Is de Verenigde Staten op weg om een ​​mislukte staat te worden?

Verenigde Staten Het opzettelijk ondermijnen van democratische normen en het vermengen van persoonlijke macht met nationale belangen passen bij patronen die we zien in staten die zijn afgegleden naar autoritair bestuur.

De Verenigde Staten zijn een fase ingegaan die lijkt op de beginfase van een staatsfalen. Wat ooit onmogelijk leek in een land met enorme middelen en sterke democratische tradities, lijkt nu steeds aannemelijker.

De tekenen zijn duidelijk. Een regering die zich naar binnen heeft gekeerd en zowel zelfbeschermend als wraakzuchtig is geworden. Een economie die gebukt gaat onder een combinatie van politieke arrogantie en internationale vervreemding. Een bevolking die te maken krijgt met toenemende ongelijkheid en het verbrokkelen van sociale banden.

Historische voorbeelden van de ineenstorting van staten laten zien dat dergelijke ontwikkelingen, eenmaal in gang gezet, moeilijk terug te draaien zijn. Voor gematigde Democraten die al lang geloven in de veerkracht van Amerikaanse instellingen, is het essentieel om de historische precedenten en de structurele krachten die hierbij een rol spelen, te begrijpen.

Het falen van een staat wordt doorgaans niet door één enkele gebeurtenis gekenmerkt. Het is een proces dat begint met de uitholling van politieke legitimiteit en eindigt met de desintegratie van het centrale gezag. In de Verenigde Staten is deze uitholling van legitimiteit terug te zien in de doelbewuste politisering van de ambtenarij en het ministerie van Justitie, de meedogenloze aanvallen op de pers en het maatschappelijk middenveld, en de uitholling van regelgevende instanties door massaontslagen en loyaliteitstests.

Historische parallellen zijn te vinden in de laatste jaren van de Romeinse Republiek, waar het onvermogen van de Senaat om binnenlandse onvrede en externe druk te beheersen een vacuüm creëerde dat sterke mannen zoals Julius Caesar konden uitbuiten. In een moderner voorbeeld werden de democratische instellingen van Weimar-Duitsland systematisch ondermijnd door de gecombineerde effecten van economische crisis en politiek extremisme, wat leidde tot de machtsovername door de nazi’s.

De Verenigde Staten hebben eerder al ernstige uitdagingen overleefd, maar hun voortbestaan ​​was altijd afhankelijk van een functionerende staat die tegenstrijdige belangen kon verzoenen en zich kon aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Vandaag de dag wordt die staat systematisch ontmanteld.

Economisch gezien kampen de Verenigde Staten met een zelf veroorzaakte crisis. De beslissing om zowel bondgenoten als tegenstanders zware tarieven op te leggen, heeft een handelsoorlog ontketend die het land heeft afgesloten van essentiële importen en tot vergeldingsmaatregelen heeft geleid. De beurskrach van 2025 is een direct gevolg van dit beleid.

Protectionisme in het licht van wereldwijde integratie heeft historisch gezien vaak tot economische ineenstorting geleid. Argentinië omarmde in de jaren veertig onder Juan Perón een soortgelijk handelsisolement en industriële autarkie, wat leidde tot decennia van stagnatie. De Smoot-Hawley Tariff Act van 1930 was, hoewel in een andere context, een katalysator voor de neerwaartse spiraal van de wereldeconomie tijdens de Grote Depressie.

Ook het militaire en veiligheidsapparaat in de Verenigde Staten is naar binnen gekeerd. Dit is een kenmerk van staten die op de rand van de afgrond staan. De beslissing van de regering om loyaliteitstests uit te voeren onder federale ambtenaren, om degenen die als “onvoldoende loyaal” werden beschouwd te ontslaan of aan de kant te schuiven, en om publieke trouw te eisen aan het persoonlijke verhaal van de president, weerspiegelt de tactieken die autocratische regimes door de geschiedenis heen hebben gehanteerd.

In de laatste jaren van de Sovjet-Unie ontstond een vergelijkbaar patroon: de KGB werd ingezet als wapen om interne onenigheid aan te pakken, terwijl de economie wankelde en de centrale overheid haar grip op de realiteit verloor.

Binnenlands heerst er een klimaat van toenemende polarisatie en toenemend wantrouwen. Het gedwongen vertrek van ambtenaren, de aanvallen op universiteiten en onafhankelijke journalisten, en het gebruik van het ministerie van Justitie als instrument van politieke vergelding hebben de structuren verzwakt die ooit conflicten bemiddelden en compromissen mogelijk maakten.

In de jaren zeventig werd de regering van president Salvador Allende in Chili gedestabiliseerd door economische sabotage en politiek geweld. Hoewel de Amerikaanse situatie niet identiek is, komen de opzettelijke ondermijning van democratische normen en de vermenging van persoonlijke macht met nationaal belang overeen met patronen die we zien in staten die zijn afgegleden naar een autoritair regime.

