Indignatie redactie 
Is de doctrine van de ‘maximale druk’ van Trump aan het einde van zijn natuurlijke leven gekomen? Trump lijkt het niet te denken: “Call me” (wanneer de pijn te groot wordt), vertelt hij aan alle belegerde en gesanctioneerde partijen. Naar verluidt heeft hij zelfs Teheran een telefoonnummer gestuurd via de Zwitserse ambassade – maar Teheran zal het niet gebruiken.
Maar deze afwachtende periode lijkt op de een of andere manier synchroon te eindigen: het heeft geen resultaten opgeleverd voor de retorische hype. Het lijkt erop dat China van een verzachtende modus en toon is overgestapt op een manier om zijn mensen achter een pijnlijke, maar noodzakelijke strategische strijd te plaatsen. Noord-Korea lijkt het einde van zijn geduld bijna na te zijn met onderhandelingen die nergens toe leiden; en nu signaleert Iran (net als de anderen) dat passief zitten geen optie is – terwijl de VS maximale druk nastreeft zonder kosten voor zichzelf. We beginnen dan aan de fase waarin deze staten klaar en bereid zijn om asymmetrische kosten op te leggen aan Trump.
Het evidente gevaar voor deze maximale leverage-strategie – die mogelijk goed heeft gewerkt in de onroerendgoedomgeving van Trump in New York – is dat in de geopolitiek, waarbij je tegenstander volledig in de problemen raakt, totdat zijn overgave ‘call arrive’, duidelijke gebreken vertoont: Ten eerste is die overgave waarschijnlijk betekent politiek – of letterlijk – uitsterven voor de tegenhanger leider.
En ten tweede, geduldige gieren zoals John Bolton hebben nooit getwijfeld dat de strategie van Trump nooit zou werken. Om eerlijk te zijn, is Bolton hier volledig expliciet over. Er is geen uitvlucht. Hij gelooft gewoon niet dat Noord-Korea ooit door middel van onderhandelingen zijn nucleaire arsenaal zal afstaan; en hij gelooft ook niet dat het Iraanse leiderschap ooit van aard zal veranderen. Logisch gezien zal daarom alleen verandering van het regime leiden tot het soort wijziging waarop Bolton aandringt: dat wil zeggen compliancy met Amerikaanse belangen.
Bolton en zijn gelijkgestemde medewerkers begrijpen dat ze geduldig moeten wachten tot Trump erover peinst om bij zijn telefoon te zitten en het wordt voor iedereen duidelijk dat zijn ‘date’ hem ‘ghosted’ heeft. In de tussentijd vullen Bolton-medewerkers (zoals Israël) de ‘afwachtende’ periode aan door rustig te werken om de media te hype met een nieuwsfeed van gestaag toenemende ‘bedreigingen’ van Amerika’s tegenstander van keuze. Satellietfoto’s ‘bewijzen’ dat de andere kant verraderlijk is, is een favoriet.
En dus is Iran nu overgegaan naar het stadium van messaging in Washington dat het niet zal accepteren passief de kosten van ‘maximale druk’ op zijn bevolking te verdragen – in een oefening voor Washington die in wezen pijnvrij is en die daarom kan worden verlengd voor onbepaalde tijd. Iran probeert grenzen te stellen.
Eerder deze maand vuurde de Palestijnse Islamitische Jihad raketten af uit Gaza waarvan Israël niet wist dat ze het bezaten. Deze doodden vijf Israëli’s en onthulden enige ondoeltreffendheid in Israël’s geroemde Iron Dome anti-raketsysteem. Op 12 mei was een aantal (sommige ambiguïteit bleef over hoeveel) van tankers voor de kust van Fujaira volledig uitgeschakeld door schade aan hun stuursysteem. En twee dagen later vielen drones twee oliepompstations aan (die de doorgang van ongeveer 3 miljoen vaten olie per dag doorsnijden) langs de oost-west-pijplijn tussen de oostelijke provincies en het westen van Saoedi-Arabië.
Deze drie afzonderlijke evenementen kunnen al dan niet gekoppeld zijn; ze kunnen al dan niet betrekking hebben op Iran (Iran ontkent betrokkenheid); maar ze vormen niettemin krachtige berichten aan de drie hoofdrolspelers die de toename van de druk tegen Iran ondersteunen: de VAE, Saoedi-Arabië en Israël. De belangrijkste boodschap is dat pijn wederkerig kan zijn.
