Is er een verband, of is het zuiver toeval?
Als je een statistisch relevante correlatie vindt, mag je nog niet constateren dat er dús een verband is. En als dat verband uit meerdere onderzoeken naar voren komt, wat is dan precies de aard van dat verband? We kennen allemaal wel de artikelen in bladen en kranten over de relatie tussen de kleur van een auto, en de waarschijnlijkheid van een ongeval. Maar wat is nu precies de oorzaak? Betekent het dat als we bij wet voorschrijven dat auto’s maar in één kleur geleverd mogen worden, namelijk de kleur die het minst vaak bij een ongeval betrokken is, dat het dan veiliger wordt op straat? Of hebben bepaalde ‘coureurs‘ die minder veilig rijden een voorkeur voor een bepaalde kleur? Of leidt ‘zuurstokroze‘ andere weggebruikers teveel af, waardoor zo’n auto een magneet voor ongelukken wordt? En als alle auto’s dezelfde kleur hebben, verandert dat dan iets aan het beeld?
Zo kun je ook onderzoek doen naar de relatie tussen de maand, of het jaar waarin iemand geboren is, en hoe groot de kans is op zelfdoding. Maar als je zo’n statistisch relevante correlatie vindt, is dat dan voor elk land hetzelfde? En waar ligt dat dan aan? Hoe test je je hypothese in een buitengewoon complexe omgeving? En als ze in Gibraltar nauwelijks iets merken van ‘Covid‘, maar op het moment dat ze beginnen met vaccineren, worden ze in één keer recordhouder van het aantal doden per miljoen inwoners, omgerekend, heb je dan een verband gevonden? En wat is dat verband dan? Als het beeld in andere landen min of meer identiek is, mag je dan wél ver reikende conclusies trekken? En doet het type vaccin er dan nog iets toe? Of bepaalde factoren die niets met het vaccin zelf te maken hebben, maar met bepaalde zaken die ermee samenhangen?
In de media heeft u allemaal kunnen zien, en horen, hoe op enig moment de stekker uit Astra Zeneca werd getrokken vanwege de kans op trombose in de hersenen. Zoals het daar wordt gebracht is het een zeldzame bijwerking die oplichtte door de controlesystemen. De lezers van dit blog zullen zich echter herinneren dat hier vooraf nadrukkelijk voor werd gewaarschuwd, omdat een gebruikte stof al veel langer in beeld is als een veroorzaker van allerlei aandoeningen. En niet slechts acute trombose, maar ook op de langere termijn kan leiden tot ALS of Alzheimer. Maar hoe langer het duurt voordat een bepaalde aandoening zich openbaart, hoe lastiger het is om, puur op basis van statistiek, een verband aan te tonen. Temeer daar er tal van factoren meewegen die verwijzen naar een zekere ‘aanleg‘, eveneens via statistiek in kaart gebracht.
Wanneer je concrete oorzaken niet slechts als hypothese in kaart hebt gebracht, maar ze ook hebt getest en zo hebt geconfirmeerd, kun je gaan nadenken over een aanvaardbaar risico. Of de betere strategie om gewapend te zijn voor de dingen die onafwendbaar gaan komen. En dat laatste verwijst dan naar bepaalde ‘cyclische‘ gebeurtenissen die een ‘natuurwet‘ zijn, of daar grote gelijkenis mee vertonen. We kennen in ons deel van de wereld de ‘seizoenen‘, maar op de langere termijn zijn we ook bekend met de effecten van de activiteit van de zon, waar ik in mijn vorige bijdrage al even naar verwees. In een systeem met een ‘vrije markt’ is er een cyclus van ‘boom‘, en ‘bust‘, die samenhangt met onze euforie, gevolgd door ons pessimisme. Wat weer leidde tot mensen die bedachten dat ze daarvan konden profiteren door ‘contrair‘ te investeren. Waarop andere ‘draagkrachtigen‘ bedachten dat ze die ‘contraire‘ types konden plukken door de ‘vrije markt‘ op te heffen, en in die experimentele uitwas bevinden we ons op dit moment. Met als gevolg dat de hele westerse economie één groot ‘Ponzi-spel‘ is geworden, met een ‘Bubbel‘ die alles omvat.
Wat mij voert naar de afsluiting van deze bijdrage, waar historici wijzen naar het cyclische karakter van de ‘Wereldrijken‘, die groeien en groeien, om vervolgens te krimpen en te krimpen na een fase van hoogmoed, om vervolgens als een nachtkaars uit te gaan, of ze ‘ploffen‘ door een krachtmeting met ‘uitdagers‘, wat dan gepaard gaat met veel doden, enorme destructie, en een terugval in de beschaving die serieus pijn doet. En mijn vrees is dat we aan de vooravond staan van zo’n test. De ultieme stupiditeit. Een ‘Perfect Storm‘ van een verkeerd ontworpen ‘Hive-Mind‘, een kunstmatig opgepompte economie, en grenzeloze zelfoverschatting, temidden van een leugen-pandemie die onbeheersbaar woekert, en tal van initiatieven op het niveau van landelijk beleid die geen rekening houden met de realiteit. Stupide omdat we de kennis hebben om zo’n ontwikkeling voor te zijn, maar denken dat het deze keer anders zal zijn. De kudde valt niets te verwijten, maar konden we nou écht geen mensen vinden die nog met beide benen op de grond stonden toen ze hun ambitie kenbaar maakten om ons naar een gouden toekomst te willen leiden?