Nieuwe corona-variant ‘Frankenstein’ rukt overal op, autoriteiten willen paniek voorkomen

In tal van landen en ook Nederland rukt een nieuwe corona-variant op, Frankenstein genaamd. RTL Nieuws meldt op gezag van het RIVM dat de virusdeeltjes in het rioolwater flink toenemen en er steeds meer zelftesten worden verkocht. Maar, zo benadrukt het RIVM, er is geen reden voor paniek voor deze nieuwe subvariant XFG, zoals de officiële benaming luidt.

In de zomer van 2025 waren er weinig coronagevallen, maar de afgelopen weken is dat aantal weer wat gestegen. De subvariant XFG, ook wel bekend als de stratusvariant, komt nu het vaakst voor. Ook in andere landen is stratus bezig aan een opmars. “Eigenlijk is het een beetje vroeg voor een nieuwe variant, maar hij is er”, zegt immunoloog Ger Rijkers van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis.

Hoewel mensen na het uitzwaaien van de zomer relatief sneller verkouden worden of covid oplopen, gebeurt dit normaal gesproken iets later in het jaar. (…) “Er is geen reden tot paniek, maar hou rekening met ouderen en mensen met een zwakke gezondheid. Want die kunnen wel in het ziekenhuis belanden door het virus. Voor degenen die een oproep hebben gekregen voor een vaccin is mijn welgemeende advies: doe het.”

De symptomen van besmetting met het beruchte virus, dat tussen 2020 en 2022 de wereld in z’n greep hield, zijn niet ernstiger dan anders. Er treden de bekende verkoudheidsklachten zoals hoesten en snotteren op. De variant heeft de onheilspellende naam Frankenstein omdat deze is onstaan door de combinatie van verschillende varianten en zeer besmettelijk is maar niet gevaarlijker dan eerdere versies.

De Belgische dienst voor de Volksgezondheid AVIQ herinnert er mensen er aan vaak de handen te wassen, in de elleboog te niesen en hoesten en vooral thuis te blijven als symptomen zich aandienen. “Als je ziek bent, doe je niemand een plezier door naar je werk te gaan. In plaats van één zieke, loop je het risico er vijf te krijgen,” aldus een woordvoerder bij de Belgische RTL.

In Duitsland is in een week tijd een stijging met meer dan 50 procent van het aantal besmettingen gemeten, meldt Focus. Ook het aantal bezoeken aan de dokter neemt snel toe. De groep boven de 80 jaar wordt het zwaarst getroffen, acht keer zoveel als de 15-34 jarigen. In Beieren grijpt het virus het meest om zich heen.

Aantal doktersbezoeken voor acute luchtwegaandoeningen per 100.000 inwoners per leeftijdscategorie. (Per 16 oktober 2025, gegevens: RKI)Infectieradar gesund.bund / Federaal Ministerie van Volksgezondheid / Robert Koch Instituut

De huidige situatie wordt voornamelijk veroorzaakt door rhinovirussen, SARS-CoV-2 en parainfluenzavirussen. Volgens het Robert Koch Instituut (RKI) werden in totaal 51 van de 77 sentinelmonsters die tussen 6 en 12 oktober 2025 bij het Nationaal Referentiecentrum voor Influenzavirussen werden ingezonden, respiratoire virussen geïdentificeerd. Hiervan was 44 procent rhinovirussen, gevolgd door 17 procent SARS-CoV-2 en 8 procent parainfluenzavirussen .  

Afwijkingen in de cijfers door de herfstvakantie

Afwijkingen van de in het vorige rapport genoemde aantallen ten opzichte van de voorgaande weken zijn mogelijk, omdat monsters soms later worden ontvangen of om procesgerelateerde redenen met vertraging worden gesequenced, zo liet het RKI aan FOCUS online weten in antwoord op een vraag.

Bij alle cijfers moet worden opgemerkt dat in sommige deelstaten de herfstvakantie al op 6 oktober begon. De cijfers in het huidige rapport kunnen daarom aanzienlijk fluctueren en later nog worden gewijzigd.

Wat is de Frankenstein-variant? Wat zijn de Symptomen en Preventiemethoden?

