De Zweedse politicus Ylva Johansson, EU-commissaris voor Binnenlandse Zaken, bezocht maandag een vluchtelingenkamp in aanbouw op het Griekse eiland Lesbos. De faciliteit zal het magazijn vervangen, dat in september vorig jaar volledig werd verwoest door een brand. Het werd in brand gestoken door migranten die hun overplaatsing naar het vasteland van Griekenland wilden forceren. Twee van de daders, elk 17 jaar, beiden afgewezen asielzoekers uit Afghanistan, zijn onlangs veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Vier andere verdachten staan nog steeds terecht . Ongeveer 6.500 migranten leven momenteel tijdelijk in tenten op Lesbos.
Johansson, die lid is van de Arbeiderspartij in haar thuisland Zweden en daar aan de linkervleugel is toegewezen, bevestigde aan de pers dat er op vijf eilanden in de Egeïsche Zee nieuwe vluchtelingencentra zullen worden gebouwd. De Europese Unie stelt voor dit project in totaal 270 miljoen euro beschikbaar. Tegelijkertijd riep Johansson de lidstaten op om solidair te zijn met de vluchtelingenkwestie. »We moeten het migratieprobleem ‘Europeaniseren’, elkaar steunen en geen enkele lidstaat of eiland met rust laten. En ik moet ook zeggen dat ik kan begrijpen dat aan alle geduld ergens een einde komt en ik begrijp dat dit einde nabij is, «zei Johansson.
Dit betekende echter niet de Midden-Europese staten en vooral Duitsland, dat de afgelopen jaren tot 60 procent van de asielzoekers in EU-Europa heeft geaccepteerd, maar de mediterrane landen die volgens de huidige Europese wetgeving asielaanvragen indienen bij de EU. via hun grondgebied Vreemdelingen uit derde landen moeten controleren. Dat staat tenminste op papier. Sterker nog, in het verleden werden veel asielzoekers gewoon doorgestuurd naar Midden-Europa zonder registratie door de autoriteiten. Pas na de afsluiting van de Balkanroute en de inwerkingtreding van de overeenkomst EU-Turkije in 2016 nam de toestroom van vluchtelingen uit Zuidoost-Europa af, maar zonder volledig ophouden.
Een week geleden hebben de ministers van Binnenlandse Zaken van vijf mediterrane landen van de EU een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarin wordt opgeroepen tot een eerlijkere verdeling van de last van irreguliere massamigratie naar Europa. De samenwerking met de belangrijkste herkomstlanden van de vermeende asielzoekers in Afrika en het Midden-Oosten dient te worden verbeterd. Tegelijkertijd zouden andere EU-lidstaten meer bereid moeten zijn om nieuw binnengekomen “vluchtelingen” uit de mediterrane staten op te nemen. De ministers pleitten ook voor een gecentraliseerd terugkeermechanisme op EU-niveau om afgewezen asielzoekers sneller naar huis te kunnen sturen.
De vraag rijst hoe de Europeanisering van het migratiebeleid waar Johansson en de Zuid-Europese regeringen op aandringen er uiteindelijk uit zal zien. De EU werkt al jaren aan intensievere samenwerking met de landen van herkomst om de veel genoemde “oorzaken van vluchten” te bestrijden. Dit beleid, dat vooral meer financiële steun omvat om de economische ontwikkeling in de ontvangende landen te bevorderen, zal op zijn best succes op lange termijn opleveren. Door de gevolgen van de coronapandemie, die ook en vooral onderontwikkelde landen in Afrika en het Midden-Oosten trof, hebben ook deze inspanningen een tegenvaller gekregen.
Grootschalige repatriëring van afgewezen asielzoekers, centraal gecoördineerd door de Europese Unie, zou zeker de meest verstandige manier zijn om de migratiedruk op Europa te verminderen. De consequente deportatie van buitenlanders die geen reden voor asiel hebben, maar die om economische redenen naar de EU zijn gekomen, zou veel immigranten ervan weerhouden om zelfs maar aan de gevaarlijke reis te beginnen. Maar het is onwaarschijnlijk dat dit daadwerkelijk zal gebeuren, vooral omdat Johansson, als verantwoordelijke EU-commissaris, niet gemotiveerd lijkt om illegale immigranten in grote aantallen naar huis te sturen.
