Terwijl sommige Russische zwaargewichten aandringen op een herschikking van Israël als een vijandige staat, is het onwaarschijnlijk dat het Kremlin zal toegeven. In plaats daarvan zal Moskou ‘neutraal’ blijven om zijn West-Aziatische invloed te maximaliseren, terwijl hij tegelijkertijd dichter bij de Arabische en islamitische wereld komt te staan.
Is het mogelijk dat de filosemitische Russische president Vladimir Poetin langzaam maar zeker zijn geopolitieke beoordeling van Israël opnieuw evalueert? Om dit het belangrijkste raadsel in de machtscentra van Moskou te noemen is eigenlijk een understatement.
Er zijn geen uiterlijke tekenen van een dergelijke seismische verschuiving – tenminste als het gaat om het officieel ‘neutrale’ Russische standpunt over het hardnekkige Israëlisch-Palestijnse drama.
Met uitzondering van één verbluffende verklaring afgelopen vrijdag op de top van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) in Bisjkek, toen Poetin de ‘wrede methoden’ van Israël die werden gebruikt om Gaza te blokkeren, verwierp en deze vergeleek met ‘de belegering van Leningrad tijdens de Tweede Wereldoorlog’.
“Dat is onaanvaardbaar”, verklaarde de Russische president, en waarschuwde dat wanneer alle 2,2 miljoen burgers van Gaza “moeten lijden, inclusief vrouwen en kinderen, het voor iedereen moeilijk is om het hiermee eens te zijn.”
De opmerkingen van Poetin kunnen een aanwijzing zijn geweest voor de veranderingen die gaande zijn in de frustrerend ondoorzichtige relatie tussen Rusland en Israël. Een goede tweede is dit zeer belangrijke artikel dat afgelopen vrijdag werd gepubliceerd op Vzglyad , een website voor veiligheidsstrategieën dicht bij het Kremlin, met de diplomatieke titel “Waarom Rusland neutraal blijft in het conflict in het Midden-Oosten.”
Het is van cruciaal belang om op te merken dat de Vzglyad-redacteuren slechts zes maanden geleden, als weerspiegeling van een vrijwel consensus onder de Russische inlichtingengemeenschap, Moskou opriepen zijn aanzienlijke politieke gewicht te verleggen naar het steunen van kwestie nummer één voor de Arabische en islamitische wereld.
In het artikel werden de belangrijkste punten genoemd die Poetin in Bishkek naar voren bracht: er is geen alternatief voor onderhandelingen; Tel Aviv werd onderworpen aan een brutale aanval en heeft het recht zichzelf te verdedigen; een echte regeling is alleen mogelijk via een onafhankelijke Palestijnse staat met als hoofdstad Oost-Jeruzalem.
De Russische president is voorstander van de oorspronkelijke ‘tweestaten’-oplossing van de VN en is van mening dat een Palestijnse staat ‘op vreedzame wijze’ moet worden gevestigd. Maar ook al was het conflict “een direct gevolg van het mislukte beleid van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten”, verwerpt Poetin de plannen van Tel Aviv om een grondoperatie in Gaza te lanceren.
Deze gekwalificeerde dekking is zeker geen bewijs dat Poetin overgaat tot wat een bijna consensus is onder de Generale Staf, de siloviki in verschillende inlichtingendiensten en zijn ministerie van Defensie: zij zijn van mening dat Israël een de facto vijand van de Russische Federatie kan zijn, geallieerde met Oekraïne, de VS en de NAVO.
Volg het geld
Tel Aviv is uiterst voorzichtig geweest om Rusland in Oekraïne niet frontaal tegen te werken, en dit zou een direct gevolg kunnen zijn van de notoir hartelijke betrekkingen tussen Poetin en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.
Maar veel belangrijker dan Israël op het geopolitieke schaakbord zijn de zich ontwikkelende betrekkingen van Moskou met de Arabische staten van vandaag, vooral OPEC+-partner Saoedi-Arabië, dat heeft geholpen de westerse pogingen om de olieprijzen onder controle te houden, te dwarsbomen.
Ook zeer centraal in de regionale beleidsvorming van Rusland is het strategische partnerschap met Iran, dat vruchten heeft afgeworpen in Syrië en de Kaukasus, en dat helpt het Amerikaanse expansionisme in bedwang te houden. Ten slotte is het complexe, gelaagde heen-en-weer-verkeer van Moskou met Ankara van cruciaal belang voor de Russische economische en geopolitieke ambities in Eurazië.
Alle drie de West-Aziatische machten zijn staten met een moslimmeerderheid, belangrijke banden voor een multipolair Rusland dat zijn eigen aanzienlijke moslimbevolking herbergt.
En voor deze drie regionale actoren overschrijdt de huidige collectieve bestraffing van Gaza zonder onderscheid elke mogelijke rode lijn.
Israël is ook niet meer zo belangrijk in de financiële overwegingen van Moskou. Sinds de jaren negentig zijn enorme hoeveelheden Russisch geld naar Israël gegaan, maar nu keert een aanzienlijk deel rechtstreeks terug naar Rusland.
Het beruchte geval van miljardair Mikhail Friedman illustreert deze nieuwe realiteit goed. De oligarch verliet zijn huis in Groot-Brittannië en verhuisde een week vóór de lancering van de Al-Aqsa Flood naar Israël, waardoor hij haastig zijn Russische paspoort pakte en voor veiligheid naar Moskou vertrok.
Friedman, die leiding geeft aan de Alfa Group met grote belangen in telecom, bankwezen, detailhandel en verzekeringen, en een rijke overlevende is van de financiële crisis van 1998, wordt door de Russen ervan verdacht maar liefst 150 miljoen dollar te hebben ‘bijgedragen’ aan het vijandige regime in Syrië. Kiev.
