Indignatie redactie 
Desinformatie is een massavernietigingswapen. Het wordt zonder onderscheid door de pers en de sociale media verspreid en maakt het mogelijk om onuitsprekelijke daden te rechtvaardigen en de mening te manipuleren..
Parijs gebombardeerd! De beelden die zaterdag 12 maart 2022 door BFMTV werden uitgezonden, zagen er verschrikkelijk uit. Het neerkomen van de bommen, het geschreeuw van de kinderen, de verwoeste Eiffeltoren: alles was aanwezig. En alles was vals, gelukkig. De auteur van deze smakeloze montage? Het Oekraïense parlement, dat deze schokkende beelden uitzond om Europeanen aan te spreken op hun eigen lot. President Zelensky richtte zich met deze directe boodschap aan het Westen: “Als wij vallen, vallen jullie!”
Informatie is een belangrijk militair probleem. Het uitvloeisel ervan, valse informatie, leugens, desinformatie, manipulatie en propaganda maken deel uit van psychologische oorlogsvoering. Degene die de publieke opinie als getuige neemt. Het is kennelijk noodzakelijk om de geesten te masseren met informatie die altijd sterker en destructiever is dan bommen. De Chinese strateeg Tsun Tse bevestigde vijf eeuwen voor onze jaartelling al dat “het toppunt van succes bestond in het winnen van de oorlog zonder het te voeren”.
De propaganda van nepnieuws werd in de 20ᵉ en 21ᵉ eeuw vrijwel geïndustrialiseerd met de komst van de massamedia. Met radio, tv, internet en nu de smartphone, reist nieuws, waar of niet waar, in realtime over de planeet. Angst en emotie vertroebelen het oordeel. Ze wekken ofwel afschuw en opstand op, ofwel achting en empathie. Ze leiden onvermijdelijk tot irrationele gevoelens.
Voorbeelden zijn er genoeg. Oudere mensen herinneren zich de massagrafzaak in Timişoara, Roemenië in 1989. Meer recent was er het beroemde geval van de incubators in Koeweit om de deelname aan de oorlog van de Verenigde Staten en de NAVO tegen het Irak van Saddam Hoessein te rechtvaardigen.
Een paar jaar later deed Colin Powell, toen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, het vóórkomen alsof de Iraakse dictator over massavernietigingswapens beschikte om de tweede (Amerikaanse) oorlog in Irak te rechtvaardigen. Hij liet ze zelfs aan de camera’s zien.
Ook was er de oorlog in voormalig Joegoslavië aan het einde van de 20 eeuw, die volgens twee journalisten van Le Monde Diplomatique hielp bij het uitdragen van “De grootste leugen van het einde van de 20ᵉ eeuw.”
De oorlogen van de 21ᵉ eeuw ontsnappen niet aan dit fenomeen van leugens. Hoe groter ze zijn, hoe meer we ze geloven. Rusland en Oekraïne demonstreren dit elke dag. Aan beide kanten wordt de zware artillerie van leugens en mystificatie naar voren gebracht zonder dat het altijd gemakkelijk is om te onderscheiden wat waar is en wat niet. Zelfs de afbeeldingen zijn soms misleidend. Wanneer de televisie een kraamkliniek in Marioepol toont die verwoest is door een Russische aanval, beweert Moskou dat er niemand in het gebouw was en dat de jonge zwangere en gewonde vrouw die poseert voor de camera’s een bekende influencer is. Haar naam is Marianna Podgurskaya.
Beide strijdende partijen presenteren hun bericht als de waarheid.
Wat betreft de bommen die de afgelopen weken op Oekraïne zijn neergekomen, de doden en gewonden, de mensen die de verwoeste steden ontvluchten, dat is in ieder geval moeilijk te ontkennen.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky prees Facebook-CEO Mark Zuckerberg onlangs omdat hij hem hielp de propagandaoorlog te winnen en miljoenen mensen te hersenspoelen om zijn regime te steunen. Na het besluit van Facebook om doodsbedreigingen tegen gewone Russen toe te staan, ging Zelensky over naar Twitter om Zuckerberg te bedanken voor zijn steun aan Oekraïne in de “informatieve ruimte”.