Dit drietal berichten meer dan waarschuwt dat de druk op Iran kan resulteren in de asymmetrische ervaring van pijn voor anderen – Het neemt een blad uit Trump’s Art of the Deal. Net zoals Trump Palestijnse ‘kaarten’ van de tafel heeft gehaald (Jeruzalem, de Golan, de annexatie van het nederzettingsgebied en het weigeren van vluchtelingen hun recht op terugkeer), verzwakken deze drie ‘berichten’ beurtelings de ‘kaarten’ van Trump ten aanzien van zijn maximale druk beleid ten aanzien van Iran, door regionale steun voor verdere Amerikaanse escalatie tegen Iran ter discussie te stellen: Zal de al-Saoed – nu een hernieuwde zuivering en crisis binnen het gezin ervaren – zich voldoende veilig voelen om de Amerikaanse escalatie tegen Iran te doorstaan? Denkt de VAE na over zijn eigen grove kwetsbaarheid? En wordt Israël nerveus door de gedachte aan wat een breder conflict in de regio zou kunnen brengen in termen van raketvermogens (na slechts de geringste herinnering door de Islamitische Jihad)? En is Trump er nu zo zeker van dat de markt in olie kan worden gefilterd om elke stijging van de Amerikaanse benzineprijzen te voorkomen? De kaarten zijn opnieuw geschud.
Deze trifecta van signalen geeft de nieuwe ‘rode lijnen’ aan het spel aan (net zoals Hezbollah en Israël hun ‘rode lijnen’ vestigden op het conflict tussen hen in het noorden). Iran heeft aangegeven dat het geen oorlog overweegt, maar het zal niet accepteren om geperst te worden voordat zijn pitten piepen.
Maar verder kunnen de handjevol berichten erop zijn gericht om een wig te slaan tussen Trump en Bolton. Het legt de verantwoordelijkheid op Trump om te verduidelijken of hij bij Bolton staat (want regimeverandering heeft op de een of andere manier plaatsgevonden), of als zijn ‘rode lijn’ inderdaad ‘geen nieuwe Amerikaanse oorlog’ in het Midden-Oosten is: “Ik denk niet Trump wil oorlog “, zei FM Zarif tijdens zijn bezoek aan New York vorige maand, toen hij MbZ, MbS, Bolton en Bibi als de echte oorlogsstokers bestempelde.
We zullen zien: de VS, Saoedi-Arabië , Israël en de VAE moeten nu overwegen of ze willen reageren op de reactie van Iran. Het risico dat Iran neemt is dat Trump kan opteren voor wat hij als een compromis zou zien: ie om de Tomahawk ’tweet’ te herhalen die hij vorig jaar aan Syrië had afgeleverd – om vastberadenheid te demonstreren – en toch geen strategische schade aan Iran te berokkenen.
De Amerikaanse ambassadeur in Saoedi-Arabië heeft gezegd dat zodra de schuldige aan de tankeraanvallen is vastgesteld, de VS “redelijke reacties zonder oorlog” moeten nemen.
Waarom zou Trump dat doen?
Een mogelijke reden zou kunnen zijn dat Trump de Israëlische analyse vertrouwt dat Iran aan de rand van een dreigende ineenstorting staat, en dat een kleine duw voldoende zou zijn om de Iraanse regering haar houvast te laten verliezen en over de rand te glijden. Netanyahu is heel expliciet tegen Trump geweest door erop te staan dat Iran op de rand van implosie staat. En het is duidelijk dat de binnenlandse Amerikaanse netwerken – inclusief Iraanse bannelingen – ook dezelfde pitch maken. Deze opvatting lijkt misschien gemakkelijk te negeren, omdat ze niet wordt ondersteund door enig bewijs, maar het is een weergave die vrijwel zeker in een (zeer ontvankelijk) Witte Huis wordt gegoten .
De andere reden is dat terwijl het waar is dat het hele beleid van Trump in wezen binnenlands is (het terugbrengen van banen in de verwerkende industrie naar de VS), en dat zijn aanpak handels- en transactiegerelateerd is, deze motivatie niet geldt voor zijn evangelische basis (dat wil zeggen één op de vier Amerikanen). De laatste daarentegen heeft een sterk engagement in het buitenlands beleid: dat van het vervullen van de Bijbelse profetieën over Israël, en aldus de Messias naar de aarde terugbrengt. Een vooraanstaande christelijke zionist voorspelt :
“Het is precies een jaar geleden dat de Amerikaanse ambassade in Israël naar Jeruzalem werd verhuisd, en Amerikaanse evangelicals vieren de prestatie en voelen zich politiek gesterkt door het. Robert Stearns, een evangelische voorganger en leidende stem in de christelijke zionistische beweging, zei dat evangelicals “kracht putten” uit de beweging van de ambassade en “gemotiveerd” zijn om hun activisme alleen maar te vergroten namens de Joodse staat … Stearns gelooft “er gaat een groter activisme zijn ter ondersteuning van Israël in de komende jaren – meer dan ooit tevoren. “Aan iedereen die denkt dat de ambassade zich verplaatst zal leiden tot zelfgenoegzaamheid en een ontspannen benadering, zegt Stearns:” Je hebt nog niets gezien. Dit is slechts het begin.”
