Indignatie redactie 
Wilde de Amerikaanse president Joe Biden Europeanen dwingen tot een lange oorlog met Rusland? Of moet Duitsland goedkoop gas en daarmee een deel van zijn economische basis verliezen? Dit zijn slechts twee van de donkerste vermoedens in het groeiende verhaal van Seymour Hersh over de #blow-up van de Nord Stream-pijpleidingen.
Zelfs drie maanden na zijn eerste publicatie over het onderwerp van de Nord Stream-ontploffing weet Seymour Hersh, winnaar van de Pulitzerprijs en jarenlang onderzoeksjournalist met uitstekende contacten bij verschillende nieuwsdiensten (waaronder de Duitse), een groter publiek te boeien . En dat is veel minder verrassend dan de schijnbare desinteresse van staatsrechercheurs, vooral in Duitsland. Het niet uitspreken van wat er is gebeurd uit een officiële mond staat tegenover een ononderbroken nieuwsgierigheid van het brede publiek. De Zweedse onderzoeker in de zaak Nord Stream, Mats Ljungqvist , heeft onlangs verklaard met grote zekerheid aan te nemen dat er een “state actor” achter de aanslag zat.
Foto:De Amerikaanse president Joe Biden (links) en Pulitzer Prize-winnaar Seymour Hersh (rechts).
In zijn meest recente interview , afgenomen door Hersh, zijn er twee keerpunten die kunnen verklaren wat er gebeurt, waarvan het tweede een stuk subtieler is dan het al langer bekende eerste. De woorden van Hersh komen op een moment dat de steun voor een langdurige oorlog in Oekraïne zou kunnen afbrokkelen. En dit is precies wat hij aansnijdt als een vroege zorg van de Amerikaanse regering onder Joseph Biden.
Het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen was waarschijnlijk oorspronkelijk bedoeld als een bedreiging voor Rusland als het land met wapengeweld de grens met Oekraïne zou overschrijden. Hersh beschrijft dit deel van zijn argument door te zeggen dat de ontploffing “een verleiding of een bedreiging” zou moeten zijn voor Rusland om te voorkomen dat ze in Oekraïne de wapens opnemen. Of deze veronderstelling van effectiviteit op het Russische leiderschap nu realistisch was of niet, het idee om de pijplijn op te blazen leek stevig geworteld in de hoofden van de regering-Biden en de CIA. Dit eerste keerpunt in het buitenlands beleid van de VS was rond kerstmis 2021 al gepasseerd om op 7 februari tijdens een persconferentie met Olaf Scholz stevig tot uitdrukking te komen in de publieke woorden van Joe Biden.
Maar direct na het uitbreken van de oorlog zou Biden moeten aarzelen om de strafsancties die hij had aangekondigd uit te voeren en zijn woorden met daden te volgen. Maar waarom besloot hij het een half jaar later te doen, toen Rusland vastbesloten leek om Oekraïne in een lange oorlog te betrekken en bovendien geen directe schade zou lijden door het verlies van de pijpleiding? Moskou leverde toen sowieso al geen gas meer aan de Europeanen, terwijl het de oliehandel met vooral India en China had uitgebreid.
De vraag was dus: waarom zou de CIA eind september 2022 een aanslag plegen op deze Russisch-Duitse joint venture? Het antwoord gaat niet zozeer over Rusland als wel over de plaats van Duitsland in de westerse alliantie. De twee Nord Stream-projecten werden in Washington al lang gezien als concurrerende economische projecten, zelfs als een nieuwe bedreiging voor de banden van Duitsland met het Westen. Hersh beschrijft de handel in energierijk aardgas en olie tussen het bevoorraden van Rusland en het betalen van Europa als een voortdurende doorn in het oog van de Verenigde Staten, en is dat al sinds de dagen van John F. Kennedy. Washington heeft dit “altijd begrepen als instrumentalisering” (bewapening): “Vanuit Amerikaans perspectief gebruikten de Russen het gas om de steun voor de NAVO en de VS te verminderen.
Was Biden Europeanen aan het Stockholmen?
En dit wapen moet nu niet alleen voorgoed uit de handen van Rusland worden genomen. Tegelijkertijd moet het de West-Europeanen, met name de Duitsers, duidelijk worden gemaakt dat zij in de nabije toekomst geen exclusieve toegang tot Russisch gas zullen moeten hebben. Het was een beleid van zweepslagen voor de bondgenoten en, als Hersh gelijk heeft, een soort Stockholmisering van de Europeanen die werden gedegradeerd tot hun plaats als naaste bondgenoten – die van een gewillig slachtoffer van het Amerikaanse energie- en belangensfeerbeleid.
Ook hier bleek de pijpleidingaanval een bijzonder soort lokmiddel of dreiging.En Hersh probeert deze beslissing begrijpelijk te maken: “Door de pijpleidingen te laten opblazen, zei Biden tegen de Europeanen: ik mis jullie steun. Ik ben bang dat je zult wankelen als het op een patstelling met Rusland aankomt. Het was zijn manier om te zeggen: ik heb meer geld nodig van de NAVO-partners, misschien zelfs troepen, vooral van Duitsland.’ Zachtjes tegen je praten, zou je kunnen zeggen. Door het grootschalige infrastructuurproject op te blazen, waarvan driekwart succesvol was – een van de vier vorige pijpleidingen zou vandaag waarschijnlijk nog operationeel zijn – zou president Biden de NAVO-bondgenoten hebben opgepakt voor een oorlog die volgens Hersh ook werd bekeken in de VS steeds kritischer wordt. En lijkt logisch:
Er komt hier iets meer psychologie in het spel dan direct blijkt uit Hersh’ verder droge vertolking. Door de prijzen op de energie- en gasmarkten te verhogen, wat Hersh naar eigen zeggen heeft helpen op gang brengen, zorgde Joe Biden ervoor dat de oorlog dieper in de hoofden van de Europeanen zakte. Het opblazen van de pijpleidingen werd zo minder een operatie gericht op Rusland en meer een paradoxale manoeuvre binnen de westerse gemeenschap, die een krachtige herinnering kreeg aan waar de vijand stond – natuurlijk was Rusland het eerste land dat de schuld kreeg , ondanks dat de argumenten ervoor altijd slecht waren en al snel verder slonken.
