de beginsituatie

S&P 500 P / E op een recordhoogte

De koers-winstverhouding (K / W) van wat waarschijnlijk de belangrijkste beursindex ter wereld is, de S&P 500, waarin de 500 belangrijkste beursgenoteerde Amerikaanse aandelen worden weergegeven, staat momenteel op een goede 44, het hoogste niveau in de geschiedenis: de afgelopen 150 jaar lag de koers / winstverhouding gemiddeld rond de 16 en de mediaan rond de 15 (1). Aandelen onder een waarde van 10 worden als ondergewaardeerd beschouwd, boven een waarde van 20 tot 25 als overgewaardeerd (2). Een koers / winstverhouding van meer dan 44, zoals momenteel het geval is, laat in een historische vergelijking een ongebruikelijk hoge waardering zien.

Wat betekent “KGV 44”? Dit betekent dat de aandelen gemiddeld 44 keer zoveel kosten als de gerapporteerde winst van het bedrijf over de afgelopen 12 maanden. Met andere woorden: voor elke dollar aan winst die u momenteel 44 dollar moet betalen voor een aandeel op de beurs, zouden bedrijven 44 jaar nodig hebben om een ​​dollar aan vandaag geïnvesteerd kapitaal af te schrijven als de winst hetzelfde zou blijven. De gemiddelde prijs over de afgelopen 150 jaar was $ 16.

Dus aandelen zijn vandaag ongeveer 2,75 keer duurder dan het gemiddelde van de afgelopen anderhalve eeuw. De laatste keer dat de aandelen zo hoog werden gewaardeerd als ze nu zijn – dat was in de zomer van 2000 – volgde op een beurscrash van ruim 40 procent in de komende twee jaar (3). Dus vandaag, net als in 2000, hebben we een zeepbel met een dreigende aandelencrash?

De aandelen zijn de afgelopen jaren veel sneller gestegen dan de bedrijfswinsten.

Afgezien van een korte daling tijdens de lockdowns in de eerste helft van 2020, zijn de Amerikaanse bedrijfswinsten de afgelopen drie jaar ongeveer gelijk gebleven: in het eerste kwartaal van 2018 bedroegen de bedrijfswinsten $ 1.948 miljard en in het eerste kwartaal van 2021 dat waren 1.936 miljard (4).

In dezelfde periode is de S&P 500 echter met meer dan 50 procent gestegen (5) en is de P / E-ratio in deze drie jaar met bijna 80 procent gestegen (6). Sterk stijgende aandelenkoersen met constante winsten zijn een indicatie van een aandelenzeepbel, van hete lucht in de waarderingen.

Wat betekent “hete lucht”? Wanneer u als investeerder een aandeel koopt, verwerft u een toekomstige cashflow, toekomstige winsten. Het verwachte rendement op de investering is afkomstig van dividenden of prijsstijgingen. Als investeerder moet ik vandaag echter bijna drie keer zoveel betalen voor een bepaalde toekomstige cashflow als het gemiddelde van de afgelopen 150 jaar.

Desalniettemin geloven veel aandelenbeleggers naar mijn mening nog steeds dat het rendement vergelijkbaar zal zijn met dat van het verleden, dat wil zeggen dat de prijzen of de winsten aanzienlijk zullen stijgen. Maar dat is een grote fout, een illusie. Omdat de bedrijfswinsten momenteel ongeveer 10 procent van het Amerikaanse nationale product bedragen en daarom een ​​extreem hoge historische waarde hebben, die nauwelijks significant kan worden verhoogd.

Ik vermoed dat een groot deel van de eigenaren van aandelenportefeuilles in deze illusie, de illusie, de droom van constant stijgende aandelenkoersen of dividenden leeft. Wanneer deze illusie barst, barsten ook de aandelenkoersen.

Historisch hoge prijzen voor residentieel vastgoed

Iets vergelijkbaars met de S&P 500 geldt ook voor de prijzen van woningen in veel geïndustrialiseerde landen. Sinds de laatste vastgoedzeepbel in 2007 barstte, zijn de huizen- en grondprijzen in de meeste geïndustrialiseerde landen weer sterk gestegen en zijn ze, na aftrek van het inflatiecijfer, doorgaans aanzienlijk hoger dan in 2007 (7). Vooral recentelijk zijn de onroerendgoedprijzen in sommige gevallen dramatisch gestegen. In april 2021 steeg de mediane huizenprijs (exclusief nieuwbouw) in de VS met 19 procent ten opzichte van het jaar ervoor (8).

