‘Belachelijk’, ‘absurd veel’ en ‘onnodig’. Zo omschrijven mensen de hoogte van de uitkering die kroonprinses Amalia krijgt als ze 18 wordt. Zeven op de tien mensen vindt de vergoeding te hoog, blijkt uit onderzoek van EenVandaag.
Kroonprinses Amalia wordt in december 18 en vanaf dat moment ontvangt ze een vergoeding van de staat. Ze krijgt 296.000 euro inkomen per jaar en 1.338.000 euro voor ‘personele en materiële ondersteuning’. Dat betekent dat ze van dit bedrag bijvoorbeeld woonruimte en beveiliging moet betalen. Ook Willem-Alexander kreeg een vergoeding vanaf zijn 18e.
‘Begrijpelijk dat ze iets krijgt’
De hoogte van de uitkering voor Amalia ligt politiek gevoelig. Onder andere de PvdA zei eerder dat ‘het wel wat minder kan’. Ook de PVV, SP en D66 wilden de toelage van de prinses verlagen. Tevergeefs, want de frustratie beperkte zich tot een minderheid in de Tweede Kamer. En dus krijgt de kroonprinses wat haar volgens de wet toekomt.
Tot frustratie van mensen in het land. Niet per se over een vergoeding an sich, want veel mensen vinden het te volgen dat ze vanaf haar achttiende volwassen is en meer taken krijgt. “Ik denk dat ze als volwassene meer te doen krijgt voor het koningshuis, dus ik snap best dat ze iets moet krijgen”, zegt een ondervraagde in het onderzoek.
‘Ze woont toch thuis?’
Het is vooral de hoogte van het bedrag dat gefronste wenkbrauwen oproept. 71 procent vindt de uitkering te hoog voor een 18-jarige: “Belachelijk dat zo’n snotneus zoveel geld ontvangt. Ze woont toch nog thuis? Waar moet ze het aan uitgeven?” schrijft een panellid. Een kwart (23 procent) vindt het bedrag voor de jarige kroonprinses wel acceptabel. Zij stellen dat er blijkbaar over is nagedacht en dat we de zwaarte van het koninklijke bestaan onderschatten. “Ja, het is veel, maar wel acceptabel als compensatie voor het altijd in de schijnwerpers moeten staan.”
Ook wijzen ondervraagden op het feit dat de politiek eerder had moeten ingrijpen als ze het bedrag te hoog vinden. Een jaar voordat partijen hun onvrede over de hoogte van het bedrag uitspraken, stemde de Tweede Kamer unaniem in met de vergoeding. Iemand in het onderzoek zegt daarover: “Het is allemaal bij wet geregeld. Dan heeft de Tweede Kamer gewoon zitten slapen toen dit item voorbij kwam? Dit wisten we al heel lang.”
Ook uitkering koning te hoog
Ook over de vergoeding van andere leden van het Koninklijk Huis is ergernis. De staat keert dit jaar ruim 6 miljoen euro aan koning Willem-Alexander: 1 miljoen aan inkomen en de rest aan privépersoneel en onkosten. Twee derde van de ondervraagden in het onderzoek vindt dat bedrag te hoog.
Bijna de helft (46 procent) wil dat het aspect inkomen daalt van 1 miljoen naar de Balkenende-norm van iets meer dan 200.000 euro. Mensen die het hier niet mee eens zijn, vinden dat te laag voor het werk dat hij moet doen of ook dat bedrag ook nog te hoog. De koning wint er duidelijk ook niet aan populariteit mee. Dat de koning, geheel volgens wetgeving, twee ton meer aan vergoeding krijgt van de staat is een van de redenen waarom minder mensen dit jaar vertrouwen in hem hebben.
AMALIA KRIJGT SCHATKIST, PRINSES BELGIË BEDANKT VOOR HOOG SALARIS
Het moge duidelijk zijn: de koning zal de coronacrisis niet in zijn portemonnee – oké schatkist – voelen. Op Prinsjesdag is bekendgemaakt dat de inkomens van de Oranjes stijgen, en dat prinses Amalia vanaf haar achttiende jaarlijks 1,6 miljoen euro zal ontvangen. Hoe ga je dat in deze tijd verkopen?
Hoeveel de koning krijgt staat vast in de wet sinds 1972. Daar kan hij zelf weinig aan doen. Gesprekken over de hoogte van zijn uitkering moeten gevoerd worden in de Tweede Kamer. Als we het anders willen zien moet de Grondwet aangepast worden. Je snapt het, dat is niet één, twee, drie geregeld.
WEIGEREN
Koning Willem-Alexander kan zelf naar voren stappen en aangeven dat hij geld wil inleveren of dat hij de toelage voor zijn oudste dochter niet aanneemt. Dat zou een moedige beslissing zijn. Zal Nederland vol lof over hem spreken, of ontstaat er ophef als hij zelf twijfels uit over het bedrag dat hij ontvangt? Wellicht denkt Willem-Alexander: beter stilzwijgen en aannemen dan lange discussies in de Tweede Kamer – en woonkamers – aanwakkeren over mijn geldzaken.
Willem-Alexanders collega in Monaco – prins Albert – durfde het in april van dit jaar aan om in zijn eigen toelage te snijden. Hij besloot in tijden van corona veertig procent terug in de staatskas te stoppen uit solidariteit naar zijn landgenoten.
AMALIA DER NEDERLANDEN VS ELISABETH VAN BELGIË
Prinses Amalia gaat vanaf haar achttiende jaarlijks zo’n 1,6 miljoen euro ontvangen. Een bizar bedrag voor een jongedame die een jaar wil reizen en daarna een studententijd tegemoet gaat. Het zou wat mij betreft goed zijn om te wachten met de toelage tot ze écht gaat meewerken in het koninklijke familiebedrijf.
We zouden bij onze Zuiderburen kunnen afkijken. Kroonprinses Elisabeth van België werd vorig jaar achttien maar ziet af van haar dotatie van negen ton. Ze wil zich focussen op haar studie en niet aan allerlei verplichtingen vastzitten. Momenteel kruipt Elisabeth door modderige bossen met een wapen om haar nek tijdens een zware militaire opleiding. Hierna zou ze nog een studie kunnen gaan doen. Pas als de prinses klaar is om met regelmaat in een jurk en met een tiara op bij officiële plechtigheden te verschijnen en linten door te knippen, pakt ze de zak met geld aan.
EEN GALA VAN AMALIA
Men krijgt bijna een flauwte bij het horen van het bedrag -1,6 miljoen – dat Amalia krijgt.
Goed om te weten is dat 1,3 miljoen euro voor onkosten is. Denk aan een auto met chauffeur op werkdagen, hofhouding, couture japonnen en de aankleding van de gigantische galadiners. Het is een hoop geld en gelukkig betaal ik het niet alleen, maar ik kijk stiekem wel al uit naar prinses Amalia in gala bij een staatsbanket.
Wat overblijft is zo’n 3 ton per jaar – 25 duizend euro per maand – die ze vrij mag besteden. Het is een geldbedrag dat tegenover een bestaan in een gouden kooi staat. Amalia’s leven staat in het teken van het ambt dat ze gaat vervullen. Alles wat ze doet ligt onder een vergrootglas en ze kan alleen een studie kiezen die past bij het beroep dat al voor haar bepaald is. Zodra ze gaat werken zal ze tot haar dood het visitekaartje van ons land zijn. Zonder dat ze daar ooit voor heeft kunnen kiezen.