Rood . Ironisch genoeg had het Hooggerechtshof in Londen op de Dag van de Mensenrechten, 10 december 2021, in hoger beroep geoordeeld dat Julian Assange kon worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Een juridische recensie door Ludwig A. Minelli. Minelli is advocaat en secretaris-generaal van de Zwitserse Vereniging voor het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (SGEMKO). Het artikel verscheen in hun tijdschrift “Mensch und Recht” .
Het Londense Hooggerechtshof had een uitspraak van een lagere rechtbank vernietigd. Ze had uitlevering geweigerd, enerzijds vanwege de gezondheidstoestand van Julian Assange, maar ook omdat de detentieomstandigheden die hem in de VS te wachten staan, vanuit Europees perspectief als onmenselijk moeten worden gekwalificeerd.
Daarmee zet het Verenigd Koninkrijk een van de ernstigste mensenrechtenschendingen voort waaraan westerse staten ooit hebben deelgenomen. En het zou niet verbazen als Groot-Brittannië de mensenrechtenbescherming die wordt gegarandeerd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), waaraan ook het Verenigd Koninkrijk is gebonden, zou ondermijnen door Assange snel uit te leveren aan de VS. Want waar massale staatsmachtsbelangen worden bedreigd – de geschiedenis leert keer op keer – heeft rechts een moeilijke positie.
In het begin een snode massamoord
Op 12 juli 2007 cirkelden twee helikopters van het Amerikaanse leger boven Bagdad. Op de straat beneden staan een twintigtal mannen vreedzaam bij elkaar in verschillende kleine groepjes. Ze zijn burgerlijk gekleed en dragen geen wapens. Amerikaanse soldaten in de helikopters denken echter dat ze jagers hebben gezien. Met verschillende salvo’s van de 20 mm boordkanonnen maaien ze ze tot hun dood. Anderen raken gewond. Onder de doden zijn twee fotografen die verslag deden van persbureau Reuters uit Irak.
Enige tijd later werden op de grond pogingen ondernomen om de gewonden in een minibus te redden en naar een ziekenhuis te brengen. Maar ook de betrokkenen worden uit de helikopters gemaaid en de bus wordt vernield.
De Australiër Julian Assange presenteerde deze scènes, opgenomen door de camera’s aan boord van de helikopter, op 5 april 2010 in de National Press Club in Washington, waardoor ze toegankelijk werden voor een breed publiek. De opnames, uiteraard topgeheim vanuit militair oogpunt, waren eerder via een onbekende route gelekt naar het door Assange opgerichte openbaarmakingsplatform Wikileaks. Hoogstwaarschijnlijk hebben vreemden in de Amerikaanse regering deze opnames doorgestuurd naar Wikileaks. Wikileaks biedt iedereen die dergelijk explosief materiaal wil publiceren een speciale technologie voor gegevensoverdracht. Dit kan voorkomen dat je erachter komt wie Wikileaks-materiaal beschikbaar heeft gesteld. Zo kunnen klokkenluiders geheime feiten van algemeen belang aan het licht brengen.
Een reeks oorlogsmisdaden
De beelden toonden daarmee een aantal gruwelijke Amerikaanse oorlogsmisdaden, meedogenloos gepleegd door gevechtshelikopterbemanningen. Volgens het internationaal oorlogsrecht had de Amerikaanse regering op zijn minst een bevoegde rechtbank moeten hebben om deze gebeurtenissen te onderzoeken. Maar dat is tot op de dag van vandaag niet gebeurd.
Sindsdien is Julian Assange – die deze opnames niet heeft gestolen van een overheidsinstantie in de VS, maar ze pas publiceerde nadat ze beschikbaar waren in Wikileaks – het slachtoffer van genadeloze vervolging waarbij de regeringen van de VS, Groot-Brittannië, Zweden en al enige tijd betrokken zijn ook Ecuador betrekken.
Een dappere Zwitser
De Zwitserse advocaat Nils Melzer, hoogleraar internationaal recht die doceert in Glasgow en Genève en die in 2016 door de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties werd benoemd tot speciaal rapporteur voor marteling, publiceerde onlangs het boek “The Julian Assange Case – A History of Persecution »( Duits in Piper Verlag). Daarin laat hij tot in de kleinste details zien wat een zielig spel niet alleen de regeringen, maar ook de rechterlijke macht, vooral Groot-Brittannië en Zweden, in deze kwestie speelden: ze namen deel aan deze vervolging met absolute vazalloyaliteit aan de regering van de VS .
Het moedige boek, dat tegelijkertijd ook in het Engels en het Zweeds verscheen, leest als een trein, maar schokt ook iedereen die in de rechtsstaat gelooft: hoe zijn zulke gerechtelijke misdaden zelfs mogelijk in staten van de zoveel geprezen democratische Westen? Hoe slagen regeringen erin een rechterlijke macht die anders zo geprezen wordt – zoals die van Engeland of Zweden – ertoe te bewegen samen te werken met een criminele kliek in de staat?
En waarom schreeuwen de media in de betreffende staten – naar verluidt de “vierde stand” die de regering zou moeten controleren – niet uit? Is het niet enigszins verbazingwekkend dat Groot-Brittannië en Zweden, van alle mensen, door een onafhankelijke VN-verslaggever zijn beschuldigd van marteling van het gebruik van dit ontoelaatbare middel in een fatsoenlijke rechterlijke macht en dat de andere democratische regeringen – vooral die van Duitsland en Zwitserland – in heel Europa hierover zwijgen? Merken ze niet dat ze zichzelf ook met een zwaar schuldgevoel belasten?
Doel: afschrikking
Het doel van het criminele gedrag van Zweden, Groot-Brittannië, de VS en Ecuador en de zwijgende regeringen is ongetwijfeld het afschrikmiddel: wie het aandurft om de meest geheime duistere feiten van regeringen opnieuw aan het licht te brengen, moet weten welk ongelukkig lot hen daarna zal overkomen. Waar de macht, die zich eindelijk slecht heeft bewezen, zich bedreigd voelt, is er geen wet meer, en dus ook geen mensenrechtenverdrag of internationaal recht. Gewoon naakte kracht.
Mensenrechten hypocrieten
Bij een bezoek aan China zijn westerse staatsmannen en -vrouwen slechts hypocrieten op het gebied van mensenrechten in hun gesprekken met de lokale politici: hoe moet de Chinese president voor het leven, Xi Jinping, westerse beschuldigingen beschuldigen van het opsluiten van miljoenen Oeigoeren en de beschuldigden van het schenden ervan Mensenrechten serieus nemen, bijvoorbeeld uitspraken van de Zwitserse minister van Buitenlandse Zaken Ignazio Cassis, als hij weet dat Zwitserland zich nog niet heeft uitgesproken in Londen of Stockholm, laat staan Washington, over de manier waarop deze landen met Julian Assange omgaan als een schending van de Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)? Hoe kan het democratische Westen nog de totalitaire ontwikkelingen in Hongarije of Polen bekritiseren?
Dergelijke diplomatieke ideeën [zoals in China] worden nu gezien zoals ze door hun auteurs worden begrepen: als noodzakelijke populistische formules om de binnenlandse klanten tevreden te stellen, maar in geen geval bedoeld en serieus genomen. Diplomatiek gebabbel, champagneglas in de hand, zodat de lokale gazettes kunnen aankondigen dat hun minister van Buitenlandse Zaken ze weer heeft verteld. De enscenering als verplichte oefening voor het decor; “Wees alsjeblieft niet boos, we bedoelen het niet serieus”. Je moet ze herkennen en beoordelen, niet aan hun woorden, maar aan het nalaten van bepaalde daden!