Koffiejuffrouw

Koffiejuffrouw Sommige mensen worden ernstig ondergewaardeerd.

Met enige regelmaat hoor ik opgetogen verhalen van mensen die ergens werk hebben gevonden dat, voor iemand van die leeftijd, en met de mij bekende vaardigheden, buitengewoon goed betaalt. Bij een bedrijf dat iets produceert waar betrokkene beslist geen verstand van heeft. Als ik dan geïnteresseerd vraag wat hij of zij daar doet, en ik hoor de ‘job description‘, dan denk ik bij mijzelf: ‘O! Koffiejuffrouw!‘

Dat houd ik uiteraard wijselijk voor mij, want de kans is groot dat zij het zullen opvatten als een belediging, terwijl ik het bedoel als een bespiegeling op een ernstig ondergewaardeerde functie in het bedrijfsleven van weleer. Niet alle koffiejuffrouwen, uiteraard. En in bepaalde gevallen betrof het niet iemand die de koffie rondbracht, maar de post.

Waar ik op doel is iemand zonder enige autoriteit, of carrièrekansen, goed in zijn of haar werk, en met ‘gogme‘. Iemand die veel hoorde, en veel zag, in elke uithoek van het bedrijf kwam, en niet opviel, waardoor iedereen deed of zij, of hij, er niet was. Maar ongemerkt verbond zij, of hij, hele afdelingen, bemiddelde in conflicten zonder dat het opviel, bood troost aan werknemers die dat nodig hadden, of ‘tipte‘ iemand die altijd aardig was als een ander op diens positie loerde, of als er over hem, of haar geroddeld werd.

Toen kwam de ‘koffie-automaat‘, of de ‘kantine‘, die ‘gecatered‘ werd door het bedrijf met het beste ‘bod‘, werd de post elektronisch, en ging het afgrijselijk mis met menig bedrijf. En niemand begreep hoe dat nou kon. Schreeuwend dure ‘organisatie-adviesbureaus‘, die met een ‘vork‘ schreven, werden binnengehaald.

Na tal van ‘interviews‘ met mensen ‘op de werkvloer‘, wat ten koste ging van hun productiviteit, schreven zij een ‘rapport‘, waarin ze de directie de aanbeveling gaven een ‘koffiejuffrouw‘ in dienst te nemen, maar haar (of hem) ‘Human Resource Manager‘ te noemen, en die afdeling op te vullen met een waaier aan ‘functionarissen‘ met ‘BullShit‘-banen.

Ineens groeide het productie-bedrijf uit tot een circustent waar iedereen op ‘cursus‘ ging om te leren hoe je moet eten met mes en vork. Hoe je om moet gaan met iemand met een ‘andere geaardheid‘, ‘behorend tot een minderheid‘, of disfunctioneel, want omhoog gevallen op grond van ‘positieve discriminatie‘.

De verhouding tussen de hoeveelheid productie-personeel, en wat daar omheen zweeft, is totaal zoekgeraakt in middelgrote, en grote bedrijven. Niet door de automatisering van de productie, maar door de toevoeging van steeds meer koffiejuffrouwen. Met de overheid als grootste werkgever voorop.

En die échte koffiejuffrouw is wegbezuinigd, op papier, maar in de praktijk vervangen door een waterhoofd met ‘bemoeials‘ die geen sjoege hebben van de ‘core business‘ van het bedrijf en, anders dan de koffiejuffrouw van weleer, vooral in de weg lopen, onderling bakkeleien over welke ‘cursus‘ belangrijker is, en die als een loden bal drukken op het winstpotentieel. Waardoor ons land niet meer kan concurreren met landen waar ze nog gewoon een koffiejuffrouw hebben die de boel bij elkaar houdt.

Nou zijn er uiteraard heel capabele ‘Human Resource Managers‘, die wel significant duurder zijn dan de koffiejuffrouw, maar die tenminste begrijpen wat hun functie is, en dat ze het bedrijf niet moeten belasten met ‘BullShit‘. Maar dat zijn de uitzonderingen, omdat hun opleiding hen anders heeft geïnstrueerd.

En zelfs waar die professionals zelf op de rem gaan staan om er geen circus van te maken, vinden ze de overheid tegenover zich, die hen middels wet- en regelgeving opdraagt om ‘voorstellingen‘ te organiseren, om iedereen in ons land aan een ‘baan‘ te helpen. Behalve de koffiejuffrouw, want daar hebben we een ‘goedkope‘ oplossing voor.

In vele voorgaande bijdragen heb ik dit fenomeen al tegen het licht gehouden, waarbij ik betoogde dat de ondernemer anders tegen de bedrijfsvoering aankijkt dan de manager. Er zijn talloze verhalen over succesvolle ondernemers die de waarde van de koffiejuffrouw, en de medewerker van de ‘postkamer‘ binnen het bedrijf, op waarde wisten te schatten, ook al betaalden ze hen er niet naar.

De cohesie binnen een onderneming, en de overheid, staat of valt niet met een ‘pratend hoofd‘ dat na duizenden uren vergaderen ‘excuses‘ aanbiedt, zoals aangeraden door de afdeling ‘Human Resource Management‘. De koffiejuffrouw zou meewarig glimlachen. En de postbesteller zou zich in stilte afvragen hoe het mogelijk is dat hij rond moet zien te komen van een door inflatie aangevreten minimumloon en een karig kerstpakket, terwijl dat ‘pratende hoofd‘ en die lui van de ‘Human Resource Afdeling‘ binnenlopen, zonder ooit iets te produceren. In stilte, want hij wil niemand beledigen.