat hoort in een echte democratie.
Rutte is geen democraat
Het grootste probleem met Mark Rutte is dat hij in wezen geen democraat is.
Tijdens verkiezingscampagnes is hij in zijn element; de man is een geboren verkoper. Hij spiegelt de kiezers vaardig een goed georganiseerd Nederland voor en mensen trappen er massaal in. Dat Rutte inmiddels bekend staat als premier Pinokkio doet daar niets aan af: hoeveel beloftes hij ook breekt, hij slaagt er steeds weer in om vertrouwenwekkend over te komen.
Beruchte leugens van Rutte zijn de door hem beloofde 1000 euro lastenverlichting en ‘geen cent meer naar Griekenland’, maar dit is in feite nog maar klein spul. Veel erger is het manipuleren van verkiezingen door een uitspraak als ‘de PvdA is een gevaar voor Nederland’ (september 2012) met als enige doel om een kunstmatige race tussen VVD en PvdA te creëren. Door deze tactiek van zowel Mark Rutte als Diederik Samsom werden kiezers bij de SP weggetrokken en naar de PvdA toe gejaagd. Na de verkiezingen vielen de ‘tegenstanders’ elkaar in de armen en zat Nederland opgescheept met een asociaal Kabinet dat nooit aftrad.
Stel je even voor hoe anders de toeslagenaffaire had kunnen verlopen als deze verkiezingen niet zo waren gemanipuleerd en de SP – die de misstanden vanaf het begin serieus nam – wel groot was geworden. Helaas zullen we nooit weten hoeveel leed dit had kunnen voorkomen.
Rutte2 verloor onmiddellijk steun toen Rutte en Samsom gingen kwartetten, maar het was al te laat. Het ‘democratisch mandaat’ was binnen en VVD en PvdA vonden het jarenlang niet nodig om zich nog iets van de kiezers aan te trekken.
Tijdens Rutte2 werd het achterhouden van informatie geperfectioneerd. Een lange rij bewindslieden moest aftreden waarvan meerderen wegens het onjuist informeren van de Kamer: Opstelten (Teevendeal), Van der Steur (foto Volkert vd Graaf, Teevendeal, affaire George Maat), Weekers (toeslagenaffaire) en Mansveld (Fyra) waren allemaal schuldig aan deze ‘doodzonde’, maar het Kabinet bleef zitten.
In 2016 bleek de antidemocratische instelling van Rutte weer bij het Oekraïnereferendum. In november 2015 was er een Kamermeerderheid die de uitslag van het referendum wilde respecteren als de opkomst van 30% gehaald zou worden. Rutte wilde het verdrag sowieso doordrukken en wist deze democratische horde te omzeilen. Een inlegvelletje en geitenpaadje gecombineerd met veel uitstel en druk op andere partijen zorgde ervoor dat de uitslag terzijde geschoven kon worden.
In 2018 werd – ongetwijfeld tot grote opluchting van Rutte – het raadgevend referendum afgeschaft.
Rutte geloof niet in democratie, maar in technocratie. Het volk mag eens in de vier jaar stemmen – en daarbij alle kanten op gemanipuleerd worden – en na de verkiezingen heeft Mark Rutte weer een ‘mandaat’ en kan doen wat hij wil. De gevolgen daarvan voor Nederland zijn desastreus.
Beleid ten koste van de kiezers
Tijdens Rutte2 werd de participatiewet aangenomen en werden miljarden bezuinigd op de zorg. Rutte wist beleid door te drukken waar geen democratische meerderheid voor was door te profiteren van de ambities van PvdA-politici die hun eigen kiezers niet serieus namen. Zorg voor de zwakken was ineens geen prioriteit meer en de zwakken hebben het geweten. Nu heeft de PvdA ‘spijt’ want de verkiezingsnederlaag van 2017 is hard aangekomen, en in dit coronajaar bleek de zorg de extra belasting van een pandemie niet aan te kunnen.
Het wanbeleid van Rutte kon na een onverwachte verkiezingszege – lang leve de Turkijerel – vervolgd worden. Rutte3 is verantwoordelijk voor het bizar slechte klimaatakkoord waarin alweer geen sprake was van democratische besluitvorming. In geen enkel verkiezingsprogramma stonden de punten die uiteindelijk aan de klimaattafels werden afgesproken. Inmiddels is duidelijk dat ‘van het gas af’ een onbetaalbare en milieuonvriendelijke maatregel is, maar de bureaucratie draait al. Ook de gedachte dat biomassa CO2-neutrale energie zou leveren is inmiddels achterhaald, maar de subsidies worden niet gestopt. Kernenergie werd pas bespreekbaar toen het te laat was.
