Koning Willem-Alexander jaagt er ieder jaar bijna 40 miljoen euro doorheen

Naast het doorknippen van linten, wijlen prins Claus noemde het ooit de core business van de Oranjes, runt Koning Willem-Alexander een bedrijf met meer dan 300 man in vaste dienst. Een heel bijzonder bedrijf dat geen omzet kent en jaarlijks bijna 27 miljoen krijgt van de belastingbetaler, die ook opdraait voor het salaris van de ‘baas’ (36 X modaal) en de onkostendeclaratie van de Koning en gade Máxima. Alles bij elkaar nog eens zo’n ruim 6, belastingvrije, miljoenen. Het huishoudboekje van Koning en Koningin uitgelegd.

Nog geen 2 euro en 50 cent kosten de Oranje’s iedere Nederlander. Een bedrag waarover menigeen de schouders zal ophalen, maar toch is in de Tweede Kamer steeds vaker gemor over de kosten van het koningshuis. Misschien daarom dat premier Mark Rutte vorige maand de Tweede Kamer een begroting van de Koning, zeg maar het huishoudboekje van Willem-Alexander en Máxima stuurde, die meer dan twee keer zoveel pagina’s (36!) besloeg als in voorgaande jaren. Wie het huishoudboekje doorspit komt al snel tot een aantal opvallende conclusies.

Alles gratis

Uit het huishoudboekje dat Mark Rutte vorige maand presenteerde, blijkt dat Koning Willem-Alexander aan het hoofd staat van een bedrijf van driehonderd mannen en vrouwen die in fulltime dienst zijn. Personeel dat het leven van de Koning, zijn vrouw en zijn moeder zo aangenaam mogelijk moet maken. Daar hangt een fors prijskaartje aan: 27 miljoen. Wat ook blijkt uit de door de premier gepresenteerde Begroting van de Koning is dat Willem-Alexander tal van voordeeltjes geniet. Zo betaalt hij geen inkomsten- en erfbelasting, geen huur voor zijn paleizen, krijgt hij geen rekeningen voor gas en elektra, wordt zijn telefoonrekening betaald, zijn er geen autokosten en mag hij wanneer het hem maar schikt gratis vliegen met het regeringsvliegtuig, en heeft hij – net als ieder lid van de regering – drie maanden vakantie per jaar. En dan is er nog een bepaald riante, uit twee delen bestaande, vergoeding Koning en Koningin. De zoals premier Rutte het noemt A-Component is in gewone mensentaal het salaris van de Koning en de Koningin.

36 keer modaal

Verdient een Nederlander met een modaal salaris rond de 24.000 euro netto per jaar, Koning Willem-Alexander krijgt een nettotoelage van 856.000 euro, oftewel 36 keer modaal. Koningin Máxima ruim veertien keer het modale salaris met haar toelage van 339.000 euro. Bij elkaar opgeteld een niet onaardig netto gezinsinkomen van 1,206 miljoen euro. Maar dat bedrag valt in het niet bij de B-Component. Die bedraagt voor Willem-Alexander en Máxima samen 5.131.000 euro. ‘De personele uitgaven hebben betrekking op de personeelsleden die hun instructie rechtstreeks van de Koning, de echtgenote van de Koning ontvangen en/of in de onmiddellijke omgeving van hen verkeren en voor wie het dienstverband zich grotendeels in de familiesfeer voltrekt.’ In gewoon Nederlands is die ruim vijf miljoen voor het betalen van het kindermeisje, de werkster, de kok en zeg de boekhouder. Met wat resteert kan het gezin de dagelijkse boodschappen, de uitjes met en de iPhones van de kinderen betalen. En dan kan er ook nog wel een leuk jurkje voor Máxima vanaf, want hoe Willem-Alexander en zijn vrouw die 5.131.000 euro besteden, staat ze vrij. Ze hoeven er geen verantwoording voor af te leggen, laat staan bonnetjes voor de besteding van het astronomische bedrag te overleggen. Al kopen ze er een speedboot voor, geen haan die er naar kraait.