Ook in Duitsland zijn de huizen- en appartementenprijzen de afgelopen 10 jaar sterk gestegen. Van het eerste kwartaal van 2010 tot het vierde kwartaal van 2020 zijn de vastgoedprijzen in heel Duitsland met ongeveer 72 procent gestegen (9). In een internationale vergelijking, en vooral gemeten naar het inkomen van mensen, liggen de Duitse huizenprijzen echter nog steeds ver onder de waarden van bijna alle andere geïndustrialiseerde landen. Qua vastgoedprijzen is Duitsland ondanks de prijsstijgingen van de afgelopen 10 jaar nog steeds een koopjesland.

Wat betekent “bubbel” of overwaardering? U kunt huizenprijzen vergelijken met inkomen. Dan krijg je wat bekend staat als betaalbaarheid: hoeveel jaar moet een gemiddelde werknemer of een persoon met een middeninkomen werken om een ​​appartement te kunnen kopen? We zien dat bijvoorbeeld in de VS ontvangers met een gemiddeld inkomen 35 tot 70 procent langer moeten werken dan in 1960 om een ​​vierkante meter appartement te kunnen kopen. Dit nadert het onhoudbare niveau van 2008, toen het 45 tot 80 procent meer was dan in 1960 (10). Hoe moeten jongere mensen het zich kunnen veroorloven om een ​​huis te kopen als ze er steeds meer uren voor moeten werken?

Ook in het VK is de betaalbaarheid sinds 2001 dramatisch verslechterd. In plaats van ruim vier jaar rond de millenniumwisseling moet een gemiddelde Britse verdiener ongeveer acht jaar werken om een ​​huis te kopen. De betaalbaarheid in Engeland was eind 2020 erger dan in ongeveer 120 jaar (11). Ook in Duitsland is de betaalbaarheid sinds ongeveer 2011 gedaald, maar nog steeds buitengewoon veel beter dan in de jaren tachtig (12).

Of u kunt de huizenprijzen afzetten tegen de huurinkomsten, de zogenaamde woningprijs-huurverhouding. Ook hier zien we dat de huizenprijzen de afgelopen jaren in bijna alle landen veel sneller zijn gestegen dan de huren, met 20 tot 30 procent (13). Vanuit het oogpunt van een investeerder betekent dit: ik krijg steeds minder regelmatig rendement in de vorm van huur op mijn geïnvesteerde vermogen.

Of anders gezegd: een investeerder moet een aanzienlijk hogere prijs betalen voor een verwachte huurstroom dan een paar jaar geleden. De lage huren worden, net als de lage dividendrendementen, geaccepteerd zolang de huizenprijzen blijven stijgen. In zekere zin is, net als de aandelenmarkten, het hele “spel” gebaseerd op constant stijgende huizenprijzen. Ook hier worden naar mijn mening veel huiseigenaren in een illusie gewiegd. Ze geloven in een hogere waarde van hun eigendom dan eigenlijk volgens de economische basisgegevens verschuldigd is.

Dus staan ​​we voor een tweede vastgoedzeepbel zoals 2007? Het uiteenspatten ervan veroorzaakte ’s werelds ergste economische crash van de naoorlogse periode, de’ Grote Recessie ‘. Ik denk dat de verkeerslichten op zowel de aandelen- als de woningmarkt meer rood dan geel zijn (14).

achtergronden

De sleutel tot de momenteel extreem hoge waarderingen van aandelen en onroerend goed zijn de rentetarieven. Aangezien de nominale rentetarieven sinds 2008 door de westerse centrale banken gedurende lange perioden dicht bij nul werden gehouden en de reële rentetarieven daardoor jarenlang zelfs negatief waren, was het uitermate de moeite waard om leningen aan te gaan.

Het vele goedkope geld heeft zijn weg gevonden naar de aandelen- en vastgoedmarkten. Omdat het bijna onmogelijk was om enig rendement te behalen op obligaties en schuldbewijzen, stroomde het gezochte kapitaal in aandelen- en vastgoedinvesteringen, waardoor hun prijzen tot onnatuurlijke hoogten werden gedreven. Zolang de nominale rente van de centrale banken dicht bij nul blijft en de reële rente negatief blijft, zal dit in de toekomst waarschijnlijk aanhouden. Maar de vraag is: hoeveel langer?

