Op het moment dat ik dit schrijf, vrijdagmorgen 14 mei, wordt bericht dat Israël heel de nacht de Gazastrook heeft gebombardeerd en naar eigen zeggen vooral militaire doelen van Hamas viseert, meer bepaald het tunnelsysteem in het kustgebied. Helaas is ook dit keer de dodentol onder de burgerbevolking niet min: 119, onder wie 31 kinderen. Aan Israëlische kant werden er acht geteld, van wie 2 kinderen. Elke dode is er een te veel, aan welke kant ook, maar het illustreert op een macabere manier de verhouding tussen de effectiviteit van een goed getraind, uitstekend uitgerust leger en deze van een stel belhamels die met zelf gemaakte bommen vooral bloempotten kapot schieten. 90% wordt sowieso door de Israëlische luchtafweer onschadelijk gemaakt.
Nu we de doden geteld hebben, kunnen we weer de vraag stellen die al sinds de middeleeuwse kruisvaarten over dit conflict hangt: wie is begonnen? De Babylonische koning Nebukadnezar? Godfried van Bouillon? Hitler? De opstellers van het Verdrag van Versailles in 1919? De oprichting van de staat Israël is het rechtstreeks gevolg van de holocaust, het leek dus billijk om hen dat stuk land cadeau te doen voor een eigen staat. Klein detail: er moesten wel een hoop Palestijnen van hun grond verjaagd worden. Zij hebben de holocaust niet gecreëerd en voelen zich het slachtoffer zijn van een constructie in 1947, opgezet door de VN boven hun hoofden heen. Ik ben er nu al van overtuigd dat mijn goede vriend Wim Van Rooy met een lang epistel zal willen ‘bewijzen’ dat de Joden goede papieren hebben om dit land te bezetten, pardon, als thuisland te bewonen. Die historisch-academische discussie mag verhelderend zijn, ze draagt geen moer bij tot een echte politieke oplossing.
Orthodoxe fanatici
Laten we gewoon eens nagaan hoe het dit keer is kunnen mislopen, het is typerend voor het DNA van heel de kwestie: een maand geleden begon in Oost-Jeruzalem, meer bepaald de wijk Sheikh Jarrah, de uithuiszetting van Palestijnse gezinnen. Oost-Jeruzalem is, volgens dezelfde VN-constructie uit 1947, Palestijns gebied, terwijl West-Jeruzalem aan Israël toekomt. Dat ging uiteraard al met een hoop uitdrijvingen gepaard, maar sinds 1967 bezet Israël ook de Oostelijke helft van de stad. Tegen alle internationale afspraken in. Het zwaait nu met papieren uit 1875 waaruit moet blijken dat een Joodse vereniging toen al die gronden had aangekocht. Maar veel belangrijker nog: in die wijk zou het graf liggen van een Joodse hogepriester uit de derde eeuw voor Christus. Weer verre historische aanspraken dus, je zult maar wonen bovenop zo’n meer dan tweeduizend jaar oud graf. Na opstootjes rond de Al Aqsa-moskee en een vrij drastisch politieoptreden ging Hamas er zich mee bemoeien, met het gekende gevolg.
Het inpalmen van voorheen aan de Palestijnen toegewezen gebied is een systeem dat in de Israëlische jurisdictie zit ingebakken, onder meer via de fameuze Absentee Property Law. Eens weg — ook indien verdreven — vervalt voor een Palestijn onherroepelijk het eigendomsrecht. Terwijl anderzijds Joden met eeuwenoude papieren mogen afkomen. Het opent de deur voor gewelddadige toe-eigening. De aanstokers zijn, hoe kan het anders, de ultra-orthodoxen die zo’n twaalf procent van de Israëlische bevolking uitmaken. Jeruzalem zien ze integraal als hun heilige stad, en de regering doet bijzonder weinig moeite om hen dan uit hun hoofd te praten, sinds ze officieel tot hoofdstad van Israël werd geproclameerd, West én Oost wel te verstaan.
Deze groep fanatici krijgt een voorkeursbehandeling, ze zijn vrijgesteld van een legerdienst — en dat in een land waarvoor de militaire ontplooiing zo belangrijk is. Ze vormen binnen Israël aparte fundamentalistische enclaves waar bijvoorbeeld strikte kledingvoorschriften gelden en afbeeldingen van vrouwen in de publieke ruimte verboden zijn. Ze trekken zich van corona of lockdown niets aan en weigeren manifest zich te vaccineren. Gezinnen met tien, twaalf kinderen zijn geen uitzondering: er wordt aan de toekomst gewerkt. Het is deze groep die steeds weer hamert op de Bijbelse bestemming van de staat Israël, en die vindt dat de Palestijnen gewoon in zee mogen verdreven worden.
Netanyahu, politiek overlever
Dat brengt ons op de politieke clou: de orthodoxen zijn verenigd in enkele politieke partijen die luisteren naar namen als Shas, Verenigd Torah Jodendom en de Religieuze Zionisten. Ze zitten electoraal op de wip en spelen dat ideologisch perfect uit. De rechtse Likoedpartij van Benjamin Netanyahu kan niet regeren zonder minstens een van hen. Maar tegelijk vormen deze hardliners ook de stoottroepen om de publieke opinie verder te radicaliseren en in een spiraal op te zuigen van een extreme, ronduit Bijbelse wij-tegen-de-rest-van-de wereld-mentaliteit. Dat de grote vriend van Israël, Donald Trump, tenminste voorlopig van het toneel is verdwenen, kan dit isolationisme alleen maar versterken.
