Indignatie redactie 
Sinds januari mag in de EU krekel- en keverlarvenpoeder van vier insectensoorten aan voedsel worden toegevoegd. Critici vrezen dat de bijmenging gevolgen voor de gezondheid kan hebben, terwijl voorstanders veel voordelen zien.
Insecten in voedsel zijn momenteel niet alleen een probleem bij consumenten in veel delen van Europa, maar ook bij onderzoekers en experts. Nadat de Europese Commissie op 3 januari 2023 de Uitvoeringsverordening 2023/5 heeft gepubliceerd voor de “Goedkeuring voor het op de markt brengen van gedeeltelijk ontvet poeder van Acheta domesticus (huiskrekel) als nieuw voedingsmiddel”, lopen de golven hoog op. Er zijn momenteel vier goedgekeurde insecten voor de voedingssector in de EU: de huiskrekel, de larve van de graanschimmelkever (Alphitobius diaperinus), de bloemkever (Tenebrio molitor) en de treksprinkhaan (Locusta migratoria).
Acht andere aanvragen zijn nog in behandeling. Onderzoekers noemen nu zowel risico’s voor de menselijke gezondheid als voordelen. Wetenschappers pleiten voor nader onderzoek. Insecten bevatten zogenaamde antinutriënten zoals chitine, die hun buitenste skelet (exoskelet) vormen. Chitine wordt over het algemeen als moeilijk verteerbaar beschouwd. De AFP-factcheck op de bewering “Insectchitine kan niet worden verteerd en is schadelijk” roept echter op tot “pas op voor misleidende berichten over insectenconsumptie”. Antinutriënten zijn stoffen die het maximale gebruik van de voedingsstoffen die met voedsel worden ingenomen, beperken.
De onderzoekers noemen ook fytaten (fytinezuur) en oxalaten, zogenaamde chelaatvormers. Deze verminderen onder andere de opname van mineralen zoals calcium, zink, mangaan, ijzer en magnesium in het menselijk lichaam. De AFP-factcheck op de bewering “Insectchitine kan niet worden verteerd en is schadelijk” roept echter op tot “pas op voor misleidende berichten over insectenconsumptie”. Antinutriënten zijn stoffen die het maximale gebruik van de voedingsstoffen die met voedsel worden ingenomen, beperken. De onderzoekers noemen ook fytaten (fytinezuur) en oxalaten, zogenaamde chelaatvormers.
Deze verminderen onder andere de opname van mineralen zoals calcium, zink, mangaan, ijzer en magnesium in het menselijk lichaam. De AFP-factcheck op de bewering “Insectchitine kan niet worden verteerd en is schadelijk” roept echter op tot “pas op voor misleidende berichten over insectenconsumptie”. Antinutriënten zijn stoffen die het maximale gebruik van de voedingsstoffen die met voedsel worden ingenomen, beperken. De onderzoekers noemen ook fytaten (fytinezuur) en oxalaten, zogenaamde chelaatvormers. Deze verminderen onder andere de opname van mineralen zoals calcium, zink, mangaan, ijzer en magnesium in het menselijk lichaam.
De onderzoekers noemen ook fytaten (fytinezuur) en oxalaten, zogenaamde chelaatvormers. Deze verminderen onder andere de opname van mineralen zoals calcium, zink, mangaan, ijzer en magnesium in het menselijk lichaam. De onderzoekers noemen ook fytaten (fytinezuur) en oxalaten, zogenaamde chelaatvormers. Deze verminderen onder andere de opname van mineralen zoals calcium, zink, mangaan, ijzer en magnesium in het menselijk lichaam.
Insecten bevatten steroïde hormonen
Bovendien vrezen de wetenschappers dat de consumptie van “crypto-toxische” insecten (sommige soorten kevers) moet worden vermeden omdat ze steroïde hormonen zoals testosteron bevatten. Langdurige consumptie van deze insecten kan leiden tot risico’s zoals groeiachterstand, hypofertiliteit, vermannelijking bij vrouwen, oedeem, geelzucht en leverkanker. Allergieën zijn echter vooral een risico van “onbekende omvang” voor de gezondheid. Veel geleedpotigen kunnen allergische reacties veroorzaken bij gevoelige personen, vooral mensen die al allergisch zijn voor schaaldieren en huisstofmijt.