Bonnetjes

En dan zijn er, naast de bij elkaar ruim zes miljoen euro, ook nog, zo valt te lezen, ‘Functionele uitgaven van de Koning’. Daaronder valt de Dienst van het Koninklijk Huis, ‘die namens de Koning de functionele uitgaven die te relateren zijn aan de uitoefening van het koningschap bij de minister-president declareert’, zoals Rutte het uitdrukt. In de praktijk werkt dat, zo blijkt, overigens iets anders. Koning Willem-Alexander krijgt aan het begin van elk jaar het begrote bedrag voor het runnen van zijn koninklijk bedrijf op zijn rekening gestort – in 2015 26.826 miljoen euro – en dient zijn ‘bonnetjes’ achteraf, in het volgende jaar in bij Mark Rutte. Over 2015 bleken die bonnetjes overigens 728.000 boven het begrote bedrag… Om inzicht te geven in de kosten van de Koning heeft Mark Rutte het duizelingwekkende bedrag van meer dan 26.000.000 euro ook laten uitsplitsen. Zo kost Personeel Dienst van het Koninklijk Huis 16,318 miljoen euro.

Het Materieel Dienst van het Koninklijk Huis 9,689 miljoen euro. Daarbovenop komen de uitgaven voor luchtvaartuigen – lees: vliegreizen van het Koningspaar. Die waren in 2015 632.000 euro, Bij het staatsbezoek aan het Caraïbische deel van het koninkrijk werd ook niet op een dubbeltje gekeken. Het tripje kostte, exclusief reiskosten, 106.000 euro. Het is ook een bijzonder bedrijf dat Willem-Alexander runt, want inkomsten zijn er niet. Een bedrijf dat overigens voor Nederlandse begrippen groot is, want van de 1,5 miljoen zelfstandige ondernemingen in ons land zijn er maar tweeduizend die meer dan tweehonderdvijftig man personeel hebben. De intrigerende vraag wat die drie honderd mannen en vrouwen dag in, dag uit doen om het leven van de Koning en de Koningin op rolletjes te laten verlopen, blijft overigens onbeantwoord in de door Rutte gepresenteerde begroting. De premier houdt het bij algemeenheden: ‘De Dienst van het Koninklijk Huis bestaat uit het Civiele Huis en het Militaire Huis. De diverse hofdepartementen van het Civiele Huis kennen ieder hun eigen discipline. Dit betreft onder meer administratie en financiën, huishoudelijke diensten, onderhoud en beheer van ter beschikking gestelde paleizen, vervoer en tevens beleidsinhoudelijke en praktische ondersteuning.’ Leden van het Militaire Huis, zo schrijft Rutte ter verduidelijking, ondersteunen de coördinatie en de uitvoering van evenementen en diverse veiligheidsaspecten rondom het Koninklijk Huis.

Dure receptie

Maar ook dan zijn we er nog niet. Op de begroting van de Koning staat, zo weten we dankzij de uitleg van Mark Rutte, ook nog de post ‘Gerealiseerde uitgaven die in verband met het koningschap kunnen worden beschouwd’. Zo blijkt dat voor inkomende en uitgaande staats-, officiële en werkbezoeken een bedrag van 1,8 miljoen euro is uitgegeven. Dit betreft buiten de reguliere kosten extra uitgaven voor de reizen van het Koningspaar naar Canada, de Verenigde Staten, Denemarken, Duitsland en China. Ook is 1,4 miljoen euro uitgegeven voor de aanschaf en vervanging van inventarisgoederen die verband houden met staatsbezoeken en officiële ontvangsten. Die niet gespecificeerde ‘inventarisgoederen’ worden, zo vermeldt de begroting van de Koning, door de Dienst van het Koninklijk Huis gebruikt bij bezoeken van buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders, Corps Diplomatique en Internationale Organisaties. Onder de post ‘Gerealiseerde uitgaven die in verband met het koningschap kunnen worden beschouwd’ vallen ook de traditionele nieuwjaarsrecepties die het Koningspaar houdt in het Paleis op de Dam. In de tweede week van het nieuwe jaar worden enkele honderden gasten die de Nederlandse samenleving vertegenwoordigen ontvangen. Een dag later is een receptie voor buitenlandse diplomaten en leden van internationale organisaties. De twee recepties mogen zich dan beperken tot een hapje en een drankje, de rekening zou anders doen vermoeden. Die dubbele receptierekening bedraagt, zo vermeldt de begroting van de Koning, 200.000 euro! Dat is dan wel inclusief het diner voor het Corps Diplomatique op uitnodiging van de Koning. Geconsulteerde cateraars zouden het in elk geval een stuk goedkoper kunnen. De hoogste offerte voor onbeperkt hapjes en onbeperkt drank, waaronder buitenlands gedistilleerd is 50 euro per persoon.