Daarbij komt onvermijdelijk de politieke overlevingsdrang van huidig premier Netanyahu in beeld. Hij zit tot over zijn oren in de schandalen en wordt in drie rechtszaken officieel beschuldigd van fraude, omkoping en misbruik van vertrouwen. Zolang hij premier blijft, is hij immuun voor vervolging en kan hij een veroordeling vermijden. Hij is gedoemd om de oorlogssfeer te blijven oppoken, zodat hij zich kan profileren als de leider die het uitverkoren volk zal gidsen doorheen de beproevingen. Vorig jaar nog wou hij alle Joodse nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever — goed voor intussen een derde van het grondgebied daar — officieel tot Israëlisch gebied laten erkennen. De grootscheepse vaccinatiecampagne was ook een oorlog tegen een ‘interne vijand’, waarmee Netanyahu ontegensprekelijk heeft gescoord.
Hij is gedoemd om de oorlogssfeer te blijven oppoken, zodat hij zich kan profileren als de leider die het uitverkoren volk zal gidsen doorheen de beproevingen.
Het is de perverse alliantie tussen de kleine religieuze partijen, met hun van de pot gerukte Bijbelse aanspraken, en de individuele machtsstrategie van Netanyahu binnen het Likoedblok, die de verdere polarisering aanwakkert en acute conflicten als dat van vandaag programmeert. Inclusief verdere kolonisatie van Palestijns gebied, uitdrijvingen en allerlei administratieve pesterijen. De reactie van Hamas en de aansluitende aanval op Gaza vormen het sluitstuk van deze spiraal, met grote aantallen burgerslachtoffers als gevolg, waarbij je de orthodoxen hoort denken: ‘prima, er bestaan geen goede Palestijnen behalve dode Palestijnen’.
Wat Benjamin Netanyahu vermoedelijk niet voorzien had, was het groeiend verzet van de Israëlische Arabieren, voor de eerste keer in de geschiedenis van het conflict. Het land evolueert nu naar een toestand van anarchie met wederzijdse lynchpartijen, maar ook dat is voor rechts een prima zaak, en een reden om ‘grote kuis’ te houden. Arabieren met het Israëlische staatsburgerschap, overigens een complete anomalie voor elke rechtgeaarde zionist, kunnen dan hun burgerrechten inleveren en even grote paria’s worden als hun volksgenoten.
Appelsienen uit Palestina
Conclusie: Netanyahu en Hamas zijn objectieve bondgenoten. Een corrupte machtspoliticus aan de ene kant, en aan de andere kant krapuul dat leeft van ellende maar daar binnenin zelf een soort van elite vormt, meer heb je niet nodig om nog jaren de Ewige Wiederkehr des Gleichen te demonstreren. Ze hebben beiden baat bij een uitzichtloze stellingenoorlog, met dien verstande dat Israël militair in staat is het spookland Palestina van de kaart te vegen. De afwezigheid van echte leiders en staatsmanschap doet zich enorm gevoelen. Politici met de allure van Menachem Begin, Yitzhak Rabin (door een Joodse extremist vermoord) en Shimon Peres, en aan Palestijnse kant Yasser Arafat, hebben plaats gemaakt voor roeptoeters en ijzervreters.
Terwijl eenieder met een gram verstand, die nog iets anders dan de bijbel leest, beseft dat alleen een volwaardige tweestatenoplossing de lont uit het kruitvat kan halen. Als nationalist blijf ik daarin geloven. De Joden moeten hun duizendjarige obsessie opgeven en de Palestijnen moeten zich van de Hamas-terreur ontdoen. Dat kan enkel door de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en Gaza tot territorium te verklaren van een soevereine Palestijnse staat, waar kinderen weer op een normale manier naar school kunnen, ravotten, en volwassenen op een even normale manier een sociaal leven kunnen hebben, werken, aan politiek doen.
‘Maar Sanctorum…’, hoor ik u roepen, ‘… het zijn wel moslims!’ Ja en dan? Bekeren kunnen we ze niet, en dat hoeft ook niet als ze wat meer Abu Dhabi-allure zouden kunnen krijgen, een land waarin we ooit eens het WK wielrennen kunnen organiseren.
Het veiligste voor Europa is een goed georganiseerde moslimstaat waarmee zaken te doen zijn. Een natie die eventueel zelfs uitnodigend werkt voor islamieten in onze contreien, waarom niet, ook voor hen kan de diaspora omkeerbaar zijn. Een redenering die overigens ook geldt voor andere hellholes zoals Irak en Libië: ontwikkeling helpt. Ik wil in de supermarkt dadels en appelsienen uit Palestina zien liggen, in plaats van vluchtelingen die in onze straten rondhangen waarvan er eentje vroeg of laat onder de ‘Allahu Akbar!’-kreet een mes trekt.
Israël bevordert het pauperisme, en vandaar de terreur, en dat is niet in ons belang. Het wordt tijd dat ook de rechterzijde inziet dat de beste Palestijn een welvarende Palestijn is. Elementaire zin voor eigen belang, meer moet dat niet zijn.