Inhoud
Nieuwe eurocrisis in de maak: wordt Italië de trigger?. Tijden van hoogconjunctuur worden afgewisseld met periodes van laagconjunctuur. Veelal volgt na een lange periode van economische groei een flinke recessie die kan verdiepen tot een heuse depressie.
Eurocrisis In een lange periode van hoogconjunctuur passeren in een golvende beweging korte periodes van recessies totdat het op bepaald moment tijd is voor een stevige correctie of zeg maar depressie. Dat is het moment dat de opgestapelde kredietberg z’n einde nadert als schuldenaren in gebreke blijven.
Een groeiende wereldbevolking betekent dat er meer geld nodig is, meer voedsel, meer huizen, meer productie, van alles meer. Via kredietuitgifte van de banken komt er meer geld in omloop waardoor er genoeg geld zou moeten zijn voor iedere wereldburger. Ware het niet dat elitaire beleggersclubs zoals Black Rock, Vanguard e.a. er via de financiële markten met het grote geld vandoor gaan.
Zeepbellen
Beleggers speculeren op de beurs in de hoop winst te behalen. Als de beursindexen stijgen stappen ook de “kleine beleggers” in waardoor de beursbarometers blijven groeien. Om niets te missen kopen gefortuneerde beleggers nog meer aandelen met geleend geld waarbij banken de waardepapieren in onderpand nemen. Het gevolg is een exponentieel groeiende schuldenberg die in stand is gehouden door een jarenlange reeks renteverlagingen van centrale banken.
Hierdoor zijn enorme zeepbellen opgeblazen en gaan aandelen en vastgoed door het dak. Dit is het moment dat de “gewone man” moet afhaken omdat woonhuizen onbetaalbaar zijn geworden. Jongeren moeten jaren wachten op een huurhuis of heel lang ‘sparen’ voor een eigen woning. Een signaal van enorme scheefgroei.
Inflatie
Om de mondiale kredietberg betaalbaar te houden verlaagden centrale banken decennialang hun rentetarieven. Hypotheekrentes daalden van boven de 10 procent tot zelfs beneden de 1 procent in 2020. Centrale rentetarieven daalden tot negatieve percentages. Monetaire economen waarschuwden dat dit fout zou aflopen. De inflatie in vaste activa was een eerste signaal. Inflatie in consumentengoederen zou niet lang uit kunnen blijven.
De coronacrisis was de trigger die de inflatie deed oplopen door vertraging in de productie- en leveringsketen. Tot overmaat van ramp brak even later een oorlog uit waarbij de uitgevaardigde sancties een extra trigger waren voor nog meer inflatie. De neergaande spiraal werd versterkt. Centrale banken stonden er bij en keken er naar. Totdat de inflatie ontspoorde en de voorspellingen uiterst somber zijn. Er was gewaarschuwd om direct in te grijpen met renteverhogingen toen de inflatie door de coronamaatregelen opliep en eind 2021 de vijf procent naderde.
Renteverhoging
Om een inflatiecijfer te bestrijden van 10 procent zouden rentetarieven daar vlak onder moeten liggen. De spread tussen inflatie en de rentestand ligt nu mijlenver uit elkaar en daarom zou een rentestijging van slechts een kwart of half procentpunt weinig effect hebben. Centrale banken hebben te lang gewacht, de rente had ruim een jaar eerder verhoogd moeten worden om de inflatie af te remmen.
Maar de rente was zo extreem laag dat na een paar stapjes verhoging al snel sprake is van verdubbeling van de rentetarieven. De laatste jaren zijn hypotheken verstrekt van 400.000 euro en hoger voor middenklasse woningen met een rentepercentage van ongeveer 1 procent. Bij een hypotheekrente van 2,5 procent zien we meer dan een verdubbeling van de rentelast en vallen de jongeren af. Gevolg dalende huizenprijzen en beleggers die nerveus worden. Centrale banken liggen in spagaat, niets doen is geen optie. Nog hogere inflatie betekent vraaguitval van de consument en een loon-prijsspiraal ligt dan op de loer met gevaar voor hyperinflatie.
Eurocrisis
Opeenvolgende renteverhogingen van bijvoorbeeld een half procent remt dan wel de inflatie af maar ook de economie. Als dan bijvoorbeeld het BBP(Bruto Binnenlands Product) van een land als Italië krimpt bij een staatsschuld van 150 procent van het BBP dan is de schuld onhoudbaar. Italië verwacht dit jaar een begrotingstekort van liefst 5,6 procent. Als de rente zou stijgen naar bijvoorbeeld 9 procent dan zal het begrotingstekort escaleren naar 12 à 13 procent.
Italië kan dan geen geld meer lenen op de kapitaalmarkt en de ECB zal moeten ingrijpen om de euro overeind te houden. De euro heeft in een jaar tijd 15 cent verloren t.o.v. de dollar waardoor de brandstofprijzen aan de pomp fors opliepen en nog duurder worden als de oorlog in Oekraïne niet snel eindigt. Het vertrouwen in de euro valt weg en Italië zal moeten bedelen bij de bevriende EU-lidstaten.
Een soortgelijke eurocrisis speelde eerder in het klein toen Griekenland gered moest worden. Italië heeft een veel groter BBP dan dat van Griekenland en is niet het enige land in de eurozone met te hoge staatsschulden. Veel zuidelijke eurolanden hebben een staatsschuld van meer dan 100 procent van het BBP, ruim boven de EU-norm van 60 procent.
Ik pas
Ineens krijg ik medelijden met onze Minister President, Mark Pruttel. Hij zal zich binnenkort tot het volk moeten richten met de aankondiging dat de euro zal vallen als we niet direct overstappen op de CBDC, de digitale euro van de ECB. Na de coronacrisis, de immigratiecrisis, de stikstofcrisis, de Schipholcrisis, de huizenmarktcrisis, energiecrisis, enzovoort, staat de volgende crisis al weer in de steigers, een eurocrisis in kwadraat. Heel toevallig was bij de ECB de digitale euro al in de maak. Komt mooi van pas. Straks alles op een digitale pas, de EU-ID pas. Ik zeg nu alvast, ik pas!
GW