In 2019 vonden twee verkiezingen plaats: de provinciale (en daarmee die van de Eerste Kamer) en de Europese. Ook splitsten zich twee Tweede Kamerleden af van hun fractie (en drie senatoren). Het aantal afgetreden staatssecretarissen bedroeg eveneens twee. Een terugblik op deze gebeurtenissen.
De Provinciale Statenverkiezingen waren op 20 maart van dit jaar. Forum voor Democratie, dat in de Tweede Kamer slechts twee zetels bezet, boekte hierbij een fraaie overwinning. Het wist maar liefst 86 Statenzetels te halen, 6 meer dan nummer 2, de VVD. In de Eerste Kamer vertaalde zich dat in 12 zetels. Partijleider Thierry Baudet hield tijdens de verkiezingsavond van FvD een gloedvolle speech, waarbij de boreale uilen je om de oren vlogen.
Helaas voor Baudet en zijn talrijke aanhang was het ultieme succes maar van tamelijk korte duur. De nummer 1 op de senaatslijst, Henk Otten, moest in juli de partij verlaten na beschuldigingen van gesjoemel. Hij richtte een eigen Groep Otten op. Twee namens Forum verkozen senatoren sloten zich bij hem aan. FvD zakte daardoor in de Eerste Kamer naar de tweede plek. Ook in de provincies kreeg het bestuurlijk gezien nauwelijks een voet aan de grond. Alleen in Limburg wist de partij in het (extraparlementaire) college te komen.
De verkiezing van het Europees Parlement op 23 mei had een verrassende afloop. Niet Forum won, zoals sommigen hadden gehoopt en anderen gevreesd. Ook de VVD eindigde niet als nummer 1. De grote winnaar was de PvdA, die steeg van 3 naar 6 zetels in het Europarlement. De victorie van de vrijwel doodgewaande sociaaldemocraten leek vooral te danken aan lijsttrekker Frans Timmermans. Die slaagde er overigens niet in voorzitter van de Europese Commissie te worden, want deze functie ging naar de Duitse Ursula von der Leyen. Timmermans bleef tweede man in Brussel.
In de Tweede Kamer kwam het op 16 juli tot de eerste afsplitsing van deze regeerperiode. Femke Merel van Kooten-Arissen werd de Partij voor de Dieren uitgeknikkerd. Niet omdat haar naam te lang was, maar omdat ze vond dat de PvdD niet alleen voor dierenbelangen diende op te komen. De partij zou zo af en toe ook aandacht moeten schenken aan de mens. Dat kon toenmalig fractievoorzitter Marianne Thieme (ze is inmiddels uit de Kamer verdwenen) natuurlijk niet op zich laten zitten. Van Kooten moest weg. Femke Merel pikte het niet, roofde haar zetel en begon voor zichzelf. Heel veel bijzonders heeft ze sindsdien nog niet laten zien (daarvoor trouwens ook niet). Niettemin overweegt ze de oprichting van een eigen partij, onder de bescheiden naam Splinter. Of we daar nog veel van gaan horen valt te betwijfelen.
De tweede afsplitser was VVD’er Wybren van Haga. Deze huisjesmelker, die eerder ook al in opspraak kwam na berichten over gesjoemel, moest in oktober de liberale fractie verlaten. Hij begon een eenmansfractie. Van een eigen geluid is echter nauwelijks sprake. Bij belangrijke kwesties steunde Van Haga tot dusver het kabinet.
Tenslotte de staatssecretarissen. Op 21 mei trad VVD’er Mark Harbers van Justitie af. Hij bleek de Kamer onvolledig geïnformeerd te hebben over misdrijven die door asielzoekers waren begaan. Dat mag niet, maar zo heel ernstig waren zijn fouten nu ook weer niet. In het verleden bleven diverse bewindslieden in vergelijkbare omstandigheden zitten. Dat het opstappen van Harbers samenviel met de Europese verkiezingscampagne van zijn partij was uiteraard volstrekt toevallig. Harbers is inmiddels vervangen door Ankie Broekers-Knol, de ex-voorzitter van de Eerste Kamer. Of zij haar termijn zal uitdienen is de vraag, want Broekers heeft het behoorlijk zwaar.
