Leider voor het leven: wat de hoogte van Xi Jinping betekent voor China en de wereld

Nu hij is gezalfd met dezelfde status als Mao en Deng, heeft Xi de kans om een ​​nieuw tijdperk in te luiden dat zijn visie op de verjonging van China zal voltooien en tegelijkertijd de dreiging van Amerika zal aanpakken.

De regerende Communistische Partij (CPC) van het land heeft donderdag een belangrijke resolutie aangenomen, waarin de 68-jarige leider wordt bevestigd als een sleutelfiguur in de geschiedenis van de partij, waardoor hij dezelfde historische status krijgt als Mao Zedong en Deng Xiaoping. 

Het document, een samenvatting van de geschiedenis van de partij, gaat in op haar belangrijkste prestaties en toekomstige richtingen. Het is pas de derde in zijn soort sinds de partij 100 jaar geleden werd opgericht – de eerste werd aangenomen door Mao in 1945 en de tweede door Deng in 1981. 

Dit consolideert Xi’s erfenis, ideologie en beleid als een historisch tijdperk voor de richting van de partij en het land. Het was onvermijdelijk dat de westerse reguliere media het kritisch interpreteerden en beweerden dat Xi de macht centraliseerde, een persoonlijkheidscultus opbouwde en China de verkeerde kant op stuurde in een tijd van groeiende geopolitieke wrijving. 

Maar wat betekent deze bevestiging van de man eigenlijk? Waarom gebeurt het? En hoe kunnen we deze gebeurtenissen beter begrijpen, anders dan door de karikatuur van stereotiepe schurkenstaten, waarin Xi wordt afgeschilderd als iemand die het land achteruit trekt, of als een bedreiging voor de wereld?

In de eeuw van haar bestaan ​​heeft de CPC laten zien een adaptieve instelling te zijn die pragmatisme heeft gebruikt om te reageren op verschillende crises, catastrofes en, wat dat betreft, haar eigen fouten. Het heeft ook veerkracht gebruikt om tegen de verwachtingen in te slagen, en zichzelf voortdurend opnieuw te evalueren. Vanaf de Lange Mars, toen de leden zich duizenden kilometers terugtrokken om aan vervolging te ontkomen; om een ​​guerrillaoorlog te voeren tegen de Japanners; om heel China te veroveren en een revolutionaire staat op te bouwen door zowel successen als mislukkingen; de partij heeft deze verzamelde wijsheid en ervaring gebruikt om zich aan te passen en de macht te behouden in een constant veranderende wereld. Haar missie was om China opnieuw te vestigen als een moderne, soevereine en machtige natie, en de ‘eeuw van vernedering’ om te keren .

Xi Jinping is een levend voorbeeld van zo’n constante herevaluatie, of de ‘wetenschappelijke methode’  die de partij gebruikt, niet alleen door wat hij doet, maar ook door hoe hij deze hele geschiedenis met elkaar verbindt. Hij is tenslotte de eerste leider van het land die zijn hele leven onder niets anders heeft doorgebracht dan de Volksrepubliek China, en alles heeft gezien van het begin tot op de dag van vandaag. Zijn jeugd was het Mao-tijdperk, toen zijn vader een hoge partijfunctionaris was die later werd gezuiverd en gevangengezet, en uit de eerste hand getuige was van de onrust van de Culturele Revolutie,

Op 15 – jarige leeftijd werd Xi naar het platteland gestuurd voor “heropvoeding” en voor zeven jaar dwangarbeid – een ervaring die een grote rol heeft gespeeld in zijn officiële verhaal. Xi rebelleerde verre van tegen de partij, maar omarmde haar. Hij probeerde verschillende keren mee te doen, en toen hij uiteindelijk in 1974 werd aangenomen, werkte hij hard om hogerop te komen, een reis die ertoe leidde dat hij in 2012 als president werd gekozen.

Nu hij het opneemt tegen de VS, leidt Xi China naar een eigen tijdperk, waarbij hij de vloeibaarheid van het bestaan ​​van de partij vastlegt. Het is deze veranderende situatie van vandaag, evenals zijn eigen interesse in de socialistische theorie, die zijn ambtstermijn bepalen. Voor hem werd algemeen aangenomen dat de partij zich op een onvermijdelijk traject van hervorming en liberalisering bevond dat China uiteindelijk zou veranderen in een spiegel van het Westen, de zogenaamde  ‘einde van de geschiedenis’- these die geloof stelde in de onvermijdelijke en logische overwinning van het liberalisme. Het is geen verrassing dat Xi Jinping in westerse ogen ten onrechte wordt afgeschilderd als de man die het land achteruit neemt.

Maar dat helpt ons niet te begrijpen wat hij doet, of waarom hij het doet. China is veranderd omdat zijn plaats in de wereld is veranderd, evenals wat de partij beschouwt als noodzakelijk voor haar nationale vooruitgang. De hoop en het optimisme van het Deng Xiaoping-tijdperk hebben nooit kennis genomen van de realiteit dat China in de jaren tachtig een zwak en arm land was dat afhankelijk was van westerse goodwill voor zijn vooruitgang en ontwikkeling om voorbij de fouten van het Mao-tijdperk te komen. Niet omdat het op weg was om het communisme op een dag te ontmantelen, zoals liberalen veronderstelden, of het al in alles behalve naam had genegeerd, en niet omdat het andere doelen had. Een uitdrukking vaak geassocieerd met de Deng periode was dat China was  “een low profile te houden,” en in vele opzichten het was. 

