Prins Bernhard heeft JAWEL , 600 panden. Hoe kan iemand in vredesnaam zo veel panden bezitten en wat is de reden