Indignatie redactie 
We zijn er iedere dag getuigen van; de Corona crisis heeft de wereld op z’n kop gezet. In maar een paar weken tijd is alles drastisch veranderd, en daar kan bijna niemand aan ontkomen. Maar zijn al deze beperkingen echt nodig, en komen ze wel overeen met de geldende wet? Dat is een vraag die door steeds meer mensen wordt gesteld. Vooral ook omdat de maatregelen ook het recht op demonstratie buiten werking heeft gesteld. Het is interessant om te kijken hoe dat in de praktijk werkt, en of we verschuivingen kunnen waarnemen. We richten ons daarbij vooral op de situatie in Duitsland, omdat daar deze problematiek het meeste lijkt te spelen.
Als eerste moeten we vaststellen dat de regering Merkel de maatregelen zo in elkaar heeft gezet dat delen van de grondwet buiten werking zijn gesteld. Hieronder vallen ook het demonstratierecht en het recht op het houden van religieuze bijeenkomsten. Zo werd het ook gepresenteerd, dit soort bijeenkomsten werd verboden omdat het aanstekingsgevaar te groot zou zijn, en de veiligheid niet gegarandeerd kon worden. Intussen is gebleken dat religieuze bijeenkomsten helemaal niet verboden zijn. De regering heeft gewoon een overeenkomst met de kerkgenootschappen gesloten om deze diensten niet te laten plaatsvinden. Een overeenkomst waar intussen de kerkgenootschappen weer vanaf willen. Met het recht op demonstratie ligt het heel anders. Demonstraties zijn wel degelijk verboden, en een pro migranten demo een paar weken geleden werd door de politie ontbonden. Er werden ook arrestaties verricht.
Ondanks het feit dat veel actievoerders en oppositiegroepen niet blij waren met het verbod, werden bijna alle geplande demo’s door de organisatoren zelf afgezegd. Niemand wilde het risico nemen. Echter, sinds vorige week zien we dat de situatie aan het schuiven is. Op zaterdag 11 april werden er verschillende demonstraties aangemeld of spontaan georganiseerd, die gericht waren tegen het ondermijnen van de grondwet. De opkomst was in de meeste gevallen klein, maar blijkbaar was het toch een verrassing voor de autoriteiten, want binnen de kortste keren kwam er een stevige politiemacht opdraven. De grootste demo was in Berlijn, waar 350 mensen tegen de Corona maatregelen, en het uitschakelen van delen van de grondwet, de straat op gingen. Ze hielden zich aan de afstandsregels, maar de toegesnelde politie greep toch in. De demo werd door de politie ontbonden en 18 mensen werden tijdelijk gearresteerd.
In Frankfurt kwamen 7 mensen naar het verzamelpunt, en de politie keek van een kleine afstand toe. Er werd gekeken of men zich aan de afstandsregels hield, en van een paar mensen werden de papieren gecontroleerd. In Dresden trad de politie wel degelijk op tegen een kleine groep demonstranten. Sommige actievoerders lazen delen van de grondwet voor, om de autoriteiten er aan te herinneren dat bepaalde zaken gewoon via de wet geregeld zijn. Het voorlezen mocht doorgaan, hoewel de betrokken activisten door een grote groep agenten werd omsingeld. Bijzondere beelden dus, zeker in deze tijd.
Even leek het er op dat de overheid nog harder zou optreden, want een advocate uit Heidelberg die een aanklacht had ingediend tegen de Corona maatregelen werd enorm onder druk gezet. De aanklacht werd afgewezen, maar onder dubieuze omstandigheden werd de advocate voor korte tijd in een psychiatrische inrichting opgesloten. Dit nadat eerder de regering van Saksen had gedreigd om iedereen die zich met opzet niet aan de regels hield, naar een psychiatrische inrichting over te brengen. Deze maatregel werd bijna onmiddellijk weer ingetrokken na protesten. Het geeft aan hoe zenuwachtig de heersers zijn, waarbij je niet aan de indruk kunt ontkomen dat ze wat te verbergen hebben.
In de week die volgde kwam er plotseling een omslag. Niet alleen werd er meer en meer gediscussieerd over een versoepeling van de maatregelen, er kwam ook een nieuwe wettelijke uitspraak. Toen de maatregelen pas waren ingevoerd in maart werden twee demonstraties in Giessen verboden. Dat gebeurde in die tijd in het hele land. In de meeste gevallen accepteerden de aanmelders de beslissing. Echter, de organisatoren in Giessen lieten het er niet bij zitten. Ze stapten naar de rechter, die in de afgelopen week uitspraak deed. De rechter verklaarde het demonstratie verbod onwettig en bevestigde dat demonstraties wel degelijk wettelijk beschermd zijn, ook in tijden zo als de huidige. Demonstraties mogen dus, zolang er aan de veiligheidsregels word voldaan. Dat was een stap waar absoluut niet op gerekend was. Het resultaat was dat er voor afgelopen zaterdag 18 april in een hele serie Duitse steden demonstraties werden aangemeld ter bescherming van de grondwet en de burgerrechten.
