Demissionair minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) ontkent dat hij in de ministerraad heeft gepleit voor het monddood maken van Tweede Kamerleden die grote kritiek hebben op de rol van het kabinet in de toeslagenaffaire. ‘Dat is gewoon niet waar en daarom ben ik ook best wel geëmotioneerd hierover’, zei Koolmees maandagavond in het televisieprogramma Op1.
Koolmees reageerde op de openbaar gemaakte ministerraadnotulen waarin is te lezen dat hij, en andere bewindslieden, zich stoorden aan aanhoudende kritiek van Kamerleden in de toeslagenaffaire. Vooral het feit dat parlementariërs van coalitiepartijen, Pieter Omtzigt (CDA) en Helma Lodders (VVD), het kabinet met vragen bleven bestoken wekte ergernis.
Koolmees legde die kritiek uit als een ‘gezamenlijke strijd’ tegen voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel, een partijgenoot. Dat zou ertoe hebben geleid dat ook ambtenaren van de Belastingdienst te veel onder vuur kwamen te liggen, aldus Koolmees. Hij weerspreekt te hebben aangedrongen op het tegenwerken van kritische Kamerleden. ‘Dat is gewoon niet waar.’
In Op1 noemde Koolmees het ‘terecht’ dat Kamerleden ‘ons het vuur aan de schenen leggen. We zijn ook niet van suiker.’ Uit de ministerraadnotulen blijkt dat zijn huidige politiek leider minister Sigrid Kaag er geen moeite mee had dat Kamerleden van coalitiepartijen het kabinet met vragen bestookten. Zij noemde dat ‘gezond’.
‘Ambtsmisdrijf’
Uit de openbaarmaking van de ministerraadnotulen is duidelijk geworden dat ook ministers als Wopke Hoekstra (Financiën) en Ferd Grappenhaus (Justitie) zich ergerden aan aanhoudende kritiek uit de Tweede Kamer. Die kritiek nam na de openbaarmaking alleen maar toe, met name vanuit de oppositie. PVV-leider Geert Wilders diende bij Kamervoorzitter Vera Bergkamp een aanklacht in met een beroep op de wet ministeriële verantwoordelijkheid.
Volgens hem zou met een beroep op die wet onderzocht kunnen worden of het kabinet zich schuldig heeft gemaakt aan een ambtsmisdrijf: het opzettelijke misinformeren van de Tweede Kamer. Hij verwijst naar artikel 68 van de Grondwet waarin staat dat het kabinet informatie aan de Kamer moet geven zolang ‘het verstrekken van de informatie niet in strijd is met het belang van de staat’.
‘Kaltstellen’
Ook andere oppositiepartijen reageerden in felle bewoordingen op wat er te lezen is in de ministerraadnotulen. SP-leider Lilian Marijnissen: ‘Ongelooflijk. Dit gaat dus over mensen die kapot gemaakt worden.’ Denk-fractievoorzitter Farid Azarkan spreekt van ‘een onthutsend beeld’.
Fractievoorzitter van de PvdA, Lilianne Ploumen, twittert: ‘Terwijl ouders in de diepe ellende zaten en werden opgejaagd door de Belastingdienst, was de ministerraad alleen maar bezig met het beperken van politieke schade en het redden van het eigen hachje. Het negeren van de problemen, kaltstellen van kritische Kamerleden en achterhouden van informatie werd met goedvinden van het hele kabinet belangrijker gevonden dan waarheidsvinding en hulp aan de slachtoffers.’ Sylvana Simons van BIJ1: ‘Bij het lezen van de #notulen van de ministerraad inzake het #toeslagenschandaal, denk ik eigenlijk alleen maar: besef dat deze zelfde mensen nu de coronapandemie managen…’