Outside the Box: Delirium in het Witte Huis, deel 3

Witte Huis – In “Outside the Box” ondervraag ik ChatGPT om beter te begrijpen hoe AI “redeneert”. Het is als een gesprek met een intelligente vriend, waarbij ideeën worden gedeeld en sommige verklaringen ter discussie worden gesteld. De schokkende confrontatie  in het Oval Office tussen Volodymyr Zelenskyy en Donald Trump roept een aantal vragen op waar onze AI-vrienden ons misschien over kunnen helpen nadenken. Vandaag beginnen we aan die samenwerking.

Witte Huis – In deel 1 en deel 2 heb ik de hulp van AI ingeroepen bij het beoordelen van de motieven van de wereldleiders die nu allemaal betrokken zijn bij een verrassende rel die vorige week vrijdag in het Witte Huis het nieuws volledig op zijn kop zette.

In dit derde deel stelde ik de volgende vraag aan zowel ChatGPT als DeepSeek:

We kijken nu naar een strijd tussen vier verschillende partijen: de VS, Rusland, Oekraïne en Europa. Europa kan natuurlijk worden opgedeeld in wat sommigen ideologische blokken noemen. De VS is ook verdeeld in twee tegengestelde kampen die vandaag de dag overeenkomen met een door Trump geleide Republikeinse partij en een Democratische partij die, althans publiekelijk, vasthoudt aan de lijn die Joe Biden en Kamala Harris volgen.

Deze situatie is in veel opzichten nieuw. In het verleden, wanneer er oorlogs- en vredeskwesties opdoken, hadden de betrokken partijen een duidelijk standpunt dat de houding van hun regering weerspiegelde. Tijdens de twee wereldoorlogen bepaalde elke Europese natie haar standpunt als ofwel toegewijd aan een van de bondgenootschappen ofwel neutraal. Zelfs als het standpunt van een natie in de loop van de oorlog veranderde, bleef er geen onduidelijkheid bestaan.

De Amerikaanse president Woodrow Wilson won de verkiezingen van 1916 op basis van zijn belofte dat de VS elke politieke betrokkenheid bij de Europese oorlog zouden vermijden. Maar toen hij zich in 1917 ertoe verbonden had zich aan te sluiten, schaarde de natie zich achter hem. Om onenigheid te voorkomen, voerde Wilson een effectieve propagandacampagne tegen degenen die liever vasthielden aan zijn belofte in het verkiezingsjaar. Deze was effectief. De VS sloten zich ondubbelzinnig aan bij de oorlogsinspanningen van Groot-Brittannië en Frankrijk.

De huidige situatie is nog veel ambiguër dan die van de Eerste Wereldoorlog. De VS is de leider van het NAVO-bondgenootschap, dat er doorgaans van uitgaat dat de 31 partners het voorbeeld zullen volgen. Na een regeringswisseling heeft de regering van de leider haar standpunt radicaal gewijzigd en haar eerdere ‘onwrikbare’ toewijding aan een schijnbare neutraliteit laten varen, om zo de rol van eerlijke bemiddelaar te kunnen spelen. De meeste andere 31 NAVO-leden hadden zich echter individueel gecommitteerd aan een positie als partij voor één partij in de oorlog.

Op dit precieze moment vragen waarnemers en de betrokken partijen zich af hoe elk van hun eigen NAVO-partners zal reageren op de plotselinge verandering van gedachten van hun leider. Kunnen ze een gemeenschappelijke basis vinden? Kan een van hen geloofwaardig zijn standpunt veranderen zonder als kruiperige vazallen over te komen? Zouden de leiders zelf hun eigen politieke geloofwaardigheid niet in gevaar brengen als ze plotseling hun discours zouden veranderen? Politiek gedijt op inertie. Wat gebeurt er als inertie plotseling radicaal wordt verstoord?

We kunnen een andere, diepere vraag stellen: zijn er partners die echt geïnteresseerd zijn in de vraag hoe een aanhoudende oorlog opgelost kan worden?

