Indignatie redactie 
We ervaren een snelle devaluatie van de munt, en dat heeft maar gedeeltelijk te maken met de oorlog in Oekraïne. Het bedrijfsleven verliest het vertrouwen en gedraagt zich al lang als een prepper.
Nicolaus Copernicus had een ongewoon scherp beeld van wat valutadevaluatie is en welke gevolgen het heeft voor die tijd – en misschien ook voor vandaag. In een memorandum geschreven in 1527 op verzoek van de toenmalige Poolse koning Sigismund I, schreef hij: Er zijn ontelbare plagen die koninkrijken, vorstendommen en gemeenschappen herhaaldelijk teisteren, “maar naar mijn mening zijn de volgende vier de ergste: oorlog, pest, hongersnood en muntdevaluatie”. Bij de eerste drie ligt het zo voor de hand dat niemand eraan twijfelt.
“Maar de vierde, met betrekking tot de munt, wordt slechts door een paar zeer verstandige mensen herkend, omdat het het gemenebest niet in één klap en in één keer vernietigt, maar slechts geleidelijk en onmerkbaar als het ware.”
De munt is “als een algemene maatstaf voor waarderingen”, dus het is absoluut noodzakelijk dat men kan vertrouwen op de consistentie ervan:
“Wat bedoeld is als maatstaf moet altijd een vaste en constante grootte hebben, anders zou de orde van de gemeenschap onvermijdelijk worden verstoord. Want de kopers en verkopers zouden op net zoveel manieren worden misleid alsof de el, de schepel of het gewicht niet langer de beoogde grootte zouden hebben.”
Aan iedereen die klaagt dat alles steeds duurder wordt, legt Kopernikus uit waar het probleem zit: de devaluatie van munten is de oorzaak van
“Die wijdverbreide, voortdurend herhaalde klacht dat goud, zilver, de kosten van levensonderhoud, de lonen van de bedienden, de ambachtelijke diensten en al het andere dat dient om de behoeften te bevredigen, de gebruikelijke prijs overtreft. Maar omdat we lui zijn om na te denken, realiseren we ons niet dat de stijging van de prijs van alle goederen te wijten is aan het feit dat munten niet belangrijk zijn. Alles stijgt en daalt in prijs, afhankelijk van de aard van de munt, en vooral goud en zilver zelf.”
Staatsobligaties gekocht als in een haast
Ook vandaag zijn we getuige van een snelle devaluatie van de munt, en dat heeft maar ten dele te maken met de oorlog in Oekraïne. Het begon ook niet zomaar op 24 februari 2022.
We oogsten nu wat overheden en centrale banken sinds maart 2020 hebben gezaaid. Terwijl de productie wereldwijd werd gesmoord door lockdowns in opdracht van regeringen, openden de centrale banken aan beide zijden van de Atlantische Oceaan de sluizen. Ze verlaagden de rente tot bijna nul en kochten verwoed staatsobligaties op om meer geld in de economie te pompen. Ter herinnering, hier is een verslag van 19 maart 2020:
“De Europese Centrale Bank (ECB) bestrijdt de steeds groter wordende economische gevolgen van de coronaviruspandemie met nieuwe omvangrijke obligatieaankopen. Het noodprogramma heeft een omvang van 750 miljard euro en zou tot eind 2020 moeten lopen, aldus de eurocentrale bank. ‘Buitengewone tijden vragen om buitengewone actie’, schreef ECB-president Christine Lagarde op Twitter. Er is ‘geen limiet aan onze inzet voor de euro’.”
De Amerikaanse Federal Reserve wil ook “de economie een boost geven met een obligatie-aankoopprogramma van 700 miljard dollar”.
De metafoor van “het stimuleren van de economie” dateert uit het begin van de jaren twintig, toen automotoren nog met een handslinger werden gestart . Het idee hierachter is dat de centrale banken de boel opkrikken en dat de economie dan gaat bloeien. In werkelijkheid stopten de centrale banken na het voorjaar van 2020 niet met doordraaien; Het is iets meer dan een maand geleden dat de Europese Centrale Bank plannen aankondigde om haar opkoopprogramma voor obligaties terug te schroeven .
Nieuwe leningen in recordtempo verstrekt
De centrale banken hebben geen toegang tot de hulpbronnen van een andere planeet. Renteverlagingen creëren geen nieuwe goederen en diensten. Ze creëerden alleen de voorwaarden voor commerciële banken om in recordtempo nieuwe leningen te verstrekken. Wanneer steeds meer geld een veel langzamer groeiende hoeveelheid goederen achtervolgt, stijgt hun prijs.