Maar wat Xi nu voor de toekomst uitzet, is een bewijs van de realiteit dat zo’n wereld niet langer bestaat en niet langer geschikt is voor wat China nodig heeft. Het is vandaag onmogelijk om “onopvallend” te blijven – het land is uitgegroeid tot de op één na grootste economie ter wereld en bevindt zich op een kritiek economisch kruispunt waarin het de sprong moet maken van een middeninkomensland per hoofd van de bevolking naar een hoge zijn. In lijn daarmee wordt het geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen van een VS, eindelijk ontwaakt uit de fantasie dat Peking naar zijn eigen beeld zou veranderen, dat een opkomend China niet langer tolereert. 

Dergelijke nieuwe realiteiten vereisten een structurele herziening van de manier waarop China wordt bestuurd. Het China van het verleden viel misschien samen met en complementeerde de Amerikaanse belangen, zowel economisch als strategisch, maar dat is niet langer het geval. Het Westen geloofde dat het altijd wist wat goed was voor China, maar de tijd is gekomen dat wat in het belang van China is, in strijd kan zijn met de agenda van het Westen.

Als gevolg hiervan gaat dit ‘nieuwe tijdperk’ van Xi Jinping niet zozeer over de man zelf als wel over deze nieuwe omstandigheden en behoeften, ook al staat hij er middenin. Zou de meer “losse en open benadering” van eerdere regeringen onder Deng, Jiang Zemin en Hu Jintao geschikt zijn geweest voor deze nieuwe uitdagingen? Waar wordt de partijrol gebagatelliseerd en waar bedrijven enorm de scepter zwaaien? Zou dat systeem kunnen omgaan met pogingen van de VS om de opkomst van China op het gebied van strategische technologieën te blokkeren of om zijn nationale soevereiniteit op verschillende gebieden te laten gelden? Regeringen die de ongelijkheid in rijkdom negeerden en deden alsof China alleen in naam een ​​socialistisch land was? 

Het is niet meer dan normaal dat, in een omgeving van groeiende onzekerheid en onzekerheid en met meer specifieke en op maat gemaakte doelen, de staat zich pragmatisch aanpaste om zichzelf opnieuw te laten gelden. Amerikanen geven Xi vaak de schuld van de verslechtering van de betrekkingen tussen de twee landen, maar het is dwaas om te denken dat de VS onder alle omstandigheden een opkomend communistisch China had kunnen accepteren, of dat de goede wil van Peking hen op afstand had kunnen houden.

Deze redenen zijn de reden waarom Xi meer dan bereid is geweest om preventief weloverwogen risico’s te nemen, zoals het reageren op Amerikaanse militaire omsingeling door de beweringen van China in de Zuid-Chinese Zee te bevorderen, de Belt and Road te bouwen om strategische economische kwetsbaarheden te compenseren, of om de hamer op Hong Kong en andere regio’s voordat ze verplichtingen werden. 

Ze hebben misschien allemaal gediend om de opkomende koude oorlog te verergeren, maar ze waren een stap voor op wat Xi zag aankomen: de toenemende Amerikaanse maatregelen om China in bedwang te houden en te onderdrukken, die nu hier zijn. Het China van zijn voorgangers was niet bereid om die uitdaging aan te gaan. Het is nu.

Toch is er meer aan de hand. Xi’s beslissingen weerspiegelen de realiteit dat China niet langer kan meegaan met ontwikkeling omwille van ontwikkeling, of groei omwille van groei, omdat de gevolgen van zijn hausse nieuwe problemen en neveneffecten creëren, die niet vanzelf zullen verdwijnen. We zien bijvoorbeeld hoe de situatie in Evergrande – hoewel niet de spectaculaire ramp die de westerse reguliere media hebben laten uitschijnen – niettemin een verschuiving vertegenwoordigt van onroerend goed en schuldengroei. 

Het leven-en-laten-zijn-kapitalisme van het Westen is niet de oplossing voor China. Je kunt je afvragen wat er zou zijn gebeurd als de situatie in Evergrande op de huidige manier had mogen doorgaan. China’s maatregelen tegen Big Tech kijken ook naar het grotere plaatje op de lange termijn. Het is gemakkelijk om alles af te schrijven als louter een daad van controle of dominantie over de partij, maar het vereist echt kritisch denken om te herkennen wat deze veranderingen drijft en waarom het Xi-tijdperk China’s richting verandert voor een nieuw tijdperk.

We moeten China’s eigen interpretatie van zijn partijgeschiedenis als volgt begrijpen: Mao stichtte een revolutionaire staat, zij het een die bureaucratisch of economisch niet goed functioneerde. Deng nam toen die erfenis en verfijnde het, en creëerde een staat die functioneerde en bloeide onder het proces van hervorming en openstelling, gebruikmakend van geopolitiek realisme om het Westen het hof te maken. Nu bevestigt Xi Jinping, met een modern China geconfronteerd met weerstand van het Westen als een opkomende macht, het gezag en leiderschap van de partij om het land niet alleen aan te passen aan zijn groeibehoeften, maar om vooruit te blijven gaan in wat hij beschrijft  als ” de grote verjonging van de Chinese natie.”

De partij heeft altijd gehandeld om haar voortbestaan ​​te verzekeren, maar dat voortbestaan ​​is onlosmakelijk afgestemd op het succes van het bredere doel van de heropleving van China. Om de CPC te reduceren tot een cliché van een kleine, kwaadaardige kleine groep mannen die geobsedeerd zijn door macht en op een missie van wereldwijde samenzwering, is zowel onwetend, nutteloos als volkomen onjuist. China is, of u het er nu mee eens bent of niet, een nieuwe fase van zijn geschiedenis ingegaan als reactie op zijn nieuwe behoeften en omstandigheden. Door dit te doen, heeft Xi zichzelf als heerser voor het leven gecementeerd en zichzelf op hetzelfde niveau geplaatst als Mao.