Gezien deze ongelooflijk complexe knoop van conflicten en tegenstrijdigheden en gezien de hoge inzet van een confrontatie van wereldwijde betekenis waarbij minstens vier landen met een nucleair arsenaal betrokken zijn, kunnen we ons dan een voorstelling maken van de vier meest geloofwaardige scenario’s voor de komende maanden?

Een kort overzicht van de twee reacties

Voordat ik de volledige tekst van de twee AI’s reproduceer, volgt hier een vergelijking van de lijst met titels van de scenario’s die elk van hen heeft gekozen.

ChatGPT:

1. Patstelling en langdurige uitputting

2. Een door Europa geleide coalitie treedt op

3. Een onderhandelde regeling onder externe druk

4. Ongecontroleerde escalatie

Diep zoeken:

1. Patstelling en bevroren conflict

2. Escalatie en breder conflict

3. Diplomatieke doorbraak en vredesakkoord

4. Interne politieke verschuivingen en heroriëntatie

Je merkt misschien dat ChatGPT de escalatiehypothese voor het laatst bewaart. Maar het lijkt er een extremere formulering aan te geven door te veronderstellen dat het “ongecontroleerd” zal zijn. Wanneer we de gedetailleerde beschrijving vergelijken met die van DeepSeek, ontdekken we dat ChatGPT Rusland duidelijk afschildert als de potentiële kwaadwillende schurk die verantwoordelijk is voor het verergeren van een reeds verslechterde situatie.

DeepSeek voorspelt ook Russische escalatie, maar legt dit uit als een reactie op het feit dat het “in het nauw gedreven” wordt. Dit sluit natuurlijk aan bij het debat dat de meeste mensen kennen en dat draait om de vraag of de Russische invasie in 2022 al dan niet uitgelokt was .

De twee chatbots zijn het in grote lijnen eens over de trends, maar dit soort nuances met betrekking tot de intenties van één land wijzen op een mogelijke ideologische divergentie. ChatGPT weerspiegelt mogelijk een ‘gevoel’ over geopolitieke intenties dat herkenbaar is als de dominante interpretatie in de traditionele westerse media. De interpretatie van DeepSeek lijkt meer te lijken op de manier waarop geopolitieke ‘realisten’ redeneren, die minder snel aannames doen over het morele karakter van een specifieke speler of simpelweg diens agressiviteit.

Wat betreft de presentatie van de twee beste scenario’s (beide op nummer drie), presenteert DeepSeek een duidelijk rooskleuriger en ronduit optimistischer beeld. ChatGPT blijft veel terughoudender en voorzichtiger.

Dergelijke details kunnen helpen om een ​​welkom perspectief te creëren voor gebruikers die AI raadplegen om hun eigen reflectie te ontwikkelen.

Hieronder vindt u de volledige twee reacties. We nodigen u uit om ze te lezen, ervan te leren en na te denken over de verschillen.

Reactie van ChatGPT

Deze evoluerende geopolitieke situatie brengt inderdaad een niveau van ambiguïteit en complexiteit met zich mee dat traditionele voorspellingen bemoeilijkt. We kunnen echter wel verschillende plausibele scenario’s schetsen voor de komende maanden, gebaseerd op de huidige trends en de belangrijkste druk die op de verschillende partijen wordt uitgeoefend:

Scenario 1: Patstelling en langdurige uitputting

• Ontwikkeling van het Amerikaanse beleid: De VS, onder een nieuwe regering, blijft opschuiven richting neutraliteit. De militaire hulp wordt verminderd, maar er wordt wel aangedrongen op onderhandelingen.
• Europese reactie: NAVO-leden blijven verdeeld: sommige blijven militaire steun verlenen aan Oekraïne (bijv. Polen, de Baltische landen, het Verenigd Koninkrijk), terwijl andere (bijv. Duitsland, Frankrijk) aandringen op diplomatie.
• Het standpunt van Rusland: Rusland zet zijn uitputtingsslag voort en gokt op westerse vermoeidheid en politieke verdeeldheid.
• Standpunt van Oekraïne: Door de verminderde westerse hulp heeft Oekraïne moeite om zijn verdediging op peil te houden, maar weigert zich over te geven. Hierdoor is het conflict bevroren en escaleert het af en toe.
• Resultaat: een langdurige, onbesliste oorlog, die steeds meer lijkt op de deling van Korea of ​​het conflict om Nagorno-Karabach.

