De berichten in de financiële wereld over de paniek die onlangs uitbrak in de repomarkt blijven voorbij komen. Ik schreef er eerder over: https://biflatie.nl/paniek-achter-de-schermen-bij-de-fed/. Het wordt duidelijk dat de onrust niet tijdelijk was omdat analisten hun blik blijven richten op deze vrij onbekende markt.
De grote massa in de samenleving beseft niet hoe het grote geld zich op deze repomarkt beweegt maar concentreert zich op het eigen kleingeld. Toch zijn de liquiditeitsproblemen op deze repomarkt van het allergrootste belang voor ons monetaire systeem. Een systeem dat de laatste decennia is gebouwd op krediet. Veel krediet, of beter gezegd, heel veel krediet dat de laatste decennia is verstrekt door systeembanken om de economie draaiende te houden. Daarvoor moesten de bancaire rentetarieven omlaag. Tot nul in Europa en Japan en tot 2 procent in de VS. Daarnaast zien we de bewegingen van rentetarieven op de obligatiemarkten die vooruit lopen op de centrale rentetarieven. De financiële markten bepalen namelijk de prijs van het geld door vraag en aanbod. Bij krapte stijgen de tarieven bij overaanbod dalen ze.
FED en ECB komen opnieuw in actie
Op de repomarkt in de VS steeg het rentetarief ineens tot wel 10 procent. Paniek dus. Dure leningen remmen de kredietmarkt af en daarmee de economie. Tijd voor de FED in de VS om in te grijpen. En dat is gebeurd met tientallen tot honderden miljarden. Onder het mom van tijdelijke liquiditeitsverschaffing(QE dus) zolang het nodig is. Dat het nodig was blijkt uit het bedrag. Over de periode van 17 september tot 4 oktober is door de FED een bedrag van 278 miljard dollar geïnjecteerd in deze repomarkt. Het lijkt er op dat deze kwantitatieve verruiming een voorbode is voor een nieuwe grote reddingsactie van het monetaire systeem als de FED straks rechtstreeks weer schuldpapier inkoopt op de financiële markten. Zo is althans de inschatting van diverse analisten. In Europa gaat de ECB per 1 november a.s. weer leningen opkopen van de Europese banken. Het geld dat de banken ontvangen is bedoeld om dat voor (al weer) een lagere rente uit te lenen aan bedrijven en particulieren om op die manier de economie te reanimeren.
Er gaan wat lichtjes branden
De vraag is waarom centrale banken dit dure grapje opnieuw herhalen. Tijdens het vorige opkoopprogramma, dat liep van begin 2015 tot eind 2018, is door de ECB in totaal voor 2600 miljard euro aan leningen opgekocht. Nu staat de centrale rente op nul en zelfs min 0,5 voor gestalde gelden van de systeembanken. De QE-operatie met een overaanbod van geld duwt de rente verder naar beneden waardoor negatieve rentetarieven het nieuwe normaal dreigen te worden. Banken worden nerveus en zien hun verdienmodel naar de knoppen gaan. Bedrijven komen al moeilijk aan leningen nu banken voorzichtig zijn met kredietverstrekking. Bang voor faillissementen bij bedrijven die met goedkoop geld investeringen doen in onrendabele projecten. De grote verleiding. Nu het geld toch zo goedkoop is dan gokken we er maar op zei de garagehouder met z’n nieuwe pand. Ziet nu met lede ogen de verkoop van auto’s drastisch inzakken. Zo maar een voorbeeld. De hele liquiditeitsverschaffing van de ECB lijkt straks overbodig. Investeren doen ondernemers nog mondjesmaat en alleen als ze er echt brood in zien. De achterdocht is groot nu het goedkope geld zo wordt opgedrongen. Er gaan wat lichtjes branden.
Oud bankpresidenten luiden de alarmbel
Voor particulieren geldt hetzelfde. Het is mooi dat de hypotheekrente daalt, maar wat hebben we er aan als de huizenprijzen door het dak gaan? De woningmarkt kon wel eens stil vallen. Ook heeft de stikstofuitspraak al wat aannemers laten stikken. En wat moeten wij met nog lagere rentetarieven naar negatief, of zeg maar belasting, op onze spaartegoeden en pensioenreserves. Beste lezers, wordt wakker, hier gaat iets mis. Zelfs een aantal oud-presidenten van centrale banken en oud medewerkers van de ECB hebben zich in een brandbrief gekeerd tegen het repressieve rentebeleid van Draki van de ECB: https://www.belegger.nl/Beursnieuws/ANP-041019-266/Kritiek-oud-ECBers-op-beleid-Draghi.aspx . Dat zegt genoeg dunkt mij. Dit is niet zomaar een verhaaltje van de beste stuurlui die aan wal staan. Dit is een duidelijke signaal van insiders die waarschuwen dat het destructieve beleid van de ECB het monetaire systeem rechtstreeks naar een faillissement brengt. Hun gezamenlijke actie klinkt als het luiden van de alarmbel.
Op zoek naar goedkope pegels
Maar kijken we naar de beurzen dan zien we dat deze door rood rijden. Door de alarmbel heen van dalende rentetarieven geven beleggers nog even vol gas. Dat beursgenoteerde bedrijven minder winst verwachten deert beleggers niet. Het enige wat telt is dat leningen weer goedkoper worden. Zo kunnen bedrijven met geleend geld eigen aandelen inkopen en hogere dividenden uitkeren aan hun aandeelhouders. Bedrijvigheid telt niet meer. Het gaat om de goedkope pegels die over de financiële markten worden gestrooid. Dat hun eigen bedrijfswinsten inzakken interesseert beleggers (nog) even niet. Bij een dreigend faillissement zijn de beleggers snel pleiter. Dat is dus hoe een beurscrash werkt als beleggers massaal vluchten bij naderend onheil. Ach ja, Draki vertrekt zo meteen en sluit zich daarna gewoon aan bij het clubje van ex-beleidsmakers.
Goed geld naar kwaad geld
Een Franse muts, sorry ben haar naam even kwijt, volgt Draki op en zal dansen naar de pijpen van Maa… eeehh Macron. Frankrijk kan wel wat negatief rendement gebruiken om met geld toe op staatsleningen hun begroting iets op te hogen. Maar wat Frankrijk kan kunnen andere schuldennaties ook. Snapt u waar ik naar toe wil? Juist! Met gratis geld, dankzij de ECB, gaan de lidstaten van de EU met hoge schulden de lidstaten met flinke reserves op spaarbanken en in pensioenfondsen van hun reserves af helpen. Op deze wijze trekken we de onevenwichtige begrotingen tussen de EU-lidstaten recht. Dit is dus het verhaal over hoe goed geld door kwaad geld wordt aangetrokken. We staan er bij en kijken er naar. Wachten we tot het geluid van de alarmbel verstomt of nemen we op tijd maatregelen. Ik vrees echter dat velen denken dat het ‘negatieve rente-alarm’ alleen een test is om het monetaire systeem op de proef te stellen. We gaan het zien.