Alles is relatief, dus ook de kritiek op onze pensioenen. Terwijl massa’s ouderen luidkeels morren over de dreigende kortingen, is het Nederlandse pensioenstelsel uitgeroepen tot het beste ter wereld. Voor de tweede maal op rij. Alleen Denemarken geldt als een serieuze concurrent, zegt adviesbureau Mercer, dat de jaarlijkse wedstrijd organiseert. De overige landen, van Duitsland tot Japan en van Frankrijk tot de Verenigde Staten, komen niet in de buurt. Of het nu gaat over toereikendheid, duurzaamheid of integriteit – wij zijn de kampioenen. Alle paniek over kortingen ten spijt.
Dat moet bemoedigend nieuws zijn voor Klaas Knot, de president van toezichthouder De Nederlandsche Bank, en oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem. Zij hamerden er de afgelopen weken op dat de pensioenfondsen zo snel mogelijk met korten moeten beginnen. Ieder uitstel gaat ten koste van de jongeren, die straks een lege pensioenpot dreigen aan te treffen, waarschuwden ze.
Voor de tegenstanders van pensioenkortingen komt het bericht over de Nederlandse toppositie uiteraard ongelegen. Vooral 50PLUS-kopstuk Martin van Rooijen zal ermee in zijn maag zitten. Al jaren klaagt hij met bewonderenswaardige volharding over de strenge regels die het kabinet de pensioenfondsen oplegt. Volgens die regels moeten de fondsen rekening houden met een extreem lage rente om te berekenen of ze op lange termijn nog wel voldoende geld in kas hebben. Waanzin, vindt Van Rooijen. Waarom staat het kabinet de fondsen niet toe meer uit te gaan van hun prachtige rendementen? Zou dat gebeuren, dan zijn de pensioenkortingen meteen niet meer nodig.
Van Rooijen, en zijn medestanders bij PVV en SP, waren de laatste maanden in de winning mood. Ze kregen steeds meer bijval van erkende deskundigen. Vorige week nog pleitte een groep van veertig economen en andere experts bij de Tweede Kamer voor het versoepelen van de pensioenregels. Eerder had de Kamer, die de verkiezingen voelt naderen, er al bij het kabinet op aangedrongen ‘onnodige’ pensioenkortingen te voorkomen.
Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) zegde noodgedwongen toe zich hiervoor te zullen inspannen. Maar diep in zijn hart is de D66-bewindsman een voorstander van kortingen. Over het aanpassen van de rekenrente weigerde hij tot dusver serieus te praten. Ongetwijfeld piekert hij zich suf om wezenlijke aanpassingen van de regels zoveel mogelijk te vermijden.
Dat het Nederlandse pensioenstelsel zijn eerste plaats nu prolongeert, moet voor hem dan ook als een geschenk uit de hemel komen. “Zie je nu wel,” kan hij uitroepen, “we doen het juist heel goed. We moeten onze zegeningen tellen!”
Want dat is precies wat Marc Heemskerk van Mercer Nederland zegt. Ook hoogleraar Marike Knoef van de Leidse universiteit meent in de Volkskrant dat wij ‘internationaal gezien nog altijd een heel goed pensioenstelsel hebben’.
Of de gepensioneerden (en trouwens alle werknemers) er ook zo over denken als ze in maart 2021 naar de stembus gaan, zal nog moeten blijken.
Gold ook voor publieke sector. Totdat de EU-marktwerking verplicht werd.