Scenario 2: Een door Europa geleide coalitie treedt op

• VS trekt zich terug: De VS trekt zich terug uit het actieve leiderschap en laat de Europese landen zelf hun rol bepalen.
• Europese reactie: Een ‘coalitie van bereidwilligen’ (geleid door het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Polen en de Scandinavische landen) zet zich in om de verdediging van Oekraïne te handhaven, onafhankelijk van het standpunt van Washington.
• De reactie van Rusland: Rusland voert hybride oorlogsvoering en cyberaanvallen op en test mogelijk de vastberadenheid van de NAVO door middel van grensprovocaties.
• Resultaat: Een verdeelde NAVO, waarbij een kerngroep zich nog steeds inzet voor Oekraïne, terwijl anderen (bijvoorbeeld Hongarije, Slowakije) steeds meer geneigd zijn tot verzoening of neutraliteit.

Scenario 3: Een onderhandelde schikking onder externe druk

• Amerikaans initiatief: De Amerikaanse regering bemiddelt bij vredesbesprekingen en gebruikt economische druk om Oekraïne en de NAVO-bondgenoten te bewegen tot een staakt-het-vuren.
• Europese steun: Grote Europese mogendheden (Duitsland, Frankrijk) sluiten zich aan bij deze diplomatieke beweging en bieden Oekraïne veiligheidsgaranties, maar zetten het land onder druk om territoriale compromissen te accepteren.
• De bereidwilligheid van Rusland: Als de interne economische spanningen of politieke druk (bijvoorbeeld ontevredenheid bij de elite) toenemen, kan Rusland gesprekken aangaan, maar alleen op zijn eigen voorwaarden (erkenning van geannexeerde gebieden).
• Resultaat: Een fragiel staakt-het-vuren, vergelijkbaar met de Minsk-akkoorden, met aanhoudende spanningen en onopgeloste territoriale geschillen.

Scenario 4: Ongecontroleerde escalatie

• Politieke onzekerheid in de VS: Als de binnenlandse politiek in de VS leidt tot een onvoorspelbaar buitenlands beleid (bijvoorbeeld door tegenstrijdige signalen van de regering en het Congres), raken bondgenoten gedesoriënteerd.
• Europese verdeeldheid: De NAVO raakt steeds verder verdeeld. Sommige leden pleiten voor een krachtiger interventie, terwijl andere zich juist willen terugtrekken.
• De stappen van Rusland: Rusland maakt gebruik van verdeeldheid, intensiveert operaties en voert provocaties op, waaronder hybride oorlogsvoering tegen NAVO-landen.
• Onbedoelde betrokkenheid van de NAVO: Een Russische aanval (opzettelijk of per ongeluk) op het grondgebied van de NAVO leidt tot debatten over Artikel 5, wat kan leiden tot een gevaarlijk moment van escalatie.
• Resultaat: Een snelle crisis die kan leiden tot een existentiële confrontatie, hetzij via diplomatie met hoge inzet, of, in het ergste geval, via militaire inzet.

Elk scenario kent belangrijke variabelen – binnenlandse politieke verschuivingen, economische druk en de dynamiek op het slagveld – die de uitkomst de ene of de andere kant op kunnen sturen. De grootste vraag blijft of de betrokken partijen daadwerkelijk een oplossing nastreven of dat inertie het conflict eindeloos in stand zal houden.