Hoewel Johansson in oktober vorig jaar verdronk, zijn die deportaties geen ‘rocket science’ en moet je het onderwerp in Brussel alleen voorrang behandelen . Tegelijkertijd benadrukte de linkse politicus echter ook dat er geen druk wordt uitgeoefend op herkomstlanden die weigeren hun uit de EU verdreven burgers terug te nemen, omdat ze geïnteresseerd zijn in goede relaties met deze landen.
Maar het zal niet werken zonder politieke druk, inclusief economische sancties en het schrappen van hulpgelden. De thuislanden profiteren aanzienlijk van de emigratie van de kinderen van hun land naar Europa, vooral door geldovermakingen van hun in het buitenland wonende burgers aan achtergebleven familieleden, die in totaal aanzienlijk hoger zijn dan de ontwikkelingshulp die door de EU wordt betaald. Alleen al om deze reden hebben de regeringen van de landen van herkomst weinig belang bij overnameovereenkomsten met Brussel, die ook onder hun eigen bevolking buitengewoon impopulair zijn. Met een genereuzere toekenning van visa en meer economische ontwikkeling alleen, wat mevrouw Johansson wil, zal het daarom niet doorgaan met deze kwestie. Dat moet de Europese Commissie ook weten.
Dan blijft alleen de derde component over van de vereiste »Europeanisering van het migratieprobleem«:
De “eerlijke” verdeling van buitenlanders die illegaal de EU zijn binnengekomen over de lidstaten.
Juist deze “oplossing” die Brussel al jaren promoot, is vooral populair in Oost-Europa. Volgens de laatste “hervormingsplannen” van de eurocraten, die vorig jaar in de herfst werden gepresenteerd, zouden de individuele staten zich daarom alleen in uitzonderlijke situaties mogen bevinden.zoals de vluchtelingencrisis van 2015 die tegen hun wil werd gedwongen om migranten op te nemen. Dit wordt in de officiële EU-taal “verplichte solidariteit” genoemd. Maar ook dit concept kreeg weinig bijval en is daarom voorlopig in de la verdwenen. Het principe van vrijwilligheid blijft dus voorlopig bestaan, wat betekent dat modelstudenten Duitsland de meeste migranten die naar Europa komen, zal blijven accepteren, ongeacht of ze bescherming nodig hebben of niet. En bijna allemaal blijven ze permanent bij ons, want afgewezen asielzoekers worden bijna nooit uitgezet, zeker niet als de getroffenen uit Afrika of landen in het Midden-Oosten komen. Vorig jaar stuurden de Duitse autoriteiten slechts 7.847 mensen naar hun thuislandterug , 63 procent minder dan in 2016.
Als de linkse partijen en hun frontlinieorganisaties van het ‘maatschappelijk middenveld’ hun zin hadden, zou Duitsland veel meer migranten uit Griekenland en andere mediterrane landen opnemen, evenals uit de Balkanstaten, waar duizenden illegale immigranten zijn gestrand op weg naar Centraal Europa. Mochten de Groenen de sterkste kracht worden bij de federale verkiezingen in het najaar, wat zeker niet onwaarschijnlijk is gezien de aanhoudende zwakte van de Unie-partijen in de peilingen, dan zou er zelfs een groen-rood-donkerrode coalitie kunnen zijn in de federale regering, dan zou Duitsland zich moeten voorbereiden op een nieuwe golf van vluchtelingen. Het Amerikaanse voorbeeld laat zien dat zo’n horrorscenario niet uit de lucht komt vallen.geactiveerd .
Er zijn al steeds meer tekenen dat Europa te maken kan krijgen met een nieuwe vluchtelingencrisis. Griekse gemeenschappen, die zich in het grensgebied met het aangrenzende Noord-Macedonië bevinden, melden onlangs geïntensiveerde activiteiten van smokkelaars en migranten op de zogenaamde “Balkanroute”. Naast mensen uit het burgeroorlogland Syrië zijn het vooral Afghanen, Pakistanen, Irakezen en Noord-Afrikanen die op deze manier proberen Centraal-Europa te bereiken. De meesten van hen hebben economische motieven, ze willen ontsnappen aan de economische ellende in hun thuisland, die werd verergerd door de coronapandemie. Mocht politiek links het politieke roer in Duitsland overnemen in deze precaire situatie, dan zou de vluchtelingenchaos van 2015 zich kunnen herhalen.