Zoals de eerste moderne econoom Richard Cantillon opmerkte, zorgt inflatie er niet voor dat alle prijzen en lonen gelijk stijgen. De prijzen stijgen het eerst waar geld de economische cyclus binnenkomt. In 2020 waren dat de aandelen- en vastgoedmarkten. Op 17 maart 2020 stond de index van de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq op zo’n 7.300 punten. In de volgende 20 maanden klom het op tot bijna 16.000 punten. Dat was niet omdat de economie zo rooskleurig was, het was gewoon vanwege de inflatie. Vanuit het oogpunt van de centrale banken was dat uiteraard een goede inflatie.
Inmiddels heeft het nieuwe geld zich een weg gebaand door de economie en stijgen ook de prijzen in de supermarkten. Dit is een neveneffect van de slechte inflatie, die de afgelopen twee jaar in praktijk is gebracht en ongewenst is vanuit het oogpunt van centrale banken en politici.
“Overheden houden hardnekkig vast aan hun CO2-doelstellingen”
Een door mensen gemaakt probleem, zoals de energiecrisis, die het gevolg is van het feit dat er jarenlang enorm veel kapitaal is geïnvesteerd in manieren om energie op te wekken die niet efficiënt en betrouwbaar zijn, maar wel politiek gewenst. Aan de andere kant zijn investeringen in olie, gas en kolen bewust verwaarloosd, evenals productie en transport.
Joe Craft, CEO van het Amerikaanse kolenbedrijf Alliance Resource Partners – dat, in tegenstelling tot veel van zijn concurrenten, nooit failliet is gegaan – legde de situatie op de energiemarkten uit bij de presentatie van het laatste kwartaalbericht:
“De energiecrisis duurt tot op de dag van vandaag voort, aangezien de pandemie de toeleveringsketens blijft verstoren en, net zo belangrijk, door aanhoudende druk van regeringen, regelgevers, financiële instellingen, ESG- activisten en zelfs klanten die niet bereid zijn contracten aan te gaan. Dit zijn allemaal factoren die de groei van de productie en investeringen van fossiele brandstoffen beperken.”
Volgens Craft zou je kunnen denken dat er nu een omslag moet komen en dat met name de NAVO-landen er alles aan zouden doen om de productie van fossiele brandstoffen op te voeren om zo aan de vraag te kunnen voldoen. Maar dat is nog niet het geval:
“Maar tot nu toe hebben we gezien dat regeringen behoorlijk koppig vasthielden aan hun koolstofdoelstellingen. Als gevolg hiervan denk ik dat we een tijdje hoge prijzen zullen hebben, omdat er geen vertrouwen is om naar buiten te gaan en grote investeringen te doen om het aanbod te vergroten.”
Frankrijk: Zet de wasmachine alleen in het weekend aan
Hieronder vindt u enkele rapporten met betrekking tot de energiecrisis.
– “De schok van de energieprijzen zal dit jaar groter zijn dan enig jaar in de jaren zeventig”, zegt de gouverneur van de Bank of England, Andrew Bailey. “Het voorbehoud is dat de jaren zeventig een aantal [zulke] jaren hadden, en we hopen van harte dat dat nu niet het geval is. Maar als een enkel jaar is het een heel, heel grote schok.”
– Michael Regan, hoofd van het Amerikaanse Environmental Protection Agency, verdedigt de plannen van het Witte Huis om de olieproductie te verhogen:
“Ik denk niet dat de doelen elkaar uitsluiten”, zei hij in een interview met de Financial Times. Investeringen in ‘schone energie’ kunnen samengaan met een grotere productie van ruwe olie, benadrukte Regan. De regering is erop gericht investeerders “veiligheid” te geven om de ontwikkeling van hernieuwbare energie te stimuleren. “We zullen tegelijkertijd blijven lopen en kauwgom kauwen.”
In een televisieduel met president Donald Trump tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2020 kondigde Joe Biden aan dat hij op termijn de olieproductie wilde afbouwen ten gunste van “wind en zon”.
– De Spaanse minister van Energie, Teresa Ribera, heeft een voorstel om de energieproblemen van Europa op te lossen: de exploitanten van gas- en kolencentrales mogen niet meer dan 30 euro per megawattuur van de opgewekte elektriciteit in rekening brengen. Wat kan er fout gaan? Ribera heeft het idee al naar Brussel gestuurd .
– De stad Rome heeft een EU-wijd contract aanbesteed voor de bouw van de Ponte dei Congressi, een nieuwe brug over de Tiber. Ze wil 146 miljoen euro betalen. Zoals persbureau Bloomberg meldt , is er geen enkele aanvrager vanwege de forse stijging van de staalprijzen. Voor de staalproductie is immers ook energie nodig, en die is schaars in Europa.
– In de FAZ legt BASF-CEO Martin Brudermüller uit dat de Russische gasvoorraden “de basis vormen voor het concurrentievermogen van onze industrie”. “Nu moeten we Russisch gas onder hoge druk vervangen. We moeten ons ervan bewust zijn dat bijvoorbeeld leveringen van vloeibaar gas uit de VS tot aanzienlijk hogere energieprijzen zullen leiden en niet met een druk op de knop kunnen worden geïmplementeerd.”
– De Franse elektriciteitsnetbeheerder RTE vertelt de Fransen op 2 april ( niet 1 april) dat het een “gespannen” evenwicht heeft tussen elektriciteitsopwekking en -productie voor maandag 4 april als gevolg van koud weer en het feit dat tal van Franse kerncentrales zijn stilgelegd voor onderhoud – Verwachte vraag, “met name tussen 7.00 en 10.00 uur”. Burgers worden daarom “gevraagd om hun elektriciteitsverbruik in verband met het gebruik van huishoudelijke apparaten (bijvoorbeeld vaatwassers of wasmachines) in te plannen op dit weekend in plaats van op maandag”. Frankrijk had de afgelopen jaren zijn kolengestookte centrales stilgelegd, maar in januari weer opgestart. Het RTE-statement gaat verder: “Als bijvoorbeeld alle Fransen een gloeilamp uitdoen, levert dit een besparing op in het elektriciteitsverbruik van 600 MW, of ongeveer het verbruik van een stad als Toulouse”.
Peru: gewelddadige straatprotesten onderdrukt
– De communistische president van Peru, Pedro Castillo, stelde op 7 april een avondklok in en gebruikte het leger om gewelddadige straatprotesten tegen inflatie de kop in te drukken. Buschauffeurs, vrachtwagenchauffeurs en boeren staakten en stortten het land in “chaos”, meldt persbureau Reuters.
– “Wanneer is een lading Russische diesel geen lading Russische diesel?”, legt Javier Blas, energiecorrespondent van Bloomberg, uit :
“Het antwoord is wanneer Shell Plc, Europa’s grootste oliemaatschappij, het verandert in wat handelaren een Letse mix noemen. Het gaat om het op de markt brengen van een vat waarvan slechts 49,99% uit Rusland komt; Zolang de overige 50,01 procent uit andere bronnen komt, beschouwt Shell technisch gezien de olielading niet als van Russische oorsprong.
– Danish Crown, een van Europa’s grootste exporteurs van varkensvlees, rust zijn slachthuizen uit met dieselgeneratoren om te reageren op mogelijke aardgastekorten. De op twee na grootste brouwerij van Denemarken, Harboe, heeft ook dieselgeneratoren gehuurd . De verkoop van dieselgeneratoren aan Deense bedrijven en particulieren is toegenomen, zegt Kim Andersen, eigenaar van Power Generator , een van de grootste leveranciers.
– Orsted, een Deens ‘groen’ energiebedrijf, slaat kolen aan voor de komende winter, meldt de Financial Times :
“Voorzitter Mads Nipper zei dat een wereldwijd tekort aan houtpellets, die de biomassacentrales van Orsted van brandstof voorzien, betekent dat het bedrijf later in het jaar waarschijnlijk steenkool zal gebruiken. ‘Hoezeer we er ook een hekel aan hebben, het is zeer waarschijnlijk dat we een tijdelijke toename van ons kolenverbruik zullen zien in vergelijking met de koers die we bewandelen […] Dit komt door de naoorlogse situatie’, zei hij, en legde uit dat de De Russische invasie van Oekraïne in combinatie met wereldwijde uitdagingen in de toeleveringsketen maken het extreem moeilijk om de speciale houtpellets te vinden waar Orsted normaal gesproken op vertrouwt. ‘Biomassa is op dit moment moeilijk te vinden, omdat iedereen op zoek is naar brandstof’, zegt Nipper. ‘We hebben extra kolen aangeschaft om ervoor te zorgen dat we geen tekort komen.