Het antwoord van DeepSeek

De situatie die u beschrijft is inderdaad complex en biedt potentieel voor zowel conflict als oplossing. De wisselwerking tussen de VS, Rusland, Oekraïne en Europa, verergerd door interne verdeeldheid binnen de VS en Europa, creëert een onstabiel geopolitiek landschap. Hier zijn drie geloofwaardige scenario’s voor de komende maanden, elk met zijn eigen implicaties:

 1. Patstelling en bevroren conflict

• Scenario : Het conflict in Oekraïne duurt voort zonder een duidelijke oplossing, wat leidt tot een langdurige patstelling. De VS, onder een nieuwe regering, handhaaft zijn neutraliteit en richt zich op diplomatieke inspanningen in plaats van militaire steun. Europa blijft verdeeld: sommige landen dringen aan op sterkere steun voor Oekraïne, terwijl andere pleiten voor een voorzichtigere aanpak. Rusland consolideert zijn winst in Oost-Oekraïne, maar ondervindt aanhoudende weerstand en internationale sancties.
• Implicaties : Dit scenario zou kunnen leiden tot een ‘bevroren conflict’, vergelijkbaar met de situatie in Oost-Oekraïne vóór de escalatie in 2022. De humanitaire crisis in Oekraïne zou aanhouden en de regio zou een brandpunt blijven voor potentiële toekomstige conflicten. De cohesie van de NAVO zou op de proef kunnen worden gesteld, waarbij sommige lidstaten mogelijk de effectiviteit van de alliantie in twijfel trekken. De rol van de VS als wereldleider zou verder onder de loep kunnen worden genomen, vooral als hun neutraliteit wordt gezien als een gebrek aan betrokkenheid.

 2. Escalatie en breder conflict

• Scenario : Het conflict escaleert, waardoor mogelijk meer NAVO-leden direct betrokken raken. Een misrekening of een opzettelijke provocatie zou kunnen leiden tot een bredere oorlog. De VS zouden, ondanks hun aanvankelijke neutraliteit, gedwongen kunnen worden om actiever te reageren, vooral als een NAVO-lid wordt aangevallen. Rusland, dat zich in het nauw gedreven voelt, zou kunnen overgaan tot agressievere tactieken, waaronder het gebruik van tactische kernwapens.
• Implicaties : Dit scenario zou catastrofale gevolgen hebben en mogelijk leiden tot een grootschalige oorlog in Europa. De wereldeconomie zou er enorm onder lijden en het risico op nucleaire escalatie zou groot zijn. De VS en Europa zouden hun bondgenootschappen en hun vermogen om een ​​gezamenlijke reactie te coördineren zwaar op de proef stellen. De humanitaire tol zou ongekend hoog zijn en het geopolitieke landschap zou op moeilijk te voorspellen manieren kunnen veranderen.

 3. Diplomatieke doorbraak en vredesakkoord

• Scenario : Er vindt een diplomatieke doorbraak plaats, mogelijk gemaakt door internationale bemiddelaars of een wisseling van de wacht in een van de belangrijkste landen. De VS, onder druk van zowel binnenlandse als internationale actoren, heropent een actievere diplomatieke rol. Rusland en Oekraïne komen overeen een staakt-het-vuren te sluiten en beginnen onderhandelingen over een vredesakkoord, mogelijk met territoriale concessies en veiligheidsgaranties. Europa speelt een sleutelrol bij de wederopbouw van Oekraïne en de uitvoering van het akkoord.
• Implicaties : Dit scenario zou een pad naar de-escalatie en mogelijk een duurzame vrede bieden. Het zou aanzienlijke compromissen van alle partijen vereisen, maar de voordelen zouden substantieel kunnen zijn. De VS zouden hun geloofwaardigheid als wereldleider enigszins kunnen herstellen en de NAVO zou sterker uit de strijd kunnen komen als ze een constructieve rol speelt in het vredesproces. De humanitaire situatie in Oekraïne zou verbeteren en het risico op een breder conflict zou aanzienlijk afnemen. Om een ​​dergelijke doorbraak te bereiken, zouden echter diepgewortelde wantrouwen en tegenstrijdige belangen moeten worden overwonnen.

