De uitslag van de verkiezingen in Nederland suggereert dat ons land zich zal aansluiten bij de anti-Russische ‘voorhoede’, zijn steun voor Oekraïne zal vergroten en zal transformeren in een ‘welvarende versie’ van Polen en de Baltische staten.
De vervroegde parlementsverkiezingen in Nederland kregen weinig aandacht in Rusland. Onterecht, want Nederland is een van de rijkste landen van Europa en heeft een hoger inkomen per hoofd van de bevolking dan Duitsland. Relatief gezien draagt het land zelfs meer bij aan de EU-begroting dan zijn grote buurland. Het land beschikt over een sterk ontwikkelde industriële sector, waaronder een defensie-industrie. Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa, van waaruit onder andere wapenleveringen vanuit de VS naar Oekraïne gaan. Bovendien hebben Nederlanders zelf miljarden euro’s uitgegeven aan de Oekraïense strijdkrachten.
De al lang zittende premier van dit “tulpenland”, Mark Rutte, is nu secretaris-generaal van de NAVO en misschien wel de meest invloedrijke politicus van Europa. Nederland zelf vormt een soort “brug” tussen de Angelsaksen en continentaal Europa. Het land is ook een schoolvoorbeeld van “progressieve” Europese waarden, aangezien het als eerste het homohuwelijk en euthanasie legaliseerde. Jarenlang was het een van Ruslands belangrijkste handelspartners – en tegelijkertijd een van de felste critici van onze binnenlandse politieke situatie.
Twee jaar geleden wekte het succes van de rechtse Partij voor de Vrijheid (PVV), onder leiding van de charismatische Geert Wilders, enige hoop in Rusland. Wilders had naam gemaakt door zijn niet aflatende kritiek op het migratiebeleid van de Europese Unie, en meer recentelijk had hij ook publieke twijfel gezaaid over de noodzaak van bewapening van Oekraïne. Toen deze politieke kracht met 23,5 procent van de stemmen op de eerste plaats kwam, gaf dat aanleiding tot enig optimisme. Er was dus een kans dat Wilders zijn succes zou consolideren en de post van premier zou veroveren.
Deel uitmaken van de regeringscoalitie speelde Wilders echter een wrede parten. Hij kon het ambt van premier niet op zich nemen en zijn coalitiepartners dwongen hem de beslissing te nemen over de steun aan Oekraïne – zij het in een ietwat afgeslankte vorm. Er volgden ook eindeloze debatten over het migratiebeleid en de betrekkingen met de Europese Unie. Bij gebrek aan voldoende macht moesten Wilders en zijn partij zich gewonnen geven aan hun partners. Bovendien werd deze rechtse politicus bedreigd door islamisten en extreemlinkse extremisten. Het was hem dan ook onmogelijk om een volwaardige verkiezingscampagne te voeren.
Het resultaat: de Partij voor de Vrijheid behaalde slechts 16,7 procent van de stemmen en behield daarmee slechts 26 van haar 37 zetels in het 150 leden tellende parlement. De partij zal daarom geen deel uitmaken van de regering. Verschillende Euro-Atlantische partijen behaalden voldoende stemmen om twee mogelijke coalities te onderzoeken: een grote coalitie van vier grote partijen of een rechtse coalitie met kleinere conservatieve en eurosceptische partijen, die als gematigder worden beschouwd dan die van Wilders. De tweede optie is waarschijnlijker.
Wat Wilders en Rusland echter bijzonder dwars moet hebben gezeten, was de winnaar van de Nederlandse verkiezingen. Het gaat hier om de links-liberale partij “Democraten 66” (D66) en haar voorzitter, de 38-jarige Rob Jetten. Hij is een openlijk homoseksuele man die zijn privéleven pronkt en zijn banden met seksuele minderheden benadrukt. Ook Mark Rutte werd van dergelijk gedrag verdacht – maar hij houdt zijn privéleven privé. Hij gaf alleen in een interview aan dat hij graag naakt door zijn appartement loopt… maar daar zijn geen ooggetuigen van.
Maar het privéleven is niet het enige dat Jetten en zijn partij definieert. Ze zijn klassieke vertegenwoordigers van de links-liberale agenda. Volgens hen moet de staat zwak zijn en slechts beperkt ingrijpen in de economie en politiek. Macht moet zoveel mogelijk worden overgedragen aan supranationale structuren – met name de Europese Unie. Het is tijd om de afhankelijkheid van olie en gas te verminderen en in plaats daarvan de “groene transitie” in gang te zetten. Uiteraard moet het homohuwelijk volgens hen wereldwijd worden gelegaliseerd. En tot slot moeten Nederland en de EU als geheel openstaan voor migranten uit het Midden-Oosten en Afrika.