In het tijdperk Rutte is geen nuchter beleid opgezet met betrekking tot de bevolkingsgroei. In de aanloop naar de volgende verkiezingen heeft de VVD weer stoere praatjes over beperking van de immigratie, maar we weten na 10 jaar Rutte wat die waard zijn. Intussen probeert men te veel mensen samen te persen op een te klein oppervlak en tegelijkertijd onhaalbare natuurdoelen te verwezenlijken. De boeren zijn als boosdoeners aangemerkt en moeten verdwijnen. Lobbyisten mogen het beleid bepalen, burgers dragen de gevolgen van de stikstofcrisis en de woningnood.
Een belangrijke factor in het slechte beleid voor Nederland is het EU-beleid van Rutte. Lang bleef hij zich profileren als euroscepticus, maar in de praktijk stelt hij al jaren de EU boven Nederland. Waar andere Europese leiders nog opkomen voor hun eigen bevolking, voeren Rutte en zijn bewindslieden slechts een act op alsof zij dwars liggen, maar het eindresultaat is steeds hetzelfde. Ook Wopke Hoekstra leverde dit jaar zijn aandeel met zijn ‘harde’ onderhandelingen bij het coronapakket die natuurlijk ‘gewoon’ uitliepen op steun die te veel ten koste van Nederland gaat.
In al deze zaken is de grote gemene deler dat Rutte niet de belangen van gewone Nederlanders op het oog heeft en dat hij absoluut niet geïnteresseerd is in hun mening. Kiezers zijn er om gemanipuleerd te worden, niet om naar te luisteren en al helemaal niet om verantwoordelijkheid voor te nemen.
Wie moet het dan doen?
Dit is misschien wel de grootste troefkaart van Rutte.
Hij heeft een beeld gecreëerd waarin hij onmisbaar is als de lenige manager die als enige in staat is om Nederland door alle gevaren heen te loodsen, maar dat beeld klopt niet. Rutte heeft slecht beleid gevoerd, zie hierboven. Er zou veel meer kritiek op onze premier moeten zijn, maar soms lijken de Nederlandse media wel erg voorzichtig.
Vergelijk onze situatie met die van een mishandelde tiener. Stel je voor dat een meisje bij een hulpverlener komt en vertelt dat haar vader haar slaat. De hulpverlener antwoordt: ‘Ja meisje, jouw vader slaat jou wel, maar weglopen is ook een heel gedoe hoor. Wie zegt dat je niet eindigt in de goot? Je weet wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt.’
Wat zouden wij van zo’n hulpverlener zeggen? Een dergelijk advies zouden wij absurd vinden. Toch is dit in feite hoe veel media in onze huidige situatie reageren; alsof een afscheid van Rutte de ondergang van Nederland zou betekenen.
Laten we stoppen met Rutte geloven. Natuurlijk belooft hij (weer) dat hij alle problemen voor ons op gaat lossen. Hoe vaak moet Mark Rutte zijn woord nog breken voordat kiezers massaal gaan beseffen dat hij zijn verkiezingsbeloftes niet waarmaakt?
Denk aan die mishandelende vader. Stel dat hij zijn dochter belooft dat hij haar niet meer zal slaan, en een week later krijgt ze er weer van langs. Gaat dat meisje haar vader dan nog een keer geloven? En nog een keer? En nog een keer? Zo’n meisje zouden wij aanraden om uit die onveilige situatie te vertrekken.
De Nederlandse media zouden de kiezers diezelfde raad moeten geven. Wat dat betreft zijn er te veel journalisten en redacties die bang lijken te zijn voor verandering of misschien te veel bewondering hebben voor de behendigheid van de premier. Hun automatische reflex lijkt het beschermen van de gevestigde orde te zijn, maar waarom eigenlijk? Wat voor ‘rampen’ zouden er gebeuren als andere partijen aan de macht zouden komen? Waarschijnlijk zou een deel van de elite slechter af zijn, maar is dat bepalend voor het welzijn van Nederland? Waarom moeten de sterken beschermd worden ten koste van de zwakken?
Rutte moet weg
Gelukkig verschijnt momenteel in de media meer kritiek op Rutte vanwege de toeslagenaffaire, de misstanden in de bijstand en het lakse coronabeleid. Toch lijkt het soms alsof voor elke blunder een andere kop van Jut gezocht wordt: voor de toeslagenaffaire Menno Snel en Lodewijk Asscher, voor de participatiewet Asscher en Klijnsma, en voor het coronabeleid Hugo de Jonge. D66, PvdA en CDA hebben zeker een rol gespeeld, maar niet de hoofdrol. Mark Rutte is de premier en hij heeft overal zijn stempel op gedrukt. Nu probeert hij onzichtbaar te blijven, maar daar mag hij niet in slagen.
Rutte heeft hard gewerkt aan het uithollen van onze democratie. Het is meer dan terecht dat zijn dwarsbomen van transparantie nu een naam heeft gekregen: de Ruttedoctrine. Laat de Nederlandse politiek maar weer eens oude tradities oppakken, zoals volledige informatie geven aan de Kamer en verantwoordelijkheid nemen voor gemaakte fouten.
Dit Kabinet moet aftreden en het zou goed zijn als Rutte in maart niet verkiesbaar is.
