Is Inez Weski een crimineel? Ze kan ook opgepakt zijn voor haar eigen veiligheid

Tot verbijstering van velen is topadvocaat Inez Weski vrijdag gearresteerd, op verdenking van het doorsluizen van verboden communicatie. Drie mogelijke scenario’s geschetst.

Is Inez Weski een crimineel?

Nee, zal iedereen die haar goed kent beamen. De 68-jarige strafrechtadvocaat heeft de reputatie van integer, deskundig en betrouwbaar. Toch is zij vrijdag gearresteerd op verdenking van deelname aan een criminele organisatie. Die van haar cliënt welteverstaan, Ridouan T., hoofdverdachte in het liquidatieproces Marengo.
Volgens het Openbaar Ministerie heeft Weski, die al meer dan veertig jaar in het vak zit, zich bezondigd aan het doorgeven van informatie van en naar haar cliënt, terwijl die in beperkingen zat en dus geen contact mocht hebben met anderen dan zijn advocaat. De verdenkingen rezen vorig jaar zomer, toen de politie tijdens het Marengoproces heimelijk berichten van de cryptofoons SkyECC wist te ontsleutelen. Dit impliceert dat ook Weski zich van zo’n cryptofoon heeft bediend.

Via Weski zou Ridouan T. zijn drugshandel en witwaspraktijken vanuit detentie hebben kunnen voortzetten, luidt de redenering. Schending van de beperkingen van een gedetineerde is een doodzonde in de advocatuur. Ridouan T.’s tweede advocaat annex neef, Youssef T., is daarvoor begin dit jaar veroordeeld tot 5,5 jaar celstraf. Wacht Weski eenzelfde lot?

Gewogen en geïnterpreteerd

Dat hangt af van het bewijs dat het OM denkt te hebben, en hoe dat bewijs wordt gewogen en geïnterpreteerd. Er zijn in principe twee scenario’s denkbaar: het OM heeft het mis, of Weski heeft een ernstige fout begaan, al dan niet opzettelijk.

Het eerste scenario is heel goed denkbaar; het OM slaat wel vaker de plank mis. Tijdens het Marengoproces beschuldigden de officieren van justitie meerdere advocaten van de zeventien verdachten van het doorgeven van informatie aan derden, in de periode dat hun cliënten eveneens in beperking zaten. Na een dekenonderzoek bleef van die beschuldigingen weinig over.

Daarnaast is het de vraag wat die berichten dan behelzen, en of ze daadwerkelijk strafbaar zijn. Dat oordeel is aan de rechters. Afgelopen vrijdag maakte de rechtbank in Den Haag nog korte metten met alle beschuldigingen van het OM tegen politicus Richard de Mos, omdat het OM zijn communicatieverkeer onterecht als belastend heeft geïnterpreteerd. OM-topman Gerrit van der Burg benadrukte zondag in het tv-programma WNL dan ook dat het strafonderzoek tegen Weski ‘nog alle kanten op kan gaan’.

Serieus gevaar

In het tweede scenario, waarin het OM wél overtuigend bewijs zou hebben tegen Weski, zou de advocaat een ernstige fout hebben begaan. Daarbij zijn ook weer twee opties denkbaar: óf ze is een crimineel met winstoogmerk geworden – wat hoogst onwaarschijnlijk is –, óf ze heeft iets strafbaars gedaan omdat ze geen andere mogelijkheid zag. Anders gezegd: ze moest iets doen wat ze niet wilde, maar onmogelijk kon weigeren. Omdat er bijvoorbeeld serieus gevaar dreigt voor haarzelf of haar naasten.

Gezien de geschiedenis van Marengo is ook die gedachte reëel. Meerdere verdachten zijn immers aangeklaagd voor betrokkenheid bij liquidaties, een lot dat ook de broer (Reduan), advocaat (Derk Wiersum) en vertrouwenspersoon (Peter R. de Vries) van de kroongetuige trof. Van mishandelingen tot moorden – alle dreigingen zijn in dit proces al voorbijgekomen.

Omdat kort voor Weski’s arrestatie ook Ridouan T.’s neef Anouar is opgepakt, lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat Weski, als haar aanhouding terecht is, (ook) met deze neef heeft gecommuniceerd. Anouar T. wordt gezien als belangrijke spil in Ridouan T.’s organisatie.

In deze veronderstelling draait alles om de vraag: kun je een cliënt iets weigeren als die je met de dood bedreigt? De Nederlandse Orde van Advocaten en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten zijn sinds het begin van Marengo volop met deze kwestie bezig. Er worden zelfs veiligheidscursussen voor raadslieden georganiseerd.

Preventief opgepakt

Er waart nog een derde scenario rond: Weski zou preventief, voor haar eigen veiligheid, zijn opgepakt en vastgezet nu het Marengoproces bijna is afgerond. Dat lijkt een vergezochte hypothese: het zou betekenen dat zowel Weski als het OM detentie boven beveiligers verkiest om haar veiligheid te garanderen, en dat het OM over de reden van haar aanhouding naar media en maatschappij heeft gelogen.

Hoe onwaarschijnlijk dit ook klinkt, toch is ook dit scenario niet ondenkbaar. Aantoonbaar liegen, ook door het OM, is al vaker voorgekomen in het Marengoproces: kroongetuige Nabil B. werd op zijn eigen verzoek aangehouden en ingesloten wegens wapenbezit, terwijl hij zich in werkelijkheid had gemeld als kroongetuige. Het was een leugen om bestwil van het OM: zo bleef voor de leden van T.’s organisatie zo lang mogelijk verborgen dat B. belastende verklaringen over hen aflegde.

Welk scenario ook het juiste blijkt – ze zijn allemaal niet fraai. Ze getuigen van ‘het meest verziekte, vergiftigde proces ooit’, zoals advocaat Onno de Jong het tijdens zijn pleidooi benoemde. Van corrupte advocatuur tot liquidaties waaronder vergis- en wraakdoden en de ontdekking van een gewelddadige uitbraakpoging uit de strengst beveiligde gevangenis: Marengo is in elk opzicht elk voorstellingsvermogen al te boven gegaan.