Bill Gates is weer helemaal in het nieuws en geeft zijn mening over het nachtmerrie Covid-19-virus. Maar wat levert het hem op? Zou hij mogelijk een verborgen agenda hebben of zelfs dromen koesteren om de Amerikaanse president te worden?
De media pakken zeker alles op wat de miljardair-filantroop en oprichter van Microsoft op dit moment te zeggen heeft – hij wordt geprezen als een zogenaamde visionair voor het voorspellen van een pandemie op zijn TED Talk in 2015 – maar in werkelijkheid biedt hij geen nieuwe inzichten.
Hij klinkt alleen als een goed geïnstrueerde papegaai die herhaalt wat experts de wereld al vertellen.
Het roept de vraag op: welke kwalificaties heeft deze schoolverlater, of welke andere miljardair filantroop dan ook, die hun mening waardevoller maakt dan bijvoorbeeld Donald Trump?
Het is misschien een weinig vleiende vergelijking, maar het is niet oneerlijk als je bedenkt dat de voormalige Amerikaanse president George W. Bush iemand is die wordt gezien als zo dik als twee korte planken en niemand van ons zou hem durven te omschrijven als een ‘visionair’ – maar hij ook voorspelde een pandemie tijdens zijn tijd in het Oval Office.
Waarom schreeuwt hij het niet van de daken naar iedereen om te zeggen: “Gegroet de (voormalige) chef nu” ? Misschien komt het omdat hij weet dat we niet houden van het soort personages dat zegt: ‘Ik zei het je toch.’
Waarom wenden we ons instinctief tot deze miljardairs voor expertise die ze duidelijk niet eens in de eerste plaats hebben? Eerlijk gezegd heeft Gates waarschijnlijk een veel beter begrip van gezondheidsproblemen dan welke recente Amerikaanse president dan ook, omdat hij de handen uit de mouwen heeft gestoken en wereldwijde gezondheidsprojecten heeft geleid die ziekten bestrijden.
Maar ik zou de mening van een miljardair over het coronavirus nog steeds niet opvatten boven die van een gekwalificeerde arts.
Het spijt me, maar de scepticus in mij blijft achter met de indruk dat Gates ‘liefde om in de schijnwerpers te staan niets meer is dan een op zichzelf staande public relations-oefening. Immers, zoals hij ooit zelf zei: “Als ik de laatste dollar van mijn marketingbudget had, zou ik het aan PR uitgeven!”
Collega-filantroop Michael Bloomberg probeerde eerder dit jaar zijn obscene rijkdom en media-imperium te gebruiken als opstapje naar het Oval Office, en wie zegt dat Gates – die pas 64 is – ook geen vergelijkbare machthongerige ambities heeft?
Hij zou zeker een veel grotere oorlogskist hebben dan welke andere kandidaat dan ook. Hij krijgt zoveel gratis publiciteit omdat de mainstream media van de wereld wanhopig op zoek zijn naar helden om in de schijnwerpers te zetten en Gates past gemakkelijk in het verhaal met zijn gecultiveerde moeder Teresa-achtige publieke persona, die lichtjaren verwijderd is van de narcist die hij schilderde toen het opbouwen van zijn Microsoft-imperium in de halsbrekende wereld van computertechnologie.
Ik twijfel er niet aan dat Gates ‘hart op de juiste plaats zit als het gaat om zijn filantropie, maar ik vraag me af of hij ook, bewust of onbewust, verlossing zoekt voor zonden uit het verleden toen hij meedogenloos een roofzuchtig, monopolistisch bedrijf bouwde dat mensen beschuldigde exorbitante prijzen voor zijn software?
Misschien voelt hij een zwaar schuldgevoel omdat hij een van de rijkste mensen ter wereld is? Hoe dan ook, het is moeilijk om te luisteren naar preken van schijnheilige openbare figuren die prediken vanuit hun ivoren torens.
Gates Misschien wilt u zichzelf als zijnde zoals Saint Teresa van Calcutta te presenteren, maar ze leefde tussen de straatarme en melaatsen – terwijl onze held hier is nog maar net splashed $ 43 miljoen op een oceaan Del Mar huis, volgens recente nieuws rapporten .
Het voelt zeker niet alsof hij doet wat hij predikt. Je krijgt het gevoel dat miljardairs zoals Gates zich als goden willen gedragen en de wereld vorm willen geven met hun eigen agenda’s. Het feit dat ze mogen kiezen waar ze hun ongelooflijke invloed en geld willen gebruiken, is – hoe je het ook bekijkt – ondemocratisch.
Het leidt tot de vraag: moet filantropie net als elk ander bedrijfsmodel worden gereguleerd? Het is gevaarlijk om de motivaties achter donaties niet in twijfel te trekken, hoe onschadelijk het op het eerste gezicht ook lijkt.
Het is bijvoorbeeld moeilijk om te zeggen dat er alleen altruïstische motivatie was met de beslissing van de Bill & Melinda Gates Foundation om maar liefst 80 miljoen dollar in dezelfde school te pompen waar hun eigen kinderen naar toe gingen. Het is een goed voorbeeld van hoe belangenverstrengeling kan ontstaan bij dergelijke donaties aan goede doelen.
Wat hier alarmerend is, is het feit dat er weinig of geen publieke controle over is geweest. Wie zegt dat hier geen verborgen agenda’s speelden?
De stichting van Gates heeft in de afgelopen twee decennia meer dan $ 2 miljard aan fiscaal aftrekbare donaties gedaan aan particuliere bedrijven – ‘waaronder enkele van de grootste ter wereld, zoals GlaxoSmithKline, Unilever, IBM en NBC Universal Media’, volgens een recente onderzoek door de natie.
“Het resultaat is een nieuw liefdadigheidsmodel waarbij de meest directe begunstigden soms niet de armen van de wereld zijn, maar de rijksten ter wereld, waarbij het niet de bedoeling is de behoeftigen te helpen, maar de rijken helpen de behoeftigen”, schreef Tim Schwab in het stuk in de Nation.
De liefdadigheidsinstelling van de Gates Foundation ter waarde van $ 50 miljard zal worden verwelkomd, maar misschien zou het veel beter worden bediend als het door een onafhankelijk bestuur zou worden geleid in plaats van op de grillen van ’s werelds tweede rijkste man en zijn vrouw. Maar je kunt er zeker van zijn dat de boerderij hem weigert de sleutels van die poorten te overhandigen.
Gates zou beter af zijn als hij het wereldtoneel zou verlaten en zijn filantropie privé zou gaan doen. Anders moet de vraag worden gesteld: waarom de wanhopige wens om in de schijnwerpers te blijven staan?