De reactie van Doemavoorzitter Vyacheslav Volodin had niet scherper kunnen zijn – of minder bezorgd over de gevoelens van Israël hierover:
“Iedereen die het land heeft verlaten en zich schuldig heeft gemaakt aan verwerpelijke daden, het vieren van geweervuur op Russisch grondgebied en het wensen van de overwinning van het nazi-regime in Kiev, moet zich realiseren dat ze hier niet alleen onwelkom zijn, maar dat als ze toch terugkeren, Magadan (een beruchte doorvoerhaven naar de goelag) in het Stalin-tijdperk) wacht op hen.”
Russofobie ontmoet collectieve straf
Terwijl het collectieve Westen zijn toevlucht nam tot het monomane ‘We zijn nu allemaal Israëli’s’, is de strategie van het Kremlin erop gericht zichzelf zichtbaar te positioneren als de bemiddelaar bij uitstek in dit conflict – niet alleen voor de Arabische en islamitische wereld, maar ook voor de mondiale Zuiden/mondiale meerderheid. .
Dat was het doel van de Russische ontwerpresolutie van deze week in de VN-Veiligheidsraad, waarin werd opgeroepen tot een staakt-het-vuren in Gaza, die voorspelbaar door de gebruikelijke verdachten werd neergeschoten.
Drie permanente leden van de Veiligheidsraad – de VS, Groot-Brittannië en Frankrijk, plus hun neokolonie Japan – stemden tegen. Voor de rest van de wereld leek dit precies wat het was: irrationele westerse russofobie en Amerikaanse marionettenstaten die het genocidale bombardement van Israël op het dichtbevolkte Gaza bevestigden.
Off the record wijzen inlichtingenanalisten erop dat de Russische generale staf, het inlichtingenapparaat en het ministerie van Defensie zich organisch lijken aan te sluiten bij de mondiale sentimenten over de buitensporige agressie van Israël.
Het probleem is dat officiële en publieke Russische kritiek op Netanyahu’s seriële, psychotische aanzetten tot geweld, samen met zijn rechtse minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir en minister van Financiën Bezalel Smotrich, onbestaande is geweest.
Insiders uit Moskou houden vol dat de officiële “neutrale” positie van het Kremlin frontaal botst met zijn defensie- en veiligheidsagentschappen – vooral GRU en SVR – die nooit zullen vergeten dat Israël rechtstreeks betrokken was bij de moord op Russen in Syrië.
Dat beeld is versterkt sinds september 2018, toen de Israëlische luchtmacht een Ilyushin-20M elektronisch verkenningsvliegtuig gebruikte als dekking tegen Syrische raketten, waardoor het werd neergeschoten en alle vijftien Russen aan boord omkwamen.
Deze stilte in de wandelgangen van de macht wordt weerspiegeld door stilte in de publieke sfeer. Er is in de Doema geen debat gevoerd over het Russische standpunt ten aanzien van Israël-Palestina. En sinds begin oktober geen debat meer in de Veiligheidsraad.
Toch werd er een subtiele hint gegeven door patriarch Kirill, de leider van de Russisch-Orthodoxe Kerk, die benadrukte dat ‘vreedzaam samenleven’ een ‘religieuze dimensie’ heeft en ‘rechtvaardige vrede’ vereist. Dit komt niet bepaald overeen met de aangekondigde etnische zuivering van “menselijke dieren” (copyright van het Israëlische Ministerie van Defensie) in Gaza.
In sommige corridors die dicht bij de macht zijn, gaat een alarmerend gerucht rond over een ingewikkeld schaduwspel tussen Moskou en Washington, waarbij de Amerikanen met Israël zullen onderhandelen in ruil voor de Russen die met Oekraïne zullen omgaan.
Hoewel dit het reeds lopende proces van het Westen om de bezwete sweatshirt-acteur in Kiev onder de bus te gooien zou bezegelen, is het zeer onwaarschijnlijk dat het Kremlin enig Amerikaans akkoord zal vertrouwen, en zeker niet een akkoord dat de Russische invloed in strategisch West-Azië zou marginaliseren.
Deze tweestatenoplossing is dood
Het Russische ‘neutraliteitsballet’ zal doorgaan. Moskou dringt Tel Aviv door met het idee dat zelfs binnen het kader van zijn strategische partnerschap met Iran wapens die Israël zouden kunnen bedreigen – zoals Hezbollah en Hamas – niet zullen worden geëxporteerd. De tegenprestatie van deze regeling zou zijn dat Israël ook niets dat Russisch bedreigend is aan Kiev verkoopt.
Maar in tegenstelling tot de VS en Groot-Brittannië zal Rusland Hamas niet als een terroristische organisatie bestempelen. Woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, is zeer openhartig geweest over deze kwestie: Moskou onderhoudt zijn contacten met beide partijen; zijn “prioriteit nummer één” is “de belangen van de (Russische) burgers van het land die zowel in Palestina als in Israël wonen”; en Rusland zal “een partij blijven die het potentieel heeft om deel te nemen aan de schikkingsprocessen.”
Neutraliteit kan uiteraard op een dood spoor belanden. Het is overweldigend dat voor de Arabische en islamitische staten die het Kremlin actief het hof maakt, de ontmanteling van het door de zionisten geleide kolonialisme de “prioriteit nummer één” zou moeten zijn.
Dit impliceert dat de tweestatenoplossing, voor alle praktische doeleinden, volledig dood en begraven is. Toch is er geen bewijs dat iemand, en niet in de laatste plaats Moskou, bereid is dit toe te geven.