De organisatoren van de wake in München organiseerden het kleine evenement op de schaduwrijke Professor-Huber-Platz voor de Ludwig Maximilians-universiteit (LMU) in München onder felle zon en in milde zomerlucht. Een weer dat Julian al jaren niet meer heeft kunnen meemaken. De wake bestond uit een posterinstallatie en een geïmproviseerde achtergrond die een Guantanamo-cel moest voorstellen. Binnenin, gekleed in een oranje gevangenenoverall en met een zwarte stoffen zak op zijn hoofd, zat een man op een stoel. Een roerloze productie die is ontworpen om een ​​van de misdaden te portretteren die door Wikileaks- journalist Assange zijn ontdekt.

De wake voor het LMU-gebouw in München. Foto: Nicolas Riedl

Gelukkig was de wake van een uur geen spraakzaam evenement. Drie violisten speelden prachtig en dachten woordeloos maar veelzeggend aan het onrecht dat Assange was aangedaan. De hele enscenering, vooral de muzikale uitvoering, was steeds smaakvol en stijlvol. Lateraal denken en soortgelijke demonstraties van grondrechten zouden hier iets van kunnen leren; hitnummers zijn daar niet ongewoon.

En over lateraal denken en co gesproken: in vergelijking met de zojuist genoemde demo’s was de aanwezigheid van de politie bij dit evenement – hoewel in het hart van de zuidelijke hoofdstad – minimaal tot niet aanwezig. Een paar minuten voor aanvang van het evenement controleerde een patrouillewagen of alles in orde was en reed toen weer weg. Zelfs de maskervereiste werd niet gecontroleerd.

Afgezien van de wake, lieten de slenterende voorbijgangers, de meeste studenten, zien waarom de anders starre Beierse executive zo nonchalant was op dit evenement. Terwijl de kritieke gebeurtenissen van de coronamaatregelen het momenteel allesbepalende verhaal krassen en het risico inhouden mensen van de corona-cultus af te houden, was deze wake heel anders.

Niemand wist waar deze wake over ging!

En als niemand weet waar het over gaat, en het goede weer niet uitnodigt om langer op de locatie te blijven hangen om er dieper in te duiken, is er geen bijzonder gevaar voor de machthebbers. Maar de gênante onwetendheid van de – jonge – voorbijgangers verdient een nadere beschouwing.

Assange? Lasagne? Wat is deze Assange?

Een voorstelling duurt altijd twee. Acteurs en kijkers beïnvloeden elkaar wederzijds. De toeschouwerstribune – in dit geval het trottoir – is een ander podium. Op het stoeppodium presenteerden de onvrijwillige acteurs hun pure onwetendheid. Dit theaterensemble bestond voornamelijk uit jonge studenten tussen de 18 en 24 jaar.

Terwijl ze passeerden, staarden ze hard – soms met vernauwde ogen – naar de posters en probeerden ze de reden van het evenement te begrijpen. Meestal reizend als een groep, was er altijd iemand die het bord luid en langzaam las:

“Free A … ssang … e”. Soms foutief, soms correct uitgesproken, bleef de lezer voorlopig even met een sisser af en wendde zich toen tot een van de begeleidende personen voor hulp: “Wat/wie is Assange?”. Of de rest van de groep was net zo onwetend of zelfs misleidend. Een studente legde haar hipsterklasgenoot uit: “Het heeft iets met Rusland te maken.”

Okee.

Een andere jonge student vond het duidelijk moeilijk om de naam correct uit te spreken: “A … sang..gne? Lasagne? ‘Ze viel stil toen mijn geschokte blik haar ontmoette. Achter haar rende een Lieferando- fietser voorbij – wellicht met een echte lasagne aan boord.

