Er zullen onvermijdelijk andere mondiale uitdagingen zijn waarmee landen in de loop van de tijd samen zullen worden geconfronteerd. De NAVO van zeventig is echter niet het instrument om ze aan te pakken.
De coronavirus pandemie die de wereld teistert, brengt een langdurige volksgezondheidscrisis scherp in beeld – samen met het sombere vooruitzicht van een economische crisis op lange termijn die het sociale weefsel in alle landen kan vernietigen.
Wereldleiders moeten de besteding van middelen opnieuw beoordelen op basis van reële en huidige bedreigingen voor de nationale veiligheid – om te heroverwegen hoe ze kunnen worden aangepakt. Een blijvende inzet voor de NAVO, wiens mondiale ambities grotendeels worden aangedreven en gefinancierd door de Verenigde Staten, moet in twijfel worden getrokken.
In 1949 beschreef de eerste secretaris-generaal van de NAVO de missie van de NAVO als ‘Rusland buiten houden, de Amerikanen binnen en de Duitsers onderdrukken’. Zeventig jaar later is het beveiligingslandschap totaal veranderd. De Sovjet-Unie en het Warschaupact bestaan niet meer.
De Berlijnse muur is gevallen en Duitsland heeft geen territoriale ambities met zijn buren. Toch is Amerika nog steeds in Europa met een NAVO-alliantie van negenentwintig landen.
In 1993 interviewde een van de co-auteurs, David Speedie, Michail Gorbatsjov en vroeg hem naar de garanties die hij beweerde te hebben ontvangen over de niet-uitbreiding van de NAVO naar het oosten. Zijn antwoord was bot: ‘Mr. Speedie, we waren genaaid. ‘
Hij was heel duidelijk in zijn oordeel dat het vertrouwen dat de Sovjet-Unie in het Westen had gesteld, met de hereniging van Duitsland en de ontbinding van het Warschaupact, niet werd beantwoord. Dit roept een fundamentele vraag op: of de NAVO vandaag de wereldveiligheid verbetert of juist verlaagt.
Wij zijn van mening dat er tien belangrijke redenen zijn waarom de NAVO niet langer nodig is:
Eén : de NAVO is in 1949 opgericht om de drie belangrijkste redenen die hierboven zijn uiteengezet. Deze redenen zijn niet langer geldig. Het veiligheidslandschap in Europa is tegenwoordig totaal anders dan zeventig jaar geleden. De Russische president Vladimir Poetin stelde eigenlijk een nieuwe continentale veiligheidsregeling voor “van Dublin tot Vladivostok”, die door het Westen uit de hand werd gelaten. Als het zou worden geaccepteerd, zou het Rusland hebben opgenomen in een coöperatieve beveiligingsarchitectuur die veiliger zou zijn geweest voor de wereldwijde gemeenschap.
Twee : sommigen beweren dat de dreiging van het huidige Rusland de reden is waarom Amerika in Europa moet blijven. Maar overweeg dit: de economie van de EU was 18,8 biljoen dollar vóór de brexit en het is 16,6 biljoen dollar na de brexit. Ter vergelijking: de economie van Rusland is vandaag slechts 1,6 biljoen dollar. Met een EU-economie die meer dan tien keer zo groot is als die van Rusland, zijn wij van mening dat Europa zijn eigen verdediging tegen Rusland niet kan betalen? Het is belangrijk op te merken dat het VK zeker in een Euro-defensiealliantie zal blijven en zeer waarschijnlijk zal blijven bijdragen aan die verdediging.
Drie : de Koude Oorlog was een van de extreemste wereldwijde risico’s – met twee supermacht-tegenstanders elk bewapend met meer dan dertigduizend kernkoppen. De huidige omgeving vormt een nog groter gevaar, namelijk van extreme instabiliteit als gevolg van niet-statelijke actoren, zoals terroristische groeperingen, die massavernietigingswapens verwerven. Rusland en de NAVO-opdrachtgevers zijn als enige in staat deze dreigingen het hoofd te bieden – als ze in onderling overleg optreden.