De Covid-19-pandemie is wereldwijd wellicht beter beheersbaar geworden. Echter, het virus blijft voortbestaan door verschillende varianten te ontwikkelen. Een van deze nieuwe varianten wordt de Frankenstein-variant genoemd.

De Frankenstein-variant is een soort waarvan wordt gedacht dat het is gevormd door de samenvoeging van meerdere genetische varianten. Deze variant heeft veel verschillende eigenschappen. Met name de toegenomen snelheid van besmetting en de potentie om het immuunsysteem te omzeilen, vallen op. Deze eigenschappen roepen nieuwe vragen op over het verloop van de ziekte.

Wat is de Frankenstein-variant?

Virussen kunnen in de loop van de tijd veranderingen in hun genetische structuur ondergaan. Deze veranderingen manifesteren zich soms als kleine mutaties.

Soms worden ook genetische delen van verschillende subtypes gecombineerd. In dat geval ontstaan recombinantvarianten. De Frankenstein-variant is naar deze eigenschap genoemd.

Tegenwoordig is een van de meest opwindende recombinantvarianten de snel verspreidende variant JN.1 van de Omicron-lijn. Wetenschappers volgen nauwlettend of de nieuwe hybride structuren van het virus gemakkelijker aan het immuunsysteem kunnen ontsnappen.

Wat zijn de symptomen van de Frankenstein-variant?

De symptomen van de Frankenstein-variant zijn behoorlijk vergelijkbaar met de eerdere COVID-19-symptomen. Meestal manifesteren zich milde symptomen zoals bij verkoudheid. Bij de Frankenstein-variant zijn de symptomen als volgt:

• Keelpijn

• Loopneus en verstopping

• Droge hoest

• Vermoeidheid en spierpijn

• Lichte koorts

• Eetlustverlies

Het verloop van de ziekte kan bij sommige personen mild zijn, maar bij personen met een verzwakt immuunsysteem kan het ernstiger zijn. Vooral bij ernstigere symptomen, zoals kortademigheid, pijn op de borst of hoge koorts, moet medische hulp worden gezocht.

Wat zijn de beschermings- en behandelingsmethoden tegen de Frankenstein-variant?

Er is momenteel geen specifieke behandelingsmethode voor de Frankenstein-variant. Het behandelingsproces lijkt op de methoden die voor andere COVID-19-varianten worden gebruikt. Afhankelijk van het verloop van de ziekte worden persoonsgerichte symptoombehandelingen geselecteerd.

• Vaccinatie: De huidige vaccins worden als effectief beschouwd bij het verminderen van ernstige ziekte en ziekenhuisopname. Hoewel het beschermingsniveau tegen nieuwe varianten kan afnemen, worden vaccins beschouwd als een belangrijke beschermende maatregel.

• Ondersteunende behandelopties: Voor symptomatische verlichting kunnen koortsverlagende middelen, voldoende vochtinname, rust en hoestonderdrukkende medicijnen worden gebruikt.

• Preventieve maatregelen: Het dragen van een masker, schone handen houden, sociale afstand bewaren en drukke plaatsen vermijden is belangrijk.

Terwijl er onderzoek plaatsvindt naar de Frankenstein-variant, moeten vooral individuele beschermingsmaatregelen worden genomen. Omdat het verloop en de ernst van de ziekte per individu kunnen variëren, moet er bij het optreden van symptomen contact worden opgenomen met een gezondheidsinstelling.

Veelgestelde Vragen

Waarom wordt de Frankenstein-variant zo genoemd?

De naam Frankenstein wordt als metafoor gebruikt omdat de variant bestaat uit genetische materialen van verschillende COVID-19-subtypen.

Is de Frankenstein-variant gevaarlijk?

De huidige gegevens tonen aan dat de Frankenstein-variant besmettelijk is, maar er is geen verhoging van de ernst van de ziekte.

Kunnen veranderingen in voeding en levensstijl een beschermende rol spelen tegen de Frankenstein-variant?

Een uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap en stressmanagement kunnen het immuunsysteem sterk houden en de weerstand tegen infecties verhogen.

Kunnen er oogsymptomen zijn in deze variant van COVID-19?

Ja, bij sommige patiënten kan conjunctivitis, roodheid en tranenheid optreden. In zo’n geval moet een ooggezondheidsspecialist worden geraadpleegd.