Toen op 12 mei 2021 vanuit de VS verrassend hoge inflatiecijfers van 4,2 procent werden gerapporteerd, beefde de aandelenmarkt even omdat de markt vreesde voor een stijging van de rentetarieven van de centrale banken (15). Nadat de Amerikaanse Federal Reserve beweerde dat ze de rentetarieven ondanks de hoge inflatie niet zou verhogen, herstelde de aandelenmarkt zich snel en ging het feest door. Deze korte aflevering laat zien hoe nerveus de aandelenmarkten zijn en hoe gehecht ze zijn aan de lage rentetarieven van de centrale banken. Een aanzienlijke stijging van de belangrijkste rentetarieven zal de aandelenmarkten waarschijnlijk doen instorten.

De belangrijkste reden hiervoor is de historisch uniek hoge schuldenlast wereldwijd. In de loop van de corona-lockdowns zijn ze alleen al in 2020 gestegen van ongeveer 320 naar 360 procent van de wereldwijde economische macht (16).

Vanwege deze enorme schuldenberg zal elke lichte stijging van de rentetarieven van de centrale bank waarschijnlijk snel leiden tot ernstige wanbetalingen op leningen en vervolgens de aandelenmarkt en onroerendgoedprijzen doen dalen.

Maar niet alleen een renteverhoging kan een aardbeving op de financiële markten veroorzaken, maar ook andere schokken. De omvang van de kredietgefinancierde aandelenaankopen op Wall Street (de zogenaamde margeschuld ) is vooral interessant vanwege de kracht van de prijsschommelingen (volatiliteit) op de beurzen . Sinds het einde van de massale maar korte crash op de aandelenmarkt in maart 2020, zijn ze met ongeveer 70 procent gestegen van ongeveer $ 500 miljard naar $ 847 miljard in april 2021, een nieuw hoogtepunt (17).

Dit betekent dat momenteel ongeveer 847 miljard dollar aan aandelenaankopen wordt gefinancierd met geleend kapitaal in plaats van met eigen kapitaal. Zelfs als het aandeel van door leningen gefinancierde aandelenaankopen hoger was in vergelijking met de S&P 500 van 2007 tot 2019 (18), toont de unieke snelle stijging in de afgelopen 13 maanden aan dat een deel van de opleving van de aandelenmarkt werd gefinancierd met schulden.

Deze marginschuld verhoogt het risico van beleggingen op de aandelenmarkt. Ze versterken zowel de opwaartse als de neerwaartse beweging en kunnen daarom gemakkelijk een beginnende neergang op de aandelenmarkt omzetten in een crash. Alle drie de belangrijkste beurscorrecties sinds 2000 gingen elk gepaard met een scherpe daling van de margoschuld (19), meer bepaald: de terugbetaling van de leningen leidde tot extra verkopen van aandelen en versnelde aldus de neergang.

Een actueel voorbeeld hiervan vanaf maart 2021 is Archegos (20). Een enkele, relatief kleine investeerder had een fout gemaakt, waardoor de aandelenkoersen van twee grote banken bergafwaarts gingen en zelfs de beurskoersen als geheel belastten. Een van de redenen hiervoor was dat Archegos zwaar had geleend op de aandelenmarkt. Wat gebeurt er als een grote investeerder op het verkeerde been wordt gezet?

De Bitcoin-crash medio mei (21) had ook een impact op de beurskoersen in het algemeen. Het feit dat sommige investeerders door krediet gefinancierde deals in Bitcoin zijn aangegaan, heeft geresulteerd in kredietopnames. Deze versterkten de prijsdaling en veroorzaakten een echte crash in cryptovaluta’s, die ook overkwam op de aandelenmarkten. De huidige Bitcoin-ontwikkeling laat zien dat een crash in het ene gebied zich snel kan verspreiden naar andere investeringsgebieden.