Ook deze keer was de grootste demonstratie in Berlijn, en het motto was: “Niet zonder ons”. Meer dan 700 mensen kwamen samen te midden van een enorme politiemacht. De deelnemers hielden zich aan de veiligheidsregels, maar dat weerhield de politie er niet van hier en daar mensen te arresteren. Het ging dan meestal om mensen die een bord met tekst bij zich hadden. De politie legitimeerde de arrestaties met de bewering dat de demo niet aangemeld was. Of dit klopt is niet echt duidelijk. Iedere arrestatie werd begeleid met luide “”Wij zijn het volk” roepen. Interessant was ook dat de deelnemers uit alle politieke hoeken kwamen, van links tot rechts, van libertaire activisten tot plaatselijke bewoners. En wat ook op viel is dat veel mensen de angst aan het verliezen zijn. De angst voor het virus, maar ook voor de boetes die door de politie worden uitgedeeld. Dat is zonder meer slecht nieuws voor de autoriteiten. Vorige week beweerde de pers in Berlijn dat de demo van 11 april vooral uit mensen had bestaan die complottheorieën aanhangen. Deze keer had men een wat meer genuanceerde toon. De actie werd een onaangemelde demo genoemd, zonder verwijzing naar een politieke achtergrond. Blijkbaar merkt ook de pers dat de wind een beetje aan het draaien is.
In Frankfurt had de demo als motto “Handen af van onze Grondwet”, en er kwamen ongeveer 15 mensen op af. De politie greep niet in, maar waarschuwde wel dat de demo ontbonden zou worden als de veiligheidsafstand overtreden werd. Verder werden de demonstranten met rust gelaten. Wat opviel was dat verschillende voorbijgangers zich aansloten, die duidelijke maakten dat ze onder de huidige voorwaarden niet meer willen leven. Natuurlijk, het is nog een kleine groep, maar het aantal deelnemers groeit wel. Voor het eerst was er ook een spreekster.
In Heidelberg ging het heel anders. De demo was aangemeld, maar de politie zat er vanaf het begin bovenop. De deelnemers moesten mondkapjes dragen, en het aantal demonstranten mocht niet meer dan 30 zijn. Er waren ook nog andere voorwaarden, die alleen maar als pesterij gezien kunnen worden. Toch zette de groep demonstranten door, en de actie werd tot een goed einde gebracht. Het vreemde was wel dat de aanwezig politieagenten geen mondkapjes droegen, en zich ook niet aan de veiligheidsafstand hielden. Zonder meer een vreemde zaak als we er tenminste vanuit gaan dat het virus echt zo gevaarlijk is.
In Dresden gingen voorbijgangers met de politie in discussie, en de politie had eigenlijk geen echte argumenten en kon niemand overtuigen. Ze kregen wel te horen dat ze zich moesten schamen voor het feit dat ze burgers lastig vielen, in plaats van juist diezelfde burgers te beschermen, zoals hun taak eigenlijk zou moeten zijn. Verder kreeg Pegida in Dresden toestemming van de stad om op maandag 20 april een manifestatie te houden, zolang het aantal deelnemers de 15 niet zou overschrijden. Ondanks de beperkingen werd de demo tot een goed einde gebracht. Bij een gelijksoortige demo in Chemnitz was de politie extreem gewelddadig, vooral tegenover ouderen. Was dit niet de groep die juist beschermd moest worden?
Het lijkt er op dat er hier en daar in Duitsland een echte protestbeweging aan het ontstaan is tegen de Corona maatregelen. Een interessante ontwikkeling die we in de komende tijd zeker zullen volgen. Overigens was er nog meer slecht nieuws voor de Duitse autoriteiten. Een rechtbank in Beieren heeft geoordeeld dat het zogenaamde contactverbod alleen maar een advies kan zijn, en geen regel. Ook dit oordeel zal gevolgen hebben.
Tot slot; niet alleen in Duitsland zorgen de Corona maatregelen voor onrust. In Michigan, in Amerika, gingen ook mensen de straat op, die de beëindiging van de Corona maatregelen eisten. Daarbij viel op dat gewapende burgers de demonstratie beschermden, om te voorkomen dat de vrijheid van meningsuiting zou worden ingeperkt.
Na een periode van zwijgen spreekt de straat weer. Het klinkt nog zacht en fluisterend, maar het is een begin, en de boodschap is duidelijk. Men zal niet tolereren dat de overheid te ver gaat. Deze verzetsgeest is ook hard nodig, want de komende weken zullen cruciaal zijn. Het is nu al zeker dat de crisis na de crisis enorme consequenties zal hebben voor bijna iedereen. De uitkomst van dit alles is niet te voorspellen. Kortom; het wordt spannend.