En Trump’s beleid ten aanzien van Iran – inclusief de terugtrekking van de VS uit de JCPOA – maakt heel erg deel uit van dat evangelische activisme en dus van de electorale druk op Trump die uit zijn loyalistische kamp komt.
Het joodse zionisme – hoewel seculier – was vanaf het begin een bijbels project – zoals Laurent Guyénot opmerkt : ‘Dat het zionisme bijbels is, betekent niet dat het religieus is; Voor zionisten is de Bijbel zowel een ‘nationaal verhaal’ als een geopolitiek programma in plaats van een religieus boek (er is eigenlijk geen woord voor ‘religie’ in het oude Hebreeuws). Ben-Gurion was niet religieus; hij ging nooit naar de synagoge en at varkensvlees voor het ontbijt. Toch was hij intens bijbels “.
Dus als christelijke zionisten en Israëlische leiders beiden dromen van een “Groter Israël” van bijbelse proporties, verbinden ze zich op de een of andere manier niet romantisch tot een tweeduizend jaar oud verhaal: “Het zionisme kan geen nationalistische beweging zijn zoals andere [s]”, Guyénot schrijft: “omdat het resoneert met de bestemming van Israël zoals beschreven in de Bijbel”. Het is hier – in zijn aard als een groot ideologisch project – dat de Amerikaanse christelijke zionisten zo politiek significant worden. Ze kunnen inderdaad – na verloop van tijd – slagen in het vormgeven van Trumps reactie op de poging van Iran om zijn ‘rode lijnen’ op de VS en zijn regionale bondgenoten te forceren.
‘Het project’ als het ware, juist omdat zijn impliciete ideologie, niet minder dan een ‘neo Sykes-Picot’ hertekening van het Midden-Oosten vereist – een die waarschijnlijk net zo problematisch is als het origineel van Sykes-Picot. Israël moet politiek worden uitgebreid – en niet alleen in termen van grenzen – om Groot-Israël te worden; de effectieve grenzen zijn veranderd; de Palestijnen kochten af, verspreidden zich en verdeelden; en andere regionale etnische minderheidsgroepen zoals de Koerden van de regio’s, ofwel verheven tot de natie; of worden aangemoedigd om secessionisten te worden (The Baluch, Azeris, etc.). En terwijl Israël groeit en zijn bereik reikt, moeten de historische grote naties – Syrië, Mesopotamië en Perzië – worden gekrompen of verzwakt, of beide, om de stabiliteit van dit ‘neo’ Sykes-Picot-construct af te dichten.
Zou Trump gehinderd worden door de verstoring die een Tomahawk-salvo met zich mee zou kunnen brengen? Waarschijnlijk niet. De evangelicals zullen natuurlijk in 2020 op hem stemmen voor de verhuizing van de ambassade naar Jeruzalem alleen. En paradoxaal genoeg zou regionale instabiliteit hem goed uitkomen: instabiliteit in het Midden-Oosten zou de wereldwijde energiedominantie van Amerika helpen versterken – Europeanen ertoe brengen om Amerikaans LNG te kopen met een premie omdat het aanbod in het Midden-Oosten ‘onzeker’ is.
De calculus van Iran impliciet in zijn berichtgeving is dat Trump geen oorlog wil, en Iran wil ook geen oorlog; maar om ‘oorlog’ te vermijden, moet Trump de ‘rode lijnen’ van Iran respecteren. Kortom, hij moet ‘rationeel’ reageren en afstand nemen van Bolton.
We moeten hopen dat Iran dit recht heeft. Zou Trump – in plaats daarvan – oordelen dat hij zijn kern van evangelische basis niet kan misleiden, en een paar Tomahawks kan sturen? Dit is het risico dat Iran neemt . Maar het alternatief – niets doen – lijkt nog meer de weg vrij te maken voor Bolton’s pad van incrementele escalatie van bedreigingen, leidend tot een Trump in het nauw gedreven om de druk te voelen, en dat hij geen alternatief, maar militaire escalatie heeft.