Bovendien: de wereldwijde schulden van bedrijven (exclusief banken en verzekeringsmaatschappijen) bedragen momenteel 84,6 miljard dollar of 101 procent van het wereldwijde nationale product (22). Een groot aantal bedrijfsschulden heeft een slechte rating (BBB of slechter) (23). Sommige bedrijven zijn zogenaamde zombiebedrijven die lang geleden failliet zouden zijn gegaan als de rentetarieven al 13 jaar niet zo extreem laag waren geweest (24).

Hetzelfde geldt voor de vastgoedmarkt. Vrijwel al het onroerend goed wordt gefinancierd met hoge leningen. Zodra zich een neerwaartse trend in de vastgoedprijzen voordoet, zoals in 2007, worden veel leningen snel in gebreke gebleven en, net als bij een piramidespel, kan de neergang gemakkelijk uitgroeien tot een vastgoedcrash.

Wat komt eraan?

Ik vat het samen: de beurs- en vastgoedprijzen worden niet langer gerechtvaardigd door reële economische krachten vanwege het beleid van het drukken van geld ( kwantitatieve versoepeling ) en kunstmatig extreem lage rentetarieven die de westerse centrale banken jarenlang hebben nagestreefd , de prijzen zijn te hoog. Veel beleggers leven in de illusie dat ze al het geld dat ze hebben uitgeleend, terug zullen krijgen en dat hun bezittingen, d.w.z. obligaties, aandelen en onroerend goed, eigenlijk net zoveel waard zijn als op papier staat. Maar dat zijn ze allang niet meer.

Wakker worden zal pijnlijk zijn omdat er volgens alle economische wetten een aanpassing moet zijn. Er zijn de afgelopen decennia te veel checks getrokken voor de toekomst, maar vooral sinds de lockdowns. Wie betaalt de openstaande rekeningen?

Ik zie twee scenario’s. De eerste is inflatie. De VS, en misschien zelfs de eurozone, zullen er misschien in slagen de inflatie gedurende tien jaar onder controle te houden van acht tot twaalf procent. Dit zou de schuld tot een aanvaardbaar niveau kunnen terugbrengen. De last zou voornamelijk worden gedragen door middelgrote en kleine beleggers die in geld en schuldpapier hebben geïnvesteerd, en mogelijk ook door werknemers, als de lonen niet gelijke tred houden met de prijzen. Winnaars zouden alle schuldenaren zijn en iedereen die echte activa bezit.

Het tweede scenario is een beurs-, schulden-, bank-, staats- en economische crisis, d.w.z. een grote crash. Dat zou betekenen dat de markten instorten en een leger van miljoenen werklozen. Als dat op ons pad komt, moet de euro ook uit elkaar vallen.

Een crash kan relatief eenvoudig worden gestart. Iets vergelijkbaars met wat er gebeurde in september 2008, toen een investeringsbank – Lehman – in de problemen kwam en de hele markt mee naar beneden sleepte, zou deze keer opnieuw kunnen gebeuren. In de huidige overbelaste, overgewaardeerde en nerveuze situatie, met enorme schulden en enorme futures-weddenschappen, kan gemakkelijk een neerwaartse lawine worden veroorzaakt.

Bij een grote crash zou de last worden gedragen door de vele miljoenen werklozen en door een groot aantal middelgrote en kleine bedrijven die achter elkaar failliet zouden gaan. Maar er zijn ook winnaars: de meeste grote en financiële groepen zouden hiervan op middellange termijn moeten profiteren omdat ze de marktaandelen van de failliete bedrijven zouden kunnen overnemen. John Pierpont Morgan demonstreerde dit met vlag en wimpel in 1907 (25).

Vanuit het oogpunt van grote en financiële ondernemingen kan een crash leiden tot uitdunning van het kreupelhout van middelgrote en kleine concurrenten. Voorwaarde hiervoor is echter dat ze op enorme bergen contant geld zitten. En dat is precies wat ze doen (26).

Als je kijkt naar de belangen van enkele grote en belangrijke spelers, dan valt er veel te zeggen voor het crashscenario.

