De mens is een sociaal dier dat ondanks zijn ontwikkeling zijn kuddegedrag nooit helemaal heeft losgelaten. In geval van collectieve vrees kruipen we weer bij elkaar om onszelf apocalyptische angsten aan te praten. We trekken ons niet meer terug in een grot, maar applaudisserend op onze balkons.
In de veiligheid van een lockdown kunnen we dan naar de gemaskeerde silhouetten turen die, daar beneden, het einde der tijden kranig uitdagen.
Anderhalf jaar geleden kroop een virus uit de bek van een vleermuis en we sloegen onmiddellijk een oude roman van Albert Camus weer open. Dat virus was onze eigen welverdiende pest. Arrogantie, egoïsme en overconsumptie hadden ons de status van ons fragiele aardse bestaan doen vergeten. Ook rond het jaar 1000 dacht men dat de wereld zou vergaan, een vrees die in omvangrijke donaties voor de katholieke kerk resulteerde.
Het gemene ding is praktisch uit onze longen verjaagd
Anderhalf jaar na de eerste lockdown moeten we verrast constateren dat wetenschap nog steeds de beste remedie is voor groepspsychose. In een recordtijd wat vaccins in elkaar timmeren en zie hoe het gemene ding praktisch uit onze longen wordt verjaagd om in de bek van vleermuizen terug te sjokken.
Amper bekomen van onze pandemische schrik, loert een nieuwe paniek om de hoek van onze laag pruttelende cv-ketel: een aanstaande horrorwinter die we stervend van de kou nauwelijks zullen overleven. En dit, ironisch genoeg, terwijl de snelle opwarming van de aarde ons peentjes laat zweten.
Het gas zal dadelijk niet meer te betalen zijn en de kubieke meter wordt op de goudprijs geïndexeerd. Het wordt middeleeuws koud onder het dekbed en omdat je gascentrales nodig hebt om elektriciteit op te wekken, zul je straks ook je smartphone niet meer kunnen opladen voor TikTok.
Zullen de tuinders uit het Westland, gasvreters bij uitstek, de winter overleven? Ik zie de groentekwekers uit het Italiaanse tomatenland al in hun handen wrijven: eindelijk verlost van die rode waterbommetjes uit het noorden die als invasieve exoten in alle Italiaanse supermarkten woekeren.
Maar zoals bekend zijn collectieve angstpsychosen een slechte raadgever voor het individu dat zijn eigenbelang altijd laat prevaleren. Corona zorgde voor een tweedeling in de samenleving, probleemloos aanvaard door de gelukkige bezitters van een qr-code. En zo zal het ook gaan met de gaspandemie. Nu al wordt er hier en daar gulzig geloerd naar Groningen en zijn gasbel.
Blauwbekken boven de vlammetjes van de laatste kaarsen
Waarom toch die gaswinning niet opnieuw volledig in werking stellen? Aardbevinkjes? Wat stellen die 26.000 beschadigde woningen voor vergeleken met de 7,9 miljoen resterende Nederlandse huizen, waar men straks staat te blauwbekken boven de vlammetjes van een paar laatste kaarsen?
Maar er is natuurlijk hoop dat het allemaal goed komt met de gashysterie. Gisteren werd geen orakel van de rampspoed met de Nobelprijs voor de vrede bekroond, maar twee journalisten die ‘een ideaal verdedigen in een wereld waar democratie en persvrijheid onder steeds ongunstiger omstandigheden plaatsvinden’.