Luigi Mangione is de Amerikaanse Everyman De schurken-elite is een volksheld geworden
Indignatie redactie
7 min. lezen
Luigi Mangione – De moord op een prominente figuur in Amerika eindigt altijd in een raadsel van de orde van het raadsel dat de Sfinx aan Oedipus voorlegt: “Welk wezen loopt ’s ochtends op vier poten, ’s middags op twee en ’s avonds op drie?” De nationale poging om de motieven van de moordenaar te begrijpen, wordt onmiddellijk een poging om Amerika zelf te begrijpen.
Luigi Mangione – In een land waarvan de oorspronkelijke belofte de “stralende stad op een heuvel” was, stort de zoektocht naar betekenis zich onfeilbaar in de donkerste uithoeken van de natie. Wat is de Amerikaanse betekenis van dit Amerikaanse wezen dat u, in de woorden van Saul Bellow, “liggend om te paren en staand om te doden” zult vinden?
De arrestatie van de 26-jarige Luigi Mangione in een McDonald’s in Pennsylvania op maandag gaf het griezelige gevoel van Amerikaanse moord die zich aanpast aan het laatste Amerikaanse moment, de manier waarop muziek of mode zichzelf vernieuwen naarmate de maatschappij en cultuur veranderen. Iets meer dan een maand nadat Donald Trump liberalen verbijsterde door het Witte Huis en de Senaat te veroveren, en daarmee de triomf van “gewone” Amerikanen over “elites” uitriep, komt hier deze telg uit een rijke vastgoedfamilie uit Baltimore.
Mangione is het product, zoals zowel The New York Times als The Wall Street Journal in grote koppen verklaarden, van een “Ivy League”-school, en is ook de beste leerling van een exclusieve voorbereidende school geweest. Zijn slachtoffer, Brian Thompson, CEO van UnitedHealthcare, was daarentegen een gewone jongen, het product van een openbare middelbare school – waar hij ook een beste leerling was, maar de media waren onverschillig – en een openbare universiteit.
Afhankelijk van je perspectief gaat het morele voordeel óf naar de Elites (Mangione heeft de gewone man een slag toegebracht), óf naar de Regulars (een fatsoenlijk ogende vader van twee werd neergeslagen door de misplaatste moraal van een verwarde Elite).
Dat Mangione werd betrapt in een arbeidersstadje in Pennsylvania, zittend in een McDonald’s, waar hij werd herkend door een klant en door een werknemer bij de politie werd aangegeven, lijkt een goed afgeronde tragedie. Zowel Harris als Trump, als u zich herinnert, beweerden bij McDonald’s te werken, Harris plechtig, Trump schalks, om (absurd) hun oprechte loyaliteit als arbeidersklasse te demonstreren. En hier was een schurkachtige Elite die het volksheldenwerk van Regulars deed, verraden door een Regular, alsof hij de Elites — om nog maar te zwijgen van de opkomende nieuwe elite van wraakzuchtige Regulars — wilde herinneren aan de goede ouderwetse wet en menselijke fatsoenlijkheid.
“Zinloos” is een epitheton dat bijna altijd aan “moord” wordt gekoppeld, maar niet in het geval van een moordaanslag, die per definitie niet zinloos is. Het slachtoffer van een moordaanslag is een publieke figuur wiens publieke status berust op een publieke betekenis. Toch zijn Amerikaanse presidenten vaak vermoord, of zijn er pogingen gedaan om hen te vermoorden, door spreekwoordelijke “eenlingen” en “buitenstaanders” die niet geleid lijken te worden door een coherent doel, à la Oswald, Sirhan en Hinckley.
Het sjabloon voor het onoplosbare raadsel van een Amerikaanse moordaanslag blijft inderdaad de moord op JFK, een gebeurtenis die de maffia, Fidel Castro, de CIA, de KGB, de onderwereld van Dallas en, nou ja, noem maar op, omvatte.
Mangione’s vermeende moord op Brian Thompson lijkt, op het eerste gezicht, misschien wel de meest rationele moord in de Amerikaanse geschiedenis. In de mate dat Mangione nu, op gruwelijke wijze, wordt gevierd als een volksheld, lijkt het motief voor zijn moord, verklaard door Mangione zelf, eenvoudig en, op de manier van een volksheld, humaan.
In deze visie leidde Thompson een gezondheidszorgbedrijf dat levensreddende, of op zijn minst kostbare, levensreddende zorg aan duizenden mensen ontzegde. Zoals Mangione het verwoordde in een recensie op Goodreads — een primeur; een Amerikaanse huurmoordenaar schrijft boekrecensies — van een boek van Ted Kaczynski, de zogenaamde Unabomber: “Wanneer alle andere vormen van communicatie falen, is geweld noodzakelijk om te overleven.”
U herinnert zich de finale van The Insider, die oogverblindende film over Jeffrey Wigand, de klokkenluider die de Amerikaanse tabaksbedrijven ten val bracht. Wigands vrijspraak, zijn triomf over zowel de tabaksbedrijven als de laffe corporate captains bij CBS die de uitzending van zijn verhaal wilden onderdrukken, wordt afgeschilderd als iets dat gebeurt op het moment dat de FBI Kaczynski arresteert in zijn afgelegen hut in de wildernis van Montana. De impliciete boodschap van de film lijkt te zijn: of je laat mensen als Wigand de waarheid spreken of, als je die vorm van communicatie niet laat zegevieren, zal er geweld komen.