Bronnen en opmerkingen:

(1) https://www.multpl.com/sp-500-pe-ratio op 29 mei 2021. Tijdens de economische crash in 2009 was de P / E-ratio tijdelijk hoger dan nu als gevolg van dalende winst. Aangezien het niet ging om stijgende prijzen, maar dalende winsten en dus slechts een zeer korte uitschieter, wordt hier geen rekening mee gehouden
(2) https://www.longtermtrends.net/sp500-price-earnings-shiller -pe-ratio / vanaf 29 mei 2021
(3) https://tradingeconomics.com/spx:ind
(4) https://tradingeconomics.com/united-states/corporate-profits vanaf 29 mei 2021
(5) https: //tradingeconomics.com/spx:ind
(6) https://www.multpl.com/sp-500-pe-ratioVanaf 29 mei 2021
(7) Econoom 9 april 2021
(8) Econoom 24 mei 2021
(9) https://de.statista.com/statistik/daten/studie/597304/umfrage/immobilienpreise-alle-baujahre -in- duitsland /
(10) https://listwithclever.com/research/home-price-v-income-historical-study/ , geraadpleegd op 28 mei 2021. Cijfers iets anders, maar met dezelfde trend, zie https: // www .longtermtrends.net / home-price-mediaan-jaar-inkomen-ratio /
(11) https://www.schroders.com/en/uk/private-investor/insights/markets/what-174-years -of- data-tell-us-about-house-price-betaalbaarheid-in-the-uk /
(12) https://www.kreditvergleich.net/statistiken/immobilienpreise-deutschland/ vanaf 28 mei 2021
(13) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Housing_price_statistics_-_house_price_index of https://www.statista.com/statistics/458543/price-to-income-ratio -van-huisvesting-wereldwijd / per 28 mei 2021
(14) Dit geldt niet voor commercieel vastgoed. Er zijn daar aanzienlijke vacatures sinds de lockdowns en het drukbezochte thuiskantoor
(15) https://deutsche-wirtschafts-nachrichten.de/511891/Inflationsschock-in-den-USA-Verbüberspreise-stieg-um-42-Prozent
( 16)https://www.iif.com/Portals/0/Files/content/Global%20Debt%20Monitor_May2021_vf.pdf?_cldee=YW5hemxpQGludGVsbGluZXdzLmNvbQ%3D%3D&recipientid=contact-159113e9ad19e91180fb000d3a011cec-06623c2d9c7c4c8eb9c960ce710669a2&utm_source=ClickDimensions&utm_medium=email&utm_campaign=Press%20Emails&esid=de542999- 53b3-eb11-80f3-000d3a0ee828 Onderzoek van 13 mei 2021
(17) https://www.handelsblatt.com/finanzen/anlagestrategie/trends/margin-debt-847-millionen-dollar-in-den-usa-stieg- die-aktienkaeufe-auf-pump-again / 27212700.html & ticket = ST-3101556-p2ZpEzpYjyJLz49ZWQbo-ap4? ticket = ST-3102103-v4TfbyRBVbqtSe5UtVL6-apprates4
(18) https: //www.shortperspectives 05/19 / marge-schuld-en-de-markt-omhoog-nog-3-in-april-zet-record-trend voort vanaf 28.Mei 2021
(19) https://www.advisorperspectives.com/dshort/updates/2021/05/19/margin-debt-and-the-market-up-another-3-in-april-continues-record-trend
(20 ) https://www.handelsblatt.com/finanzen/banken-versicherungen/banken/hedgefonds-us-justizministerium-nnahm-archegos-pleite-unter-die-lupe/27227218.html?ticket=ST-7058630-dAHMaCRoJShCufGAkKG9-ap5
(21) https://www.btc-echo.de/kurs/bitcoin/
(22) https://www.iif.com/Portals/0/Files/content/Global%20Debt%20Monitor_May2021_vf.pdf?_cldee= YW5hemxpQGludGVsbGluZXdzLmNvbQ% 3D% 3D & recipientid = contact-159113e9ad19e91180fb000d3a011cec-06623c2d9c7c4c8eb9c960ce710669a2 & utm_source = Klik Afmetingen & utm_medium = email & utm_campaign = Press 20Emails% & esid = de542999-53b3-eb11-80f3-000d3a0ee828
(23)https://www.onvista.de/news/51-prozent-aller-unternehmensanhaben-haben-nur-noch-bbb-rating-einzig-die-lockere-geldpolitik-haelt-alles-noch-z hilft-bald- das -monetaere-endspiel-329630121
(24) https://www.bis.org/publ/work882.pdf
(25) https://www.heise.de/tp/features/Die-Corona-Angst-und- die -coming-economic-depressie-4693816.html
(26) Econoom 9 december 2020