“Oorlog is niet alleen een militaire oppositie op UA-land. Het is ook een felle strijd in de informatieve ruimte”, tweette Zelensky. “Ik wil @Meta en andere platforms bedanken die een actieve positie hebben die de Oekraïners helpen en aan hun zijde staan.”
War is not only a military opposition on UA land. It is also a fierce battle in the informational space. I want to thank @Meta and other platforms that have an active position that help and stand side by side with the Ukrainians.
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 13, 2022
Met andere woorden, Facebook helpt Oekraïne rechtstreeks door pro-Oekraïne propaganda toe te staan zich te verspreiden en tegelijkertijd pro-Russische propaganda te verbieden. Dit ondanks het feit dat er in slechts een paar weken tijd talloze enorme verzonnen verhalen zijn geweest, waaronder de hoax van Snake Island en de vermeende aanval op een Holocaust-monument in Kiev die nooit heeft plaatsgevonden.
Facebook speelt een dubieuze rol in dit conflict: het heeft Zelensky geholpen eindeloze desinformatie te verspreiden om te proberen de NAVO in een Derde Wereldoorlog te betrekken. Onlangs hielpen ze Zelensky de leugen te verspreiden dat Russen de kerncentrale van Zaporizja met tanks aanvielen en dat deze straling lekte wat zou kunnen leiden tot een nucleaire holocaust die heel Europa zou uitroeien (behalve als de NAVO onmiddellijk betrokken zou raken bij de oorlog en WO3 beginnen).
Facebook hielp Zelensky ook de leugen te verspreiden dat Russen de kerncentrale van Tsjernobyl hadden aangevallen en probeerden een meltdown te veroorzaken. Het besluit van Facebook om toe te staan dat zijn platform wordt gebruikt om te pleiten voor geweld tegen Russen zegt genoeg over de mindset van Zuckerberg.
De mainstream media hebben geprobeerd de westerse wereld ervan te overtuigen dat vele duizenden vrijwilligers zich hebben aangesloten bij de verdediging van Oekraïne, waaronder een voormalige schoonheidskoningin van het land. Er is maar één probleem. Ook de mainstream media verspreiden valse propaganda over Oekraïne.
Gesuggereerd wordt dat Anastasiia Lenna, voormalig Miss Grand Ukraine, zich bij het leger aansloot om haar land te verdedigen. Ondanks de foto van mevrouw Lenna met een “geweer” dat viraal gaat, is het gewoon een ander voorbeeld van nepnieuws in de mainstream media dat is ontworpen om de goedgelovige massa te manipuleren.
“Anastasia Lenna werd in 2015 Miss Oekraïne”, luidt het bijschrift van een Facebook-afbeelding van 27 februari die in minder dan een week meer dan 8.300 reacties opleverde. “Vandaag vecht ze voor haar land met 36.000 vrouwen.”
Behalve dat ze dat niet doet.
We lezen in USA Today:
De foto’s van Lenna die online circuleren, zijn authentiek, maar in een Instagram-bericht van 28 februari schreef ze dat ze een airsoftgeweer vasthield, waarmee ze de geruchten ontkende dat ze bij het leger was gegaan. Ze zei dat haar Oekraïne-gerelateerde posts op sociale media bedoeld waren om “mensen te inspireren”.
Traditionele media en sociale netwerken voeden zich met dit vaak niet-verifieerbare nieuws. Door dit te doen, kiezen ze de kant van het ene kamp tegen het andere en nemen ze op een bepaalde manier deel aan de oorlog. Hun verantwoordelijkheid is dan ook erg groot. Het Rusland van Poetin heeft dit begrepen. Aan het begin van de invasie van Oekraïne werd een wet aangenomen waarbij iedereen die vals nieuws verspreidt tot 15 jaar gevangenisstraf kan worden veroordeeld. Maar ja, hoe moet je “vals nieuws” definiëren. Praten over oorlog of invasie is volgens Moskou nepnieuws. De Russische media worden daarom monddood gemaakt.
Verificatie en bronnencontrole van informatie vormen de kern van het werk van journalisten, die zelf informatie uit tegenstrijdige bronnen moeten halen om hun lezers betrouwbare informatie te geven. Maar de wereld is, in tegenstelling tot Amerikaanse films, niet zo dat het Goede aan de ene kant staat en het Kwaad aan de andere kan -t zoals we zouden willen geloven.
Oorlog is geen film. Er is nooit een happy end..
