Trump – Na de schietpartij zijn GOP-functionarissen er snel bij om de Democraten ervan te beschuldigen de voormalige president te demoniseren.
De ogenschijnlijke moordpoging op voormalig president Donald Trump afgelopen zaterdag zorgde voor verontwaardiging, enthousiasme en moed bij de Republikeinen. Zij prezen Trumps gebalde vuist na de geweerschoten, maar het bracht ook de Democraten tot inkeer. Zij waren toch al nerveus over de dreiging van politiek geweld en hun verminderde vooruitzichten dit najaar.
Binnen enkele minuten na het geweervuur tijdens Trumps bijeenkomst in Butler, Pennsylvania, sloeg de woede van de Republikeinen over de schietpartij om in bewondering voor Trumps instinctieve reactie en vervolgens in jubel over zijn verzet. Deze reactie onderstreepte de vervolging die zijn aanhangers voelen en de directe manier waarop zelfs het meest ernstige nieuws wordt verwerkt.
Tegen zonsondergang, en zonder dat er concrete berichten waren over de identiteit van de overleden schutter, gaven Republikeinen hun politieke tegenstanders openlijk de schuld van het incident.
“Wij zullen deze aanval van links niet tolereren”, zei afgevaardigde Mike Kelly (R-Pa.), die aanwezig was bij de bijeenkomst.
De beschuldiging was even rauw als opmerkelijk. Het riep de moord op president John F. Kennedy in 1963 op, die veel Democraten onmiddellijk toeschreven aan de rechtse vijandigheden waarmee de toenmalige president in Dallas werd geconfronteerd.
Maar in de altijd online en sterk gepolariseerde wereld van 2024 kwamen de claims snel, ondanks het gebrek aan informatie over het motief.
Een van Trumps potentiële running mates, senator JD Vance (R-Ohio), zei: “De centrale premisse van de Biden-campagne is dat president Donald Trump een autoritaire fascist is die koste wat kost moet worden gestopt”, en voegde toe: “Die retoriek leidde rechtstreeks tot de poging tot moord op president Trump.”
Ook senator Mike Lee (R-Utah) zag een kans en sloot zich aan bij Robert O’Brien, Trumps voormalige nationale veiligheidsadviseur, om Biden op te roepen alle federale aanklachten tegen de voormalige president te laten vallen.
Zelfs Trumps kinderen reageerden direct op de bijna-moord op hun vader met een gevoel van triomf in plaats van shock. “Hij zal nooit stoppen met vechten om Amerika te redden,” postte Donald Trump Jr. online, met een foto van zijn vader, met opgeheven vuist, bebloed gezicht en omringd door Secret Service, met een Amerikaanse vlag op de achtergrond.
Anderen, waaronder zittende leden van het Congres, haastten zich om dezelfde of soortgelijke foto’s te posten en werkten vervolgens samen met Trump-functionarissen om de uren na de schietpartij te gebruiken om hun frustraties te uiten over de eerste berichten in de media, die begrijpelijkerwijs voorzichtig waren met het beschrijven van zo’n schokkende gebeurtenis.
Een deel van die bravoure was gewoon dat: iets online willen zeggen, zoals tegenwoordig gebruikelijk is als reactie op nieuws, zonder na te denken over de diepgaande gevolgen.
De snelheid en intensiteit van de reactie weerspiegelden echter ook de kokende woede die veel Trump-loyalisten voelden lang voordat de voormalige president zaterdagavond zijn rechteroor vastgreep. Zijn aanhangers vinden dat hij door de overheid is achtervolgd op een manier die past bij een verbannen oppositieleider en dat, zoals Vance zei, dit de onvermijdelijke uitkomst was van Amerika dat bezweek voor tactieken van de Derde Wereld. De feiten — met name de aanvankelijke terughoudendheid van de regering-Biden om aanklachten in te dienen tegen zijn voorganger — weerspiegelen de beweringen niet, maar ze zijn diep doorgedrongen tot de Amerikaanse rechterzijde.
Het was misschien schokkend op dat moment, maar er was een reden waarom zoveel Republikeinen op het idee kwamen om snel de foto’s van een met bloed besmeurde Trump te posten: ze zouden politiek gezien veel macht hebben.
In campagnes kan perceptie snel verharden tot realiteit en symboliek is vaak belangrijker dan inhoud. De foto’s en film van Trump die de menigte opjut, zullen waarschijnlijk het blijvende beeld zijn van deze verkiezing en misschien wel zijn hele politieke carrière.
Zelfs vóór het catastrofale debat van president Biden vorige maand, had Trump een platform van kracht, zichzelf afgeschilderd als een politiek gespierde figuur tegenover een zwakke en ouder wordende zittende president. De Republikeinse nominatieconventie van volgende week zal Trump een heldenontvangst bezorgen en een publiek dat daarmee overeenkomt, passend bij een partijleider die op het randje van de dood heeft gestaan.