 4. Interne politieke verschuivingen en heroriëntatie

• Scenario : Interne politieke verschuivingen in de VS of Europa leiden tot een beleidsherziening. Een verandering in de Amerikaanse regering of een significante verschuiving in het Europese leiderschap zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot een meer eensgezinde en assertieve houding ten opzichte van Rusland. Een meer isolationistisch Amerikaans beleid zou daarentegen kunnen leiden tot een verdere breuk binnen de NAVO, waarbij sommige Europese landen op zoek gaan naar alternatieve veiligheidsregelingen.
• Implicaties : Dit scenario zou kunnen leiden tot een herschikking van wereldwijde allianties. Als de VS isolationistischer wordt, zou Europa kunnen proberen zijn eigen defensiecapaciteiten te versterken of nieuwe allianties te vormen. Omgekeerd zou een assertiever Amerikaans beleid kunnen leiden tot een hernieuwd gevoel van doelgerichtheid binnen de NAVO. De impact op het conflict in Oekraïne zou afhangen van de aard van deze verschuivingen, maar ze zouden de huidige spanningen kunnen verergeren of verlichten.

 Conclusie

Elk van deze scenario’s presenteert een ander pad voorwaarts, met verschillende niveaus van risico en mogelijkheden voor een oplossing. De belangrijkste factoren om in de gaten te houden zijn de interne politieke dynamiek binnen de VS en Europa, de acties van Rusland en Oekraïne, en het vermogen van internationale actoren om te bemiddelen en een gemeenschappelijke basis te vinden. De inzet is ongelooflijk hoog, en de komende maanden zullen cruciaal zijn voor het bepalen van de koers van dit conflict en de wereldwijde gevolgen ervan.

Mijn eigen voorlopige conclusie

Als je de details van de twee bovenstaande verslagen vergelijkt, zul je waarschijnlijk merken dat beide proberen redelijk objectief en evenwichtig te zijn. Geen van beide kiest partij. Beide helpen ons om ons begrip te vergroten. Maar, zoals we hierboven al zeiden, zijn de nuances er ook om het verhaal te verdiepen.

Als we AI op deze of een vergelijkbare manier gebruiken om te leren en onze eigen reflectie te ontwikkelen, dan moeten we als consumenten het belang in gedachten houden van het lezen van alles wat onze AI-bot produceert op twee verschillende niveaus. Ten eerste moeten we de kwaliteit van de informatie waarderen en evalueren. We moeten onthouden dat de ervaring in alle gevallen onze horizon zal verbreden, simpelweg omdat AI toegang heeft tot meer bronnen dan wij allemaal.

Maar zelfs op dit niveau van het verwerken van nieuwe informatie moeten we vermijden om elke bevestiging op goed vertrouwen aan te nemen. We weten nu dat hallucinaties mogelijk zijn. Het is echter net zo belangrijk om te onthouden dat nuance niet alleen een kwestie van stijl is, maar ook nieuwe niveaus van waarheid kan onthullen, net zoals in menselijke dialogen. We mogen niet vergeten dat het discours dat AI in dit soort onderzoek produceert altijd een distillatie zal zijn van bestaande menselijke expressie. Menselijke fouten en vooroordelen kunnen net zo gemakkelijk worden gereproduceerd in het discours van AI als feiten, willekeurige fouten en in sommige gevallen zelfs goed geconstrueerde fictie.

Jouw gedachten

Bij Fair Observer zijn we van plan de dialoog die we nu zijn begonnen over de dramatische geopolitieke gebeurtenissen die zich nu ontvouwen, voort te zetten in het eerste kwartaal van 2025. In onze rubriek “Outside the Box” bieden we voorbeelden van een dialoog met twee chatbots. Maar we moedigen jullie allemaal aan om de oefening zelf te proberen. Experimenteer ermee. Formuleer je vragen zo oprecht mogelijk om de kwesties aan te pakken die volgens jou meer duidelijkheid zouden kunnen gebruiken. Onderzoek, vergelijk en beoordeel de reacties die je ontvangt.

Bovenal nodigen we u van harte uit om uw ervaringen, ideeën of reacties op het onderzoek dat we hier doen met ons te delen, maar ook uw eigen onderzoek. Dat is waar AI ons allemaal kan helpen evolueren als actieve leden van een levende beschaving. AI weet veel dat onze eigen kennis en overtuigingen kan aanvullen, maar ook kan bekrachtigen of tegenspreken. Hoe meer we de dialoog aangaan en proberen ons begrip van de inhoud ervan te verfijnen, hoe groter de kans dat we oplossingen vinden die collectief aanvaardbaar en wenselijk zijn.