Verloren, vergeten, overleden

In alle drukte op Professor-Huber-Platz voor de LMU viel de wake uit beeld, vertegenwoordigde een vreemd lichaam. Fietsers en auto’s belden en toeterden om voorbij de waarschuwing te komen. Studenten die elkaar hadden afgesproken bij de fontein op het plein omcirkelden het evenement als een hoop hondenpoep op de stoep die niet werd verwijderd. In het beste geval eerden de mensen de wake met niet-begrijpende blikken en wendden zich vervolgens weer af om te genieten van een vrijheid die de gevangengenomen Assange ongeveer tien jaar lang is ontzegd. De anders zo ‘gewekte’ – dat wil zeggen politiek alerte en gesensibiliseerde – studenten was de naam van een van de grootste dissidenten en moedige helden van onze tijd, geen of slechts een verkeerde term.

In 2021 kennen studenten 874 geslachten, maar geen van Julian Assange. Als de Allianz Arena in München niet in regenboogkleuren gloeit, dan raast de studentenstad. Als Julian al jaren alleen maar grijze muren ziet, merken de studenten het niet eens.

En waar waren de studenten aan de kant van de organisator? Het speelde zich immers net buiten de poorten van de universiteit af. Er was geen. In ieder geval qua uiterlijk. Van de ongeveer dertig deelnemers zouden er twee uit hun leeftijd kunnen worden afgeleid dat ze student zijn. De rest was ruim boven de 40.

Maar kun je de studenten van tegenwoordig de schuld geven? Dat ze Assange niet kennen? Hoe moet je wind hebben gekregen van Julian Assange als je eigen focus, geblazen door de mainstream wind, koppig op andere onderwerpen is gericht? Een Boheemse man rapporteert immers nooit over Assange. Bij Stichting Amadeu Antonio moet je je mond wassen met zeep als je alleen de naam uitspreekt. Zoals zo vaak het geval is bij dit onderwerp, zijn de factcheckers volledig “uitgecheckt”. Assange speelt waarschijnlijk ook geen rol op Instagram – hij heeft geen volgers. En lekken van Wikileaks zijn zeker moeilijk te vinden op TikTok .

De voormalige milieu- en vredespartij Bündnis90 – Die Grünen is ondanks talrijke recente schandalen erg populair bij deze doelgroep. Hoe beschaamd en stotterend vertegenwoordigers van deze partij reageren met cognitieve dissonantie en verlegenheid, als je met hen over Assange spreekt, kun je bewonderen in de volgende clip:

Robert Habeck van de Groenen wordt geconfronteerd met zijn eigen dubbele moraal. Let vooral op de gezichtsuitdrukking in de laatste paar seconden van de clip – welke gedachten gaan er door zijn hoofd?

Dus wie is verrast door de brede onwetendheid van Assange onder de studenten? Het is een bitter besef. Want als de inmiddels groeiende generatie – en vooral degenen die verondersteld worden de geïnformeerde en verlichte top te vormen – de grootste voorstanders van hun vrijheid vergeet, tja, wat dan? Dan sterft niet alleen de herinnering aan een (pers)vrijheidsstrijder, maar de (pers)vrijheid op zich. De volgende generatie zal vergeten dat persvrijheid betekent het vastleggen van veel verschillende perspectieven. Ze zullen vergeten dat een goed functionerende pers niet gekenmerkt wordt door het schrappen of wegvinken van onaangename feiten om de minderjarige ontvanger een verhaal zonder alternatief voor te leggen.

Vorig jaar renden een aantal studenten en jonge activisten stormenderhand op de vlucht om het stadsbeeld te zuiveren van straatnamen en standbeelden van ‘ondraaglijke’ persoonlijkheden. Een herinneringscultuur, die ook de donkere kant van de geschiedenis omvat, leek voor de acteurs van geen enkele waarde te zijn. Wat hier aan de hand is, is een historisch duidelijk beeld, het “verouderen” van een hele generatie. Het resultaat is een generatie die zich niet meer bewust is van haar verleden, dienovereenkomstig gedesoriënteerd is in het heden en daarbij de tanden bijt terwijl ze op de tekentafel probeert een toekomst te ontwerpen van onbereikbare idealen en theorieën.

Opnieuw observeer ik een groepje studenten van tien meter afstand die vragend naar de wake staren. Kort daarna draait de groep – zichtbaar ongeïnteresseerd – zich weer af en kuiert in de richting van de Engelse Tuin. Een van de groep draagt ​​een jute tas met het Amnesty International- logo .