De tweede staatssecretaris die aftrad was een D66’er: Menno Snel (Financiën). Hij kwam onder vuur te liggen doordat belastingambtenaren gezinnen met kinderopvangtoeslag ten onrechte als fraudeurs hadden behandeld. Dat gebeurde weliswaar voor het aantreden van Snel, maar de staatssecretaris lichtte bij herhaling de Kamer verkeerd in. Een paar weken terug hield hij noodgedwongen ‘de eer aan zichzelf’. Zijn partij zoekt nog naar een opvolger voor hem. Dat zal in 2019 niet meer lukken.
De burgers zijn het zat
Overal verschijnen nu de lijstjes en jaaroverzichten en als we die lezen roepen we: O ja! Dat gebeurde ook nog! En: Was dat dit jaar?
We zijn allemaal weer zoet met de Elfstedenzwemtocht van Maarten van der Weijden, het hitterecord van 25 juli en niet te vergeten alle beroemdheden die dit jaar overleden zijn.
Een paar dagen geleden tweette iemand: Massapsychologie, juist TV is daar een perfect medium voor. Microshocks worden dan ook tot in den treure uitgemolken. Zodat we ons met bijzaken blijven bezighouden.
Of hier een bewuste strategie achter zit, doet er niet eens toe, maar zo werkt het.
Daarom ga ik nu eens niet optellen wat er allemaal aan bijzaken gebeurd is; ik ga kijken wat mij de belangrijkste trends van dit jaar lijken. Voorbij de waan van de dag.
Wat was nu wezenlijk belangrijk in 2019? Wat heeft invloed op onze toekomst?
Voor mij was 2019 het jaar van de falende staat. Een staat die ogenschijnlijk tegenstrijdige zaken als dictatoriale neigingen en wegduiken voor verantwoordelijkheid in zich verenigt. Een staat waarin de burger het nakijken heeft en een kleine kliek macht uitoefent via ondemocratische manipulatie.
En waar dat uit blijkt?
Hier de relevante zaken van dit jaar in vier thema’s.
Dictatoriale neigingen
Dit jaar lijkt de staat steeds openlijker de vijand van de burger te zijn geworden.
We kregen het klimaatakkoord – zonder democratische basis – en als deze plannen doorgaan, ziet het er somber uit voor ons land. De ‘oplossingen’ waarmee we naar een CO2-vrije samenleving moeten, blijken stuk voor stuk onuitvoerbaar en/of onbetaalbaar. Waterstof staat nog in de kinderschoenen; ‘van het gas af stuit op grote problemen, en biomassa verbranden blijkt een drama voor de CO2-uitstoot en voor de bossen. Inmiddels komen zelfs milieuclubs in actie tegen zonneparken en windmolens, en toch is kernenergie voor onze politici blijkbaar nog steeds onbespreekbaar.
Het ergste van dit akkoord is dat het ons landschap zal vernielen, geen vermindering van CO2-uitstoot zal opleveren, en wel kapitalen zal gaan kosten, op te brengen door de burgers. Het electoraat heeft geprobeerd te protesteren bij de Statenverkiezingen, maar voordat de nieuwe Eerste Kamer geïnstalleerd was, is nog haastig het klimaatakkoord erdoorheen gejaagd.
De dictatoriale wijze waarop de staat het klimaatakkoord erdoor drukte, is nog niets vergeleken bij andere manipulaties die dit jaar aan het licht kwamen.
De macht van de staat werd misbruikt tegen de burgers bij talloze gelegenheden. Zonder een paar vasthoudende journalisten waren we er waarschijnlijk nooit achter gekomen, maar de vierde macht – de ambtenaren die het beter menen te weten dan het volk – misdroeg zich in de WODC-affaire, bij het Wildersproces en bij de toeslagenaffaire.
Overeenkomsten? In alle gevallen deed de overheid er alles aan om het machtsmisbruik verborgen te houden en werden klokkenluiders aangepakt. Een deel van de vierde macht heeft zelf een politieke agenda, wat tot gevolg heeft dat dit land in de praktijk vaak niet geregeerd wordt door democratisch gekozen politici, maar door ambtenaren die hun macht misbruiken.