Vier : De enige keer dat een NAVO-lid een beroep heeft gedaan op artikel 5 (de “aanval op één is aanval op alle” clausule) waren de Verenigde Staten na de terroristische aanslag van 11 september 2001. De echte vijand was niet een andere natie, maar de algemene bedreiging van terrorisme. Rusland heeft deze reden voor samenwerking consequent naar voren gebracht – inderdaad, Rusland heeft onschatbare logistieke informatie en basissteun geleverd voor de post-9/11 Afghaanse inzet. Coronavirus heeft nog een andere ernstige zorg gedramatiseerd: die van terroristen die biologische wapens bezitten en gebruiken. Dit kan niet worden onderschat in het klimaat waarin we nu leven.
Vijf : wanneer Rusland een potentiële vijand aan zijn grens heeft, zoals bij de militaire oefeningen van de NAVO in 2020, zal Rusland meer geneigd zijn naar autocratie en de verzwakking van de democratie te gaan. Wanneer burgers zich bedreigd voelen, willen ze leiderschap dat sterk is en hen bescherming biedt.
Zes : De militaire acties van de NAVO in Servië onder president Clinton en in Libië onder president Barack Obama, samen met bijna twintig jaar oorlog in Afghanistan – de langste in onze geschiedenis – waren grotendeels door de VS gedreven. Er is hier geen “Rusland-factor”, maar deze conflicten worden gebruikt om een reden voor discussie aan te voeren, voornamelijk om Rusland te confronteren.
Zeven : samen met klimaatverandering is de grootste existentiële bedreiging die van een nucleaire holocaust – dit zwaard van Damocles hangt nog steeds over ons allemaal. Nu de NAVO bases heeft in negenentwintig landen, vele langs de grenzen van Rusland, sommige binnen artilleriebereik van St. Petersburg, lopen we het risico van een nucleaire oorlog die de mensheid kan vernietigen. Het risico van een accidenteel of “vals alarm” werd tijdens de Koude Oorlog verschillende keren gedocumenteerd en is nu nog angstaanjagender, gezien de Mach 5-snelheid van de huidige raketten.
Acht : Zolang de Verenigde Staten bijna 70 procent van hun discretionaire budget aan het leger blijven besteden, zal er altijd behoefte zijn aan echte of vermeende vijanden. Amerikanen hebben het recht om te vragen waarom zulke exorbitante ‘uitgaven’ nodig zijn en voor wie is het echt voordelig? De uitgaven van de NAVO gaan ten koste van andere nationale prioriteiten. We ontdekken dit midden in het coronavirus wanneer de gezondheidszorgsystemen in het westen jammerlijk ondergefinancierd en ongeorganiseerd zijn. Door de kosten en onnodige kosten van de NAVO te verminderen, zal het Amerikaanse publiek ruimte maken voor andere nationale prioriteiten van groter belang.
Negen : We hebben de NAVO gebruikt om eenzijdig te handelen, zonder congres- of internationale juridische goedkeuring. Amerika’s conflict met Rusland is in wezen politiek, niet militair. Het schreeuwt om creatieve diplomatie. De waarheid is dat Amerika meer robuuste diplomatie nodig heeft in internationale betrekkingen, niet het botte militaire instrument van de NAVO.
Ten : Ten slotte vormen exotische oorlogsspellen in de buurt van Rusland – in combinatie met een verscheuring van wapenbeheersingsverdragen – een groeiende dreiging die iedereen kan vernietigen, vooral wanneer internationale aandacht is gericht op een ongrijpbaardere ‘vijand’. Het coronavirus is toegevoegd aan de lijst met wereldwijde bedreigingen die samenwerking vereisen in plaats van nog dringender confrontatie dan ooit tevoren.
Er zullen onvermijdelijk andere mondiale uitdagingen zijn waarmee landen in de loop van de tijd samen zullen worden geconfronteerd. De NAVO van zeventig is echter niet het instrument om ze aan te pakken. Het is tijd om verder te gaan met dit gordijn van confrontatie en een wereldwijde veiligheidsaanpak te ontwikkelen, een aanpak die de bedreigingen van vandaag en morgen aanpakt.
Sharon Tennison is voorzitter van het Center for Citizen Initiatives. David Speedie is de oprichter en voormalig directeur van het programma over wereldwijde betrokkenheid van de VS bij de Carnegie Council for Ethics in International Affairs. Krishen Mehta is Senior Global Justice fellow aan de Yale University.
Oorspronkelijk gepubliceerd door National Interest