“De opgeheven vuist zal het iconische symbool van de conventie worden”, voorspelde Mike Murphy, een ervaren GOP-strateeg.
De organisatoren van het congres hadden al opeenvolgende avondthema’s gewijd aan het weer ‘veilig’ en ‘sterk’ maken van Amerika. Deze sessies zullen, samen met Trumps verwachte cameo met zijn nieuwe running mate op de openingsavond, na de schietpartij een nieuwe betekenis krijgen.
De voormalige president zal waarschijnlijk een rally-effect ervaren in de peilingen, waarbij meer onafhankelijken waarschijnlijk zijn kant op zullen schuiven. “Er zal wat goede, ouderwetse Amerikaanse compassie zijn voor Trump,” voorspelde Murphy, die zich verzet tegen de campagne van de voormalige president.
Wat minder duidelijk is, is of de schietpartij de Democratische oproepen aan Biden om zich terug te trekken uit de race versnelt. De meeste gekozen Democraten reageerden op de schietpartij door politiek geweld te veroordelen en weinigen wilden bespreken hoe het in de campagne zou kunnen weerklinken.
Toch waren veel Democratische politieke veteranen in besloten kring erop voorbereid dat Trump een grotere opleving van de conventie zou meemaken dan hij ooit had durven hopen in zulke verdeelde tijden. En het was niet moeilijk om een gevoel van ondergang te bespeuren, dat een toch al zware campagne misschien onbereikbaar was geworden. Een ervaren strateeg haalde Bill Clintons gedenkwaardige uitspraak aan over “sterk en fout” die altijd “zwak en juist” overtroeft.
Wat de Democraten het meest zorgen baarde, was of Biden de situatie aankon, of hij meer zou lijken op een krachtige Lyndon Johnson die een gezamenlijke vergadering van het Congres toesprak na de moord op Kennedy, of op de ouder ogende voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, John McCormack, die op het podium zat.
Kort voor de schietpartij schreeuwde de president een Democratische afgevaardigde tijdens een conference call om zijn kandidatuur te stabiliseren en nerveuze wetgevers te laten zien dat hij in staat was om door te zetten. Maar de call maakte zelfs enkele van Bidens meest toegewijde bondgenoten zenuwachtig, die klaagden over hoe onzeker en defensief de president klonk toen de wetgever, Rep. Jason Crow (D-Colo.), Bidens vermogen om te betogen dat hij opperbevelhebber kon blijven, in twijfel trok.
Voordat een andere Biden-scepticus die op zijn beurt wachtte een vraag kon stellen, werd het gesprek beëindigd. De president stapte vervolgens in zijn colonne en arriveerde laat voor de mis op zaterdagavond, terwijl er een zomerregen neerdaalde bij zijn strandhuis in Delaware.
De aflevering voelde filmisch aan, een levendige scène in een buitengewoon moment van politieke crisis: een president die zich vastklampt aan zijn ambt, terwijl zijn eigen partij in feite een parlementaire staatsgreep pleegt tijdens de campagne.
Toen klonken er schoten op de rechtstreekse televisie vanuit West-Pennsylvania.
En hoewel het ergste werd voorkomen, voelde het als het vreselijke hoogtepunt van de dreiging die zich sinds Gabby Giffords, Steve Scalise en 6 januari had opgebouwd.
“De echte vraag vanavond”, zei David Axelrod, de Democratische strateeg, “is wat de implicaties zijn voor ons land. Gaan we ons terugtrekken of juist dieper in verdeeldheid en geweld belanden?”
Hij was niet de enige die zich deze vraag stelde of ertegenop zag.
“Een fractie van een inch en hij was dood geweest,” zei Karl Rove. “Dat moment overleven en reageren zoals hij deed, is een iconisch moment. Maar wat mij zorgen baart is: is dit het einde, of gaan we een periode in zoals van 1963 tot 1981?”
Van de moord op Kennedy tot de poging om Ronald Reagan twee maanden na zijn presidentschap te vermoorden, vonden er een reeks politieke moorden en twee schietpogingen op de toenmalige president Gerald Ford plaats.
Rep. Guy Reschenthaler (R-Pa.) vertegenwoordigt ook West-Pennsylvania. Hij was niet bij de Trump-bijeenkomst, maar is een enthousiaste supporter van de voormalige president. Toch klonk hij zaterdagavond alleen als een bezorgde Amerikaan.
“Mijn grootste zorg is dat dit geen eenmalige gebeurtenis is en dat we meer politiek geweld gaan zien”, vertelde Reschenthaler mij.