Bij de WODC-affaire bleek dat deze ambtenaren geen waarde hechten aan de onafhankelijkheid van adviseurs van de overheid. Bij het proces Wilders bleek dat men zich leende om een onwelgevallige politicus uit te schakelen. Bij de toeslagenaffaire bleek dat ambtenaren burgers genadeloos vervolgden en niet maalden om schuld of onschuld. In alle gevallen bleek dat men zichzelf niet zag als dienaar van het volk, maar als heerser.
Achter de brede rug van…
En terwijl ambtenaren hun macht misbruikten, suggereerden politici vaak dat ze machteloos waren. Zij verscholen zich maar al te graag achter regels en wetten waar zij zelf zogenaamd geen invloed op hadden.
De EU is een populaire ‘brede rug’ om achter te schuilen. De stikstofcrisis? Het PFAS-probleem? Onze regering staat machteloos, want tja: Europese regels… Maar ligt het werkelijk aan de EU?
- Dat Nederlandse ambtenaren belachelijk veel Natura2000-gebieden hebben aangemeld – alweer ondemocratisch – dat wordt liever weggemoffeld. Dat deze gebieden nu op een lijst staan en er van de EU niet vanaf mogen, dat wordt als een voldongen feit gepresenteerd. En terwijl de overheid de regels aan de laars lapt als het om burgers gaat, moeten de EU-regels natuurlijk onvoorwaardelijk gehoorzaamd worden.
- Dat de Nederlandse stikstofnorm absurd streng is vergeleken bij de normen van buurlanden, dat mag niet besproken worden. Liever paniekmaatregelen zoals de maximumsnelheid verlagen en dan doen alsof je net het land hebt gered.
Alternatieve oplossingen zijn sowieso niet welkom. Heidevelden redden door schaapskuddes te sponsoren wordt te duur genoemd, maar boeren over de kling jagen en bouwprojecten stil leggen mag blijkbaar miljarden kosten. - Met PFAS hadden we alweer een absurde norm te pakken. Inmiddels is bekend dat de norm betekende ‘zodra het gemeten kan worden’ wat inhield dat 85% van de grond vervuild was en waarschijnlijk 100% van de mensen; wij hebben namelijk meetbaar PFAS in ons bloed. Weken paniek, totdat men alsnog de norm verhoogde en bleek dat we het (weer) over een papieren probleem gehad hadden.
En waar bouwers en boeren alles stil moesten leggen voor nauwelijks meetbare waarden, mocht Teflon-producent Chemours in Dordrecht dit jaar nog 1054 kg PFAS uitstoten. Het echte probleem mag blijkbaar door etteren terwijl voor de bijzaken het hele land op z’n kop wordt gezet.
Met name de stikstofcrisis lijkt kunstmatig in leven te worden gehouden. Zodra er ideeën worden voorgesteld om dit probleem op te lossen, is de regering Oost-Indisch doof.
Bij de EU met de vuist op tafel slaan? Ondenkbaar. De stikstofnorm verhogen? Vingers in de oren en hard Lalalala! roepen. Innovatie door de boeren? Geen interesse. Schaapskuddes op de heide? Niet thuis.
Men staat liever machteloos en wijst naar de EU.
Natuurlijk werkt onze overheid intussen ijverig verder aan nog meer soevereiniteitsoverdracht aan de EU. We moeten er toch niet aan denken dat we zelf verantwoordelijk zouden zijn, nietwaar?
En net zo wordt te pas en te onpas geschuild achter de rug van de rechter. De stikstofcrisis explodeerde na een rechterlijke uitspraak. Het Urgenda-vonnis wordt als een onwrikbaar feit gepresenteerd, en dus moet heel Nederland op de schop voor een onuitvoerbaar klimaatakkoord. En natuurlijk moeten rechters zich uitspreken over de terugkeer van IS-gangers: niet alleen de ‘strijders’ zelf, maar ook hun vrouwen en kinderen.
Is dit de schuld van de rechters?
