Het nieuwe vrijhandelsverdrag met Zuid-Amerika is goed voor de grote concerns

Het nieuwe Mercosur-vrijhandelsverdrag is ongeveer een week geleden afgerond. De mainstream media schenken er weinig aandacht aan. Bewust of gebrek aan inzicht? Mercosur (Mercado Común del Sur = gemeenschappelijke markt van het zuiden) is in feite een variant van TTIP, met alle nadelige gevolgen die daarbij horen. De grote concerns zijn – uiteraard – enthousiast.

We weten het nog van TTIP en CETA: achter gesloten deuren is jarenlang onderhandeld dover een nieuwe handelsovereenkomst tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Confederatie Mercosur (Brazilië, Argentinië, Paraguay, Uruguay). En net zoals TTIP en CETA heeft de Mercosur-overeenkomst negatieve gevolgen voor consumentenrechten, milieunormen en democratie! Consumenten- en milieubeschermingsnormen en democratische beginselen worden opgeofferd ten koste van de bevolking van Zuid-Amerika en Europa.

De rundvleesbedrijven in Zuid-Amerika zullen de EU-markt overspoelen. De Europese Commissie stelt voor de Mercosur-overeenkomst te ondertekenen. Maar zowel de staatshoofden als regeringsleiders en het Europees nepparlement denken er niet aan de normen in “onze” landbouw beschermen.
Het “klimaatbeleid” van de EU zal, door het sluiten van dit vrijhandelsverdrag, opnieuw deze farce versterken.

Boeren in de Europese Unie zijn terecht van mening dat ze hier “opgeofferd” worden aan de auto-industrie, en vooral aan de grote bedrijven. Die profiteren op hun beurt weer enorm van de nieuwe overeenkomst, omdat de nieuwe markt in Zuid-Amerika “moet” worden veroverd zonder grote handelsbelemmeringen, zoals regelgeving en tariefovereenkomsten. Zowel qua productiemarkt als afzetmarkt. Maar in de toekomst wordt er dan niet alleen rundvlees uit deze landen geïmporteerd, maar ook de klimaatschade en inhumane productieomstandigheden die gepaard gaan met zwaar geïndustrialiseerde productie.

In feite is het een dubieuze overeenkomst. Het duurde bijna twintig jaar voordat deze overeenkomst werkelijkheid werd. Ironisch genoeg wordt het nu geïmplementeerd door aanwezigheid van de nieuwe president Bolsonaro in Brazilië. Hij treedt duidelijk op tegen de kleinere grondbezitters en boeren in zijn land en beschermt de grootgrondbezitters. Duurzaamheid, milieubescherming of zelfs sociale rechtvaardigheid vallen buiten de boot – en precies op deze trein springt de EU met de nieuwe overeenkomst.

We kunnen Jair Bolsonaro in de rechtsextremistische hoek plaatsen. De Braziliaanse president is een man die campagne voerde voor een “zuivering” van de democratische oppositie en zich tijdens de verkiezingen bediende van racistische, seksistische en homofobe uitingen. Met deze man wil de Europese Unie nu de vrijhandelsovereenkomst Mercosur sluiten, met een Zuid-Amerikaanse federatie waar ook Brazilië lid van is. De EU onderhandelde twintig jaar met Mercosur, zonder resultaat. En nu, juist met Bolsonaro, ging alles erg snel. Vooral de Duitse bondskanselier Merkel drong aan op deze snelle conclusie – maar we weten van haar dat zij geen principes heeft.

Europese auto’s tegen Zuid-Amerikaans rundvlees, gevogelte en suiker. Dat is in wezen wat was overeengekomen met de deal. Er zijn echter nauwelijks regels voor de bescherming van het milieu, het klimaat en de mensen- en dierenrechten in de handelsovereenkomst met deze talrijke liberaliseringen.

De deal zal leiden tot een snellere ontbossing van het Amazone-regenwoud en het landjepik van de inheemse bevolking verder opvoeren. Daarom zouden instrumenten om bijvoorbeeld klimaatmaatregelen belangrijk zijn geweest in de overeenkomst. Helaas zijn dergelijke clausules niet opgenomen vanwege het verzet van de Duitse regering.
Gezien de vele mensenrechtenschendingen en politiegeweld in Brazilië had de Europese Unie bij het afsluiten van dit verdrag DE gelegenheid effectieve handhavingsmechanismen voor mensenrechtenclausules te eisen. Maar ook zo’n soort regeling ontbreekt in de overeenkomst.

Ongelijke eisen ten aanzien van milieu- en klimaatbescherming, het gebruik van antibiotica en bestrijdingsmiddelen, en het gebrek aan adequate bescherming van de Europese markt zal leiden tot een dramatische verstoring van de concurrentie voor rundvlees, gevogelte en suiker. Daarom zou juist het Europees nepparlement erop moeten staan dat de Europese normen voor landbouw en voedsel beschermd dienen te worden en naar een evenwichtig resultaat toe te werken. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft volledig genegeerd dat Brazilië net 33 pesticiden heeft goedgekeurd die normaal gesproken geen schijn van kans op goedkeuring in de EU zou hebben…..

Het beleid van Bolsonaro met betrekking tot de Mercosur-deal blijft dus zonder gevolgen. Dat is dodelijk. Europa moet niet de andere kant opkijken wanneer de mensenrechten, het milieu en het klimaat worden vertrapt – maar dat blijkt in Brussel “business as usual” te zijn.
Met deze tijdbom laat de Europese Commissie zien dat zij steeds hogere eisen stelt aan de Europese landbouwproductie, terwijl de Zuid-Amerikaanse landbouw daaraan niet onderhevig is. Hun substandaarden zijn kennelijk bedoeld als compensatie voor de kostbare beperkingen die aan de Europese productie worden gesteld, zodat de consument geen hogere prijzen voor hun kiezen krijgen – ten koste van de EU-landbouw en de verwerkende industrie. De bekrachtiging van het Mercosur-verdrag in de huidige vorm zou daarom een politieke blunder zijn.