Internationaal heeft de beslissing van de regering om annexatiepolitiek te voeren – uitgedrukt in retorische claims op Canada en Groenland en daadwerkelijke onderhandelingen over grondstoffenwinning in Oekraïne – de Verenigde Staten geïsoleerd van hun historische bondgenoten en hun positie in de wereld verzwakt. Zulke expansionistische fantasieën slagen doorgaans niet in een wereld die gekenmerkt wordt door wederzijdse afhankelijkheid.

Ze resulteren vaker in internationale sancties, economisch isolement en binnenlandse overheersing. Dit was het lot van Benito Mussolini’s Italië toen het probeerde een imperium in Noord-Afrika te vestigen, maar zich diplomatiek en economisch omsingeld voelde.

Het cumulatieve effect van dit beleid is een regering die niet langer fungeert als een onpartijdige arbiter van concurrerende belangen, maar als een factie-instrument van de leider en zijn inner circle. De normale functies van bestuur – het leveren van basisvoorzieningen, het handhaven van de orde, het beheren van het buitenlands beleid – worden ondergeschikt gemaakt aan de politieke noodzaak van loyaliteit en controle.

Dit is het punt waarop staten de laatste fase van falen ingaan. In het Joegoslavië van de jaren negentig leidde het onvermogen van de centrale overheid om te bemiddelen in etnische en regionale conflicten direct tot de gewelddadige fragmentatie van de staat. In de Amerikaanse context speelt deze dynamiek zich af langs lijnen van politieke voorkeur, klasse en ras. De militarisering van het grensbeleid, de collectieve bestraffing van protestbewegingen en het herhaaldelijk aanvallen van minderheidsgemeenschappen tonen een staat die niet langer bereid of in staat is om de diversiteit van zijn bevolking te accommoderen.

De vraag wanneer een ineenstorting plaatsvindt, is niet eenvoudig te beantwoorden. Historische voorbeelden laten zien dat zodra een staat in een spiraal van delegitimering, economische krimp en politieke repressie terechtkomt, de ineenstorting binnen enkele jaren kan volgen. De ontbinding van de Sovjet-Unie duurde minder dan drie jaar, van de laatste economische crisis van 1988 tot het officiële einde in 1991. De ineenstorting van Joegoslavië begon met constitutionele conflicten eind jaren tachtig en culmineerde in gewelddadige desintegratie begin jaren negentig.

De tijdlijn voor de ineenstorting in de Verenigde Staten zal waarschijnlijk even kort zijn als de huidige trends zich voortzetten. De economie, die al gebukt gaat onder importheffingen en vergeldingsmaatregelen, zal verder krimpen naarmate buitenlandse investeringen opdrogen en het binnenlandse vertrouwen verdampt. Het politieke geweld, dat al sluimert, zal meer georganiseerd worden naarmate de capaciteit van de staat om een ​​monopolie op geweld te handhaven afneemt.

Voor degenen die lange tijd hebben geloofd dat het Amerikaanse systeem immuun is voor deze krachten, is het tijd om die aanname te heroverwegen. De Verenigde Staten hebben eerder al ernstige uitdagingen overleefd, maar hun voortbestaan ​​was altijd afhankelijk van een functionerende staat die concurrerende belangen kon verzoenen en zich kon aanpassen aan nieuwe omstandigheden.

Vandaag de dag wordt die staat systematisch ontmanteld. De instellingen die ooit de presidentiële macht controleerden, worden omgevormd tot instrumenten van die macht. De economie, ooit gesteund door wereldwijde integratie, wordt opgeofferd aan nationalistische fantasieën. De rechtbanken en de pers, ooit de hoeders van democratische verantwoording, worden in het gareel gebracht of tot irrelevantie gedreven.

Er is nog steeds ruimte om van koers te veranderen. Historisch gezien hebben staten slechts een beperkte tijd om de neerwaartse spiraal te keren zodra deze is begonnen. In sommige gevallen kan een vastberaden oppositie of een politieke herschikking de legitimiteit herstellen en het sociaal contract herbouwen. In andere gevallen gaat de ineenstorting door totdat de staat niet meer herkenbaar is en uit het puin moet worden herbouwd.

De voorbeelden van Spanje in de jaren dertig, waar de ineenstorting ternauwernood werd afgewend maar er een burgeroorlog volgde, en van Griekenland in de jaren veertig, waar buitenlandse interventie het falen van de staat uitstelde, laten zien dat externe schokken en interne herschikkingen de cyclus van ineenstorting kunnen doorbreken, zij het met een hoge menselijke tol.

Wat de Verenigde Staten te wachten staat, staat nog niet vast. Maar het patroon is duidelijk en de voorbeelden uit de geschiedenis zijn schril. Het falen van staten is niet één moment, maar een cascade van falen die begint met de corruptie van politieke instellingen en eindigt met de desintegratie van de maatschappelijke orde.

De bewijzen zijn al aanwezig in de uitholling van de federale overheid, de wapenisering van wetshandhaving, de handelsisolatie en de omarming van expansionistisch beleid dat in de moderne wereld niet thuishoort. Als deze trends niet worden gekeerd, zullen de Verenigde Staten een nieuwe telg worden in de lange geschiedenis van staten die hun weg kwijtraakten en bezweken onder het gewicht van hun eigen tegenstrijdigheden.