NEE. Het is de schuld van de politiek. Krakkemikkige wetten maken, soevereiniteit overdragen, onnadenkend verdragen tekenen… Het zijn toch echt allemaal dingen die onze politici geheel aan zichzelf te wijten hebben. Maar ze heffen graag machteloos de handen omhoog en roepen dat zij er – echt waar – helemaal niks aan kunnen doen. Dat er dan rechters zijn die eventueel hun eigen politieke overtuigingen mee laten spelen is een gevolg, geen oorzaak.
Te veel van onze politici zitten er al lang niet meer voor het land; ze zitten er voor zichzelf in de hoop op een mooie carrière bij de EU, de banken of de multinationals waar ze nu alvast de belangen van behartigen.
En wie is het kind van de rekening? De burger die geen inspraak meer heeft. Het referendum is alweer haastig afgeschaft en verkiezingen worden gemanipuleerd door gedienstige media. Na de verkiezingen wordt de ‘democratische’ input die toch nog door de mazen geglipt is haastig geneutraliseerd door het sluiten van ondemocratische regeerakkoorden die worden uitgevoerd met de steun van een ijzeren fractiediscipline.
Waar blijft de burger?
De gevolgen van onze falende staat worden steeds duidelijker.
Burgers worden massaal vermalen tussen de wielen van een onbarmhartige overheid. Dit geldt voor de duizenden ouders die beschuldigd werden van toeslagenfraude; voor leerlingen die niet het onderwijs krijgen wat ze nodig hebben; voor minder weerbare mensen die tussen wal en schip vallen; voor boeren die langzaam gewurgd worden door regels waaraan niet valt te voldoen; voor bejaarden die niet de zorg krijgen die ze nodig hebben; voor al die slachtoffers van de groeiende misdaad in dit land.
Groeiende misdaad? Maar de misdaadcijfers laten toch zien dat de criminaliteit daalt?
Ook dat is een ballon die dit jaar hopelijk is doorgeprikt. Er lekten al langere tijd gegevens uit over de manipulatie van de misdaadcijfers en het geknoei met aangiftes. Sommige mensen zijn zo wantrouwend geworden dat ze zelf cijfers zijn gaan bijhouden, en de resultaten stemmen niet vrolijk.
Uiteindelijk werd de georganiseerde misdaad dit jaar zo brutaal dat we er niet meer omheen kunnen. Nederland is een narcostaat, een belastingparadijs dat criminelen aantrekt. Ons gedoogbeleid is hopeloos naïef en inmiddels spelen zich in Amsterdam Mexicaanse taferelen af.
Hoe moet de orde in dit land nog gehandhaafd worden als de grenzen wijd open staan, ons financiële systeem corrupt is en de politie het werk niet meer aankan?
O ja, die grenzen. Er zijn nog steeds mensen die roepen dat onze grenzen helemaal niet open staan. Weet je wel hoeveel asielzoekers er worden afgewezen? Het klopt dat verreweg de meeste asielzoekers worden afgewezen, maar hoe staat het met uitzettingen? Helaas, ook hier faalt de staat: duizenden afgewezen asielzoekers zijn de afgelopen jaren ‘gewoon’ gebleven.
Het akkoord van Marrakesh blijkt een dode letter: alleen westerse landen trekken zich er iets van aan. Landen als Marokko weigeren ijskoud om hun onderdanen terug te nemen; staatssecretaris Ankie Broekers-Knol is niet welkom om hierover te praten en Nederland zit weer eens met de brokken.
En zo ziet de burger het gebeuren. De bevolkingsgroei – aangejaagd door (illegale) immigratie – rijst de pan uit, zorg en onderwijs bezwijken, de woningnood wordt steeds knellender, de misdaad tiert welig en de kosten van alle misstanden komen neer op de belastingbetaler. Ondanks een miljardenoverschot op de begroting zijn de koopkrachtbeloftes van vorig jaar – 96% gaat erop vooruit! – alweer niet ingelost en de armoede neemt toe.
Is het een wonder dat het druk werd op het Malieveld?
Bijzonder schrijnend vond ik de demonstraties over de misstanden in de zorg en het onderwijs. Al zo lang is bekend dat deze sectoren in nood zijn; al tientallen jaren wordt er gewaarschuwd voor personeelstekorten en overbelasting; en er is niet echt geluisterd.