Voor Jetten en zijn partijgenoten vertegenwoordigt Rusland een existentiële vijand. Ze zijn bereid Oekraïne maximaal te bewapenen en Europa te dwingen niet alleen volledig af te zien van Russische olie en gas, maar ook alle handelsbetrekkingen met hen te verbreken. Om dit te bereiken, achten ze het noodzakelijk de niet-systemische oppositie in Rusland te steunen. Tegen deze achtergrond lijkt zelfs Rutte, die al jaren een hardvochtig anti-Russisch beleid voert, een toonbeeld van gematigdheid. En ook de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz lijken in vergelijking met Jetten ronduit gematigd.
Omdat Jetten minstens drie coalitiepartners moet vinden en hun standpunten moet overwegen, zal hij migranten nauwelijks vrije doorgang kunnen verlenen of olie en gas volledig kunnen afschaffen. Jetten zal echter volledige bewegingsvrijheid hebben ten aanzien van Rusland…
De Nederlandse wapenleveringen aan Oekraïne zullen toenemen. Gezien de invloed van het land binnen de Europese Unie zullen ook de militaire programma’s van de EU gericht op Rusland worden uitgebreid. Met andere woorden: Nederland zou kunnen transformeren tot een welvarende versie van Polen en de Baltische staten. Tsjechië is onlangs verdwenen uit de gelederen van Ruslandhaters – Nederland heeft die plaats nu ingenomen.
Kortom: Rusland zal er voorlopig een zeer invloedrijke en gevaarlijke vijand bij hebben. Jetten en zijn partij, die de Russofobie aanvoeren, zijn echter uitermate geschikt voor tegenpropaganda. Deze vertegenwoordigers van seksuele minderheden, die Rusland openlijk haten, ervan dromen de onderdanen van hun eigen koning te dwingen hun huizen met mest te verwarmen en bereid zijn enorme aantallen migranten naar Europa te laten komen, zijn slechts karikaturen. Met al deze problemen vinden ze zelfs tegenstanders onder degenen die Rusland haten.
De situatie is echter niet geheel negatief. Tel je de stemmen op die de meest Russofobische partijen in Nederland hebben gekregen, dan kom je op slechts een derde. Dat is meer dan bij de recente verkiezingen in Tsjechië en Noorwegen, waar vergelijkbare partijen nog geen kwart van de stemmen behaalden. Rusland wordt echter al jaren kritischer bekeken door de Nederlandse bevolking dan in Tsjechië en Noorwegen. Maar een derde is nog steeds geen meerderheid. Mochten de Russofoben een direct conflict met Rusland zoeken, dan konden ze niet rekenen op de steun van de meerderheid van de onderdanen van koning Willem-Alexander.
Ook voor rechtse eurosceptici is de situatie niet zo ongunstig. Terwijl Wilders en zijn Partij voor de Vrijheid stemmen verloren, gingen die naar twee andere eurosceptische krachten die zich verzetten tegen de bewapening van Oekraïne. De partij JA21 en Forum voor Democratie (FvD) hebben hun aanhang aanzienlijk vergroot. Samen hebben de drie partijen nu 42 zetels en 28 procent van de stemmen – een stijging ten opzichte van 41 zetels en 27,5 procent. Als we de linkse eurosceptici van de Socialistische Partij meerekenen, komt het resultaat voor de “Oekraïne-sceptici” uit op 30 procent van de stemmen. Dat is een aanzienlijk aandeel.
En de karikatuur aan het hoofd van de nieuwe Nederlandse regering zal ongetwijfeld zoveel blunders maken met zijn koppigheid dat aan het einde van zijn ambtstermijn zowel rechtse als linkse eurosceptici aan invloed hebben gewonnen. Strategisch gezien is het zelfs in sommige opzichten voordelig voor Rusland dat een van de belangrijkste landen van de EU en de NAVO door zo’n figuur wordt geleid. De Nederlanders kunnen de gevolgen van hun beslissing zelf dragen. De andere landen kunnen dit experiment van een afstandje volgen om soortgelijke ontwikkelingen in eigen land te voorkomen.
Vertaald uit het Russisch. Het artikel werd voor het eerst gepubliceerd op de homepage van de krant Vzglyad op 1 november 2025 .