Staatshoofden en regeringsleiders als ongelukkige figuren
Maar niet alleen de problemen van de economische betrekkingen met Rusland werden door de aanval in herinnering gebracht, maar ook de crisis zelf, die de oorlog voor Europa vertegenwoordigde. De ontploffing maakte deel uit van de Amerikaanse psychologische oorlogsvoering, die uiteindelijk hoopte het front tegen Rusland te stabiliseren. Het diende ook hun langetermijnbelang om West-Europa af te sluiten van het Russische gas. Daarnaast zou het oordeel van Hersh over de machthebbers in met name Berlijn, Washington en Moskou een nog grotere rol kunnen spelen als het gegrond blijkt te zijn. En daar is veel voor te zeggen.
Het is duidelijk dat Olaf Scholz een ongelukkig figuur is in de hele affaire. Het was zijn partij die de zaak van Nord Stream op zich nam, van Gerhard Schröder tot een zittende premier, Manuela Schwesig. En nu is de SPD teruggefloten door de ‘grootste vis’ in de NAVO-vijver op een manier die allesbehalve vleiend is. Scholz moest twee keer in Washington verschijnen, eerst om de bestelling van Biden op te nemen – die Hersh zelf niet wil claimen, maar die voor elke goede psycholoog duidelijk zou moeten zijn – en vervolgens opnieuw om een doofpotverhaal te regelen dat ook naar het Duitse weekblad Die Zeit en de New York Times werden verspreid.
Een privéjacht met een kleine bemanning zou de ontploffing hebben uitgevoerd zonder dat Polen of Oekraïne er als staten bij betrokken waren. Hersh kan niet genoeg lachen om dit “spookschip”: zelfs hun illegale paspoorten zouden samen met een paar gram TNT op de boot zijn achtergelaten door het privédetachement van Oekraïners en Polen. En natuurlijk vormen de professionele duikers, zonder wie hij gelooft dat de onderneming niet levensvatbaar zou zijn, een kernelement in het verhaal van Hersh. Volgens Hersh is de deelname van Noorwegen hier ook van groot belang, omdat de Amerikanen geen intensieve lokale kennis van de Oostzee hadden en op dit gebied in ieder geval afhankelijk waren van Noorse instructie. Even terzijde, Hersh heeft een deel van de Noorse bijdrage aan de operatie tussen haakjes gezet:
Vanuit het standpunt van Hersh worden Biden en de Amerikaanse regering, die door de aanval cohesie in de westerse alliantie op het spel zouden hebben gezet, ontmaskerd, afgezien van het feit dat ze Duitse burgers beroven van hun welvaart en van goedkope warmte- en energieleveranciers. “Stom en gek” is al deze politiek, volgens Hersh.
En dan is er Poetin, die Hersh beschrijft als meer een Scholz dan een gewiekste politicus, maar die vasthoudt aan een “fantasmagorische droom van Rusland” die ervoor zorgde dat hij de eerste grote oorlog in Europa in 70 jaar ontketende. In de kritische onderzoeksjournalistiek van Hersh, die uiteraard strikt leunt op vertrouwelijke, anonieme bronnen, komt niemand vrijuit.
De transformatie van de Europese economie op langere termijn
Seymour Hersh is er zeker van dat Biden harde tegenwind zal krijgen voor wat hij, volgens de anonieme bron van Hersh, afgelopen september bij Bornholm heeft opgedragen. Je kunt hier natuurlijk een lijn trekken naar Scholz en anderen wiens namen Hersh op dit punt niet in dezelfde mate noemt. Het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen is bezig Europa en zijn economische landschap opnieuw vorm te geven. Van de vroegere overvloed aan gas is niets meer over. Energie-intensieve industrieën en industrieën die gas als grondstof nodig hebben, worden op afbetaling gedwongen failliet te gaan. En dan is er nog de vraag van de komende winter, wanneer particulieren hun gaskachels willen aanzetten en op zoek zijn naar betaalbare stookolie.
Dit alles zou de verantwoordelijkheid en schuld van Joe Biden zijn als Seymour Hersh gelijk had dat de CIA rond Kerstmis 2021 een lokaas of dreigement bedacht namens het Witte Huis dat geschikt zou zijn geweest om Poetin van de oorlog af te houden. Uiteindelijk was het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen in de ondiepe wateren van de Oostzee bij Bornholm echter ook gericht op de Duitsers en andere Europeanen die op hetzelfde gasnetwerk waren aangesloten. Daarnaast heeft Hersh de tegenover TE geuite vermoedens over de motieven van de Amerikaanse regering en Biden ook in andere media – zoals Democracy Now! – uitgedrukt, en dat laat zien hoezeer dit een centraal punt in zijn verhaal is.
