Eerder onthulde NRC al dat de Oranjes 37 jaar lang onterecht meubeltoeslag ontvingen en de staat dubbel betaalde voor de aanschaf van paleismeubels.
Nu blijkt uit onderzoek van Zembla (BNNVARA) dat de familie bovendien belasting ontdook door aan de staat verkochte meubels en kunstwerken te verbergen voor het publiek.
Wel belastingvoordeel, geen toegang voor publiek
Hoe zit het precies?
Volgens onderzoeksprogramma Zembla kocht de staat voor 8,8 miljoen euro aan kunstwerken en meubels van de Oranjes. Via een gunstige regeling om kunst na te laten aan het Rijk (120% taxatiewaarde) werd dit bedrag in mindering gebracht op de erfbelasting over het vermogen van prinses Juliana.
De aan het Rijk verkochte kunstwerken werden – tegen de voorwaarden van de regeling in – niet tentoongesteld in een museum of openbaar toegankelijk paleis.
Onder andere volgens kunstkenners ‘unieke’ meubels uit de Leuvenzaal in Paleis Soestdijk werden zo aan het publieke oog onttrokken. De collectie staat nu in het zeer beperkt toegankelijke werkpaleis van Willem-Alexander.
Een ‘uiterst belangrijke’ 17-eeuwse pentekening (met een waarde van 2,5 miljoen euro), kwam alleen in aanmerking voor de belastingregeling als het aan een museum werd overgedragen, het belandde echter in een privévertrek.
Ook het bestek wilde de familie graag voor 120% vergoed:
De Rijksvoorlichtingsdienst – elk jaar door de belastingbetaler gefinancierd met zes miljoen euro – wilde niet reageren op de vragen van het journalistieke tv-programma over de belastingdeal van de familie van Oranje.
Podcasts over meubelgate
‘Helderheid is de vijand van de monarchie’ stelt jurist Jack-Jan Wirken in een podcast van tijdschrift de Republikein. Samen met Bart Gruson ontleedt hij de deal waarmee de Oranjes decennia lang dubbel betaald kregen voor paleismeubels en de slappe reactie van de politiek op de onthulling hiervan.
Rutte: koning mag dubbele vergoedingen paleismeubels houden
De koning mag zijn dubbele meubeltoeslag houden. Ook naar het twee keer betalen voor de aanschaf van paleismeubels komt geen verder onderzoek, dat schrijft premier Rutte in een brief aan de Tweede Kamer.
Eerder dit jaar bleek uit onderzoek van NRC dat de staat al bijna 40 jaar lang dubbel heeft betaald voor het onderhoud van paleisinventarissen. In totaal zou het gaan om een bedrag van rond de 10 miljoen euro.
Het bedrag werd in ambtelijke stukken ‘per abuis’ beschreven als vergoeding voor het onderhoud van paleisinventarissen, eigenlijk zou het gaan om een vrij besteedbare ‘lump sum’, zo stelt premier Rutte nu in een antwoord op kamervragen van D66 parlementariër Joost Sneller.
Ook naar de vermeende aanschaf van paleismeubels die eigenlijk al van de staat waren – volgens NRC een ‘vergissing’ in het voordel van de Oranjes à twintig miljoen gulden – komt geen verder onderzoek. Dat vindt de premier te ingewikkeld: „Een sluitende identificatie en reconstructie van de herkomst van alle individuele meubelstukken behoort (..) niet meer tot de mogelijkheden.”
De Tweede Kamer gaat morgen in debat over de begroting van de koning. RG-woordvoerder Floris Müller heeft er niet veel vertrouwen in: “Als er al iets symbolisch is aan het koningshuis, dan is het de kritische bevraging in de behandeling van de jaarlijkse kosten”.