Toxicologische risico’s
Een van deze wetenschappers is de voedseltoxicoloog Univ.-Prof. Bernd Schäfer, van het Duitse Federale Instituut voor Risicobeoordeling: “Wat de risico’s op dit moment betreft, denk ik dat er toxicologische risico’s zijn. Insecten nemen van nature verontreinigende stoffen op uit hun omgeving, stapelen ze op – we weten dat insecten bijzonder rijk zijn aan vetten – naast vetlichamen kunnen zich ook in vet oplosbare verontreinigende stoffen ophopen, milieuverontreinigende stoffen, maar zware metalen zijn zeker een probleem.” “Maar we hebben ook risico’s op het gebied van allergeniciteit. We weten dat insecten zelf allergene structuren bevatten, wat betekent dat ze ook allergieën bij mensen kunnen veroorzaken, zelfs tot anafylactische shock toe. Dat weten we niet, daar bestaat veel onzekerheid over.”
Als een van de vele onderzoekers heeft Schäfer ook kritiek op de politiek, die naar zijn mening te snel een goedkeuring heeft afgegeven: “De veiligheid van de hele diervoeder- en voedselketen moet veilig zijn. Om dit te waarborgen mogen er geen onveilige voedingsmiddelen op de markt komen. En voor insecten – die in de EU als nieuw voedsel zijn geclassificeerd – moeten ze eerst worden beoordeeld. We moeten er dus zeker van zijn dat er geen risico’s zijn aan het gebruik van insecten als voedsel of diervoeder.”
Duurzame bron?
Aan de andere kant prijzen voorstanders insecten als een duurzamere, milieuvriendelijkere en kosteneffectievere bron van hoogwaardige eiwitten, essentiële vetzuren en micronutriënten. Evenzo zijn insecten veelzijdig omdat ze tot poeder kunnen worden verwerkt, wat ook de terughoudendheid van de consument om ze te eten zou verminderen.
Insectenpoeder moet dan onder andere verwerkt worden in brood, pasta, frites of vleesbereidingen. In het geval van de huiskrekel diende een Vietnamees bedrijf genaamd Cricket One Co. Ltd een aanvraag in bij de Europese Commissie, die, zoals reeds vermeld, onlangs werd ingewilligd. Punt drie van de uitvoeringsverordening luidt: “De aanvraag betrof het gebruik van gedeeltelijk ontvet heel poeder van Acheta domesticus (binnenlandse krekel) in meergranenbrood en -broodjes, crackers en soepstengels, mueslirepen, droge premixen voor bakkerijproducten, koekjes, droog gevuld en ongevuld producten op basis van pasta, sauzen, verwerkte aardappelproducten, gerechten op basis van peulvruchten en groenten, pizza, producten op basis van pasta, weipoeder, vleesanalogen, soepen en soepconcentraten of -poeder,
Een groot probleem voor consumenten die misschien niet blij zijn met het eten van insecten, is de etikettering. Tot nu toe moest de ingrediëntenlijst naast de Latijnse naam ook de Duitse naam van de insectensoort bevatten en moet het voor de consument duidelijk zijn in welke vorm de insecten zijn verwerkt, bijvoorbeeld als poeder. Volgens Franz Graf, voorzitter van de Liberale Boerenbond in Opper-Oostenrijk, is deze etikettering niet voldoende: “Wij, als liberalen, willen ons in deze kwestie oriënteren op de Hongaren.
De Hongaarse minister van Landbouw, István Nagy, heeft een verordening uitgevaardigd die vereist dat voedsel dat insecten bevat op de voorkant van de verpakking wordt geëtiketteerd en in aparte schappen in winkels wordt verkocht. “Zolang je gebonden bent aan de EU-regelgeving, zou dit een “nationale noodmaatregel” zijn, zegt Graf. De liberale politicus maakte duidelijk dat ook een algeheel importverbod besproken moet worden zolang de gezondheidsrisico’s niet helemaal duidelijk zijn.