Hoeveel commissies zijn er al geweest die de problemen in het onderwijs hebben geanalyseerd en adviezen hebben gegeven? Het lijkt wel alsof al die adviezen in een diepe put zijn verdwenen. Het hoogste burn-out-percentage vinden we onder leraren en de kwaliteit van het onderwijs is inmiddels zo slecht geworden dat veel ouders bijles inkopen voor hun kinderen.
En het burn-out-signaal zien we ook in de zorg. Er wordt roofbouw gepleegd juist op mensen die uit idealisme en verantwoordelijkheidsbesef toch al geneigd zijn om een stapje harder te lopen. Een aparte demonstratie was er voor de jeugdzorg die – zoals voorspeld – in grote problemen is gekomen na een als reorganisatie gebrachte bezuiniging.
Met name de boeren hebben behoorlijk indruk gemaakt met hun protesten. Veel mensen beseffen maar al te goed hoe groot de regeldruk voor de boeren is, en tot schrik van de politiek bleek de steun onder de bevolking voor de boeren enorm.
Dit leidde tot deemoed bij de politiek en instemmende berichten in de media, maar dat duurde niet lang; de media pakten al snel de draad weer op. Alles wat negatief kon zijn voor de boeren werd uitvergroot. Kleine incidenten werden dagen besproken, hypocriete ophef over holocaustvergelijkingen vulde de voorpagina’s, en al snel kon er weer voluit gescholden worden op boerenkinkels die vast en zeker milieucriminelen en dierenkwellers waren.
Het resultaat laat zich raden: de steun voor de boeren is al flink aan het teruglopen.
De media
En zo komen we bij de rol van de media.
Onze gevestigde orde beseft maar al te goed hoe belangrijk de rol van de media is. Met de juiste berichtgeving kan je een heel volk in het gareel houden, want wie heeft tijd om zelf alles uit te zoeken? Zelfs al vertrouw je de media niet echt, als de boodschap maar vaak genoeg herhaald wordt, ga je het geloven.
Dus wat ziet de macht graag in de media? Schotel de mensen af en toe wat bijzaken voor waarover ze zich lekker op kunnen winden, maak tegenstemmen verdacht, laat af en toe even zien hoe sympathiek en menselijk de elite is, en vooral: zorg dat er niet te veel feiten langskomen.
Het helpt dat veel journalisten zich in dezelfde kringen bewegen als de mensen waarover ze verslag moeten doen. Ons kent ons. Gezellig met z’n allen in de Haagse bubbel of de Amsterdamse grachtengordel, en de berichtgeving loopt als vanzelf.
Kritische stemmen zijn daarbij niet welkom.
Minister Ollongren liet er begin dit jaar geen twijfel over bestaan: de informatievoorziening moest goed beheerd worden. Bij Jinek trapte ze haar nepnieuwscampagne af en later dit jaar stuurde ze een rapport naar de Kamer waarin de media werden onderverdeeld in mainstream media en junknieuwsmedia. Het opvallende was dat veel media die anti-establishment zijn het label junknieuws kregen, terwijl zeer partijdige programma’s en blogs met de ‘juiste’ mening volgens het rapport bij de mainstream media hoorden.
De verontwaardiging bij de ‘junknieuwsmedia’ was groot, maar gevreesd moet worden dat dit slechts een eerste stap was. Sindsdien heeft Shula Rijxman laten weten dat de sociale media en ‘propagandazenders’ toch echt moeten worden aangepakt. En dat van de voorzitter van de NPO, een organisatie die regelmatig laat blijken volstrekt wereldvreemd te zijn en die bovendien behoorlijk slecht omspringt met belastinggeld.
Wil dat zeggen dat alle MSM-journalisten lakeien van de macht zijn?
Gelukkig niet, maar wat wordt het kritische journalisten moeilijk gemaakt… Lees vooral hoe taai de strijd van Jan Kleinnijenhuis en Pieter Klein was toen ze wob-verzoek na wob-verzoek stuurden in hun pogingen om de toeslagenaffaire boven tafel te krijgen. En net zo onwelkom was het onderzoek naar de WODC-affaire, naar de machinaties achter het Wildersproces, eigenlijk naar alles waarin de overheid faalt.