“Als alle andere vormen van communicatie falen, is geweld nodig om te overleven.” Oekraïne. Gaza. Libanon. De naderende apocalyps in het onlangs bevrijde charnelhuis van Syrië. Dit zijn plekken waar mensen bidden dat het geweld van de geschiedenis stopt. In de Amerikaanse popcultuur is er echter geen happy end zonder geweld. Denk aan de Wicked Witch aan het einde van The Wizard of Oz .
Verpletterd als ze is door, als het ware, de dalende huizenmarkt van Amerika, zijn haar schoenen het enige dat overblijft. En denk nu aan de huidige Wicked, waarin de Wicked Witch van The Wizard of Oz ongemakkelijk gehumaniseerd wordt als een soort binnenlandse terrorist die gehavend en gekneusd is tot een strijder voor sociale rechtvaardigheid.
Een burgerwacht, als je wilt. Niet anders dan Mangione of, wat dat betreft, Daniel Penny, de ex-marinier wiens proces wegens moord in Lower Manhattan eindigde in vrijspraak, net toen Mangione werd gevangengenomen. Mangione zou Thompson hebben vermoord als wraak voor het harteloze beleid in de gezondheidszorg. Penny, zo concludeerde een jury, doodde per ongeluk een zwarte dakloze man in de metro die hij vasthield, omdat Penny geloofde dat de man op het punt stond passagiers in de trein te verwonden of te doden.
Niemand lijkt de leiding te hebben in Amerika. Dus Penny neemt de leiding. Mangione neemt de leiding. Wat de rest van ons betreft, we bevestigen onze eigen controle door onszelf en elkaar tegenstrijdige verhalen te vertellen over wie verantwoordelijk is voor wat.
En dus proberen we Mangione een verhaal te geven. Hij heeft, zo blijkt, een ongemakkelijk humaniserende context die zijn wending naar sociale isolatie en moord zou kunnen helpen verklaren. Het was huiveringwekkend om te horen dat hij leed aan een pijnlijke rugaandoening. Hij zou Thompson eerst in zijn kuit hebben geschoten, waar rugpijn vaak naartoe uitstraalt, en daarna in zijn rug. Was dat zijn wrede symbolische manier om wraak te nemen voor zijn zorgbedrijf? Of misschien, in de trant van de narcistische persoonlijkheid die het dominante psychologische type van onze tijd is, kon hij zijn pijn alleen verdragen door een ander persoon het te laten ervaren.
De rugpijn, volgens de eigenaar van een exclusief hostel in Hawaï waar Mangione verbleef, verhinderde Mangione om intieme fysieke relaties te hebben, hoe dan ook voor een lange periode. Hij was hopeloos verliefd. Zijn eerste ondergang kwam in de vorm van een flirterige glimlach met een baliemedewerker in een hostel in Manhattan, een glimlach waarvoor Mangione fataal zijn gezichtsmasker liet zakken, waardoor de politie een cruciaal beeld van hem kreeg.
Zijn tweede ondergang was dat paar opvallende, geheel kenmerkende wenkbrauwen, twee sabelkrul boven een Cyrano-neus. Een echte koelbloedige revolutionair zou ze radicaal hebben bijgeknipt of geverfd om pogingen om hem te identificeren te dwarsbomen. Maar die wenkbrauwen leken meer te betekenen voor de jonge Mangione dan corrupte macht, sociale onrechtvaardigheid en het starten van een revolutie bij elkaar. Toen de politie hem in McDonald’s benaderde, zo meldden ze, werd de Goodreads-fan van Kaczynski bleek en begon te trillen.
“We zijn wat we verbergen,” zei Malraux. Mangione, de knapste, sensueelst ogende, sociaal en professioneel succesvolste incel in Amerika. De waarheid is dat niemand ooit zal begrijpen waarom Mangione Thompson vermoordde. Mangione al helemaal niet. En wat betreft het manifest dat de politie in zijn rugzak vond als verklaring voor zijn misdaad, wanneer heeft iemands verklaring van zijn eigen motieven ook maar de geringste gelijkenis vertoond met zijn ware motieven?
Tussen het willen doden van iemand en het daadwerkelijk doden van iemand, bevindt zich een wildernis van ondoordringbare menselijke materie. Net zoals geen enkel persoon of entiteit, dichter, filosoof, wetenschapper of AI, ooit zal uitvinden hoe hersenen geest werden, zal niemand ooit weten waarom iemand, Ivy Leaguer of sociale outcast, een moordenaar wordt. “Maar dat maakt niet uit—,” zoals Fitzgerald schreef in de afsluitende regels van Gatsby , “morgen zullen we sneller rennen, onze armen verder uitstrekken… En op een mooie ochtend…” Amerikanen zullen blijven zoeken naar de betekenis van Amerika in de daden van elke Amerikaanse moordenaar in de hoop dat ze die op een mooie ochtend zullen vinden.
Maar op dezelfde manier dat het antwoord op het raadsel van de Sfinx een andere verwarring is—”een mens”—zal het verontrustende antwoord op het raadsel van Amerika dat wordt opgeworpen door Amerika’s meest vooraanstaande moordenaars altijd een ander raadsel zijn: een moordenaar.