En de beloning voor al dat harde werken? Maar al te vaak blijven de verantwoordelijken zitten waar ze zitten. Het is met recht ondankbaar werk om tegen de macht in te gaan.
Veel journalisten zullen ongetwijfeld concluderen dat het een stuk handiger is om het ‘juiste’ narratief te verkondigen. Het is een stuk beter voor je carrière om je met veilige onderwerpen bezig te houden, om alleen maar anti-establishment te zijn op een manier die het establishment graag ziet.
Conclusie
Dus sorry mensen, van mij dit jaar geen leuke lijstjes en dierbare herinneringen.
Kijkend naar het afgelopen jaar kan ik maar één conclusie trekken: We zijn weer een standenmaatschappij. Misschien zijn we wel nooit anders geweest, maar we hadden in elk geval een tijd lang de illusie dat iedereen in dit land gelijk was.
Dat zijn we niet (meer).
Er is een elite die samen de koek verdeelt. Die zich meer verbonden voelt met de elites van andere landen dan met de eigen landgenoten, en dus enthousiast fan is van meer EU en minder democratie. Deze elite zal verder gaan met het ondermijnen van onze democratie, het verschralen van alle voorzieningen en het overhevelen van soevereiniteit naar de EU. Dit alles onder het mom van vooruitgang, diversiteit en duurzaamheid, onafgebroken verkondigd door de bevriende media.
Dit jaar is m.i. duidelijk gebleken dat de Nederlandse overheid er niet is voor de burger, maar dat de burger volledig ondergeschikt is gemaakt aan de belangen van de overheid. De enige manier om daaraan te ontkomen is om zelf een plekje te bevechten in de gevestigde orde, zoals een Klaas Dijkhoff, een Isabelle Diks of een Sophie in ’t Veld.
Waarom ik deze politici noem? Zij zijn leden van de bevoorrechte stand, wat wel blijkt uit het feit dat ze allemaal weg kwamen met ‘foutjes’ waar een gewone burger zwaar voor zou zijn gestraft. Informeer maar even bij de slachtoffers van de toeslagenaffaire.
De kortzichtigheid van dit soort mensen is verbijsterend. Denken ze nu werkelijk dat ze de Nederlandse staat uit kunnen hollen zonder dat dit ook henzelf zal treffen? Nu kunnen ze voor zichzelf de schade nog beperken door zich te verrijken en met hun geld de grootste ellende te ontlopen. Voor hen wel een mooie woning, voor hun kinderen bijles, voor hun oude dag een flinke financiële reserve, voor hun zorg een dure verzekering die alles dekt.
Maar ze vergeten dat de basis van hun bestaan ook voor hen een gezonde Nederlandse staat is waar iedereen gelijk is. Die basis kunnen ze niet straffeloos ondermijnen.
Het enige wat we nog kunnen hopen is dat de elites op wat voor manier dan ook met hun neus tegen de muur zullen lopen. Misschien door een verdere opstand, niet alleen van de boeren. Misschien doordat de Brexit een doorslaand succes wordt – eventueel geholpen door een herverkiezing van Trump – zodat de EU (en hopelijk Nederland) gedwongen zal zijn om beter naar de bevolkingen te gaan luisteren. Misschien doordat er zoveel leugens doorgeprikt worden dat Nederlanders eindelijk massaal zullen stoppen met stemmen op de partijen die meewerken aan al deze ellende.
Daarvoor is het nodig dat wij onze stem laten horen. Dat we niet toestaan dat de zwakkeren vermalen worden door het machtsmisbruik van de staat. Dat we de gevestigde orde aanklagen waar gewone mensen in de knel komen. We moeten onze beleidsmakers en ambtenaren dwingen hun verantwoordelijkheid te nemen.
Laten we vechten voor een toekomst als vrije burgers, en niet als horigen.
Ik wens u allemaal een woelig 2020 met hopelijk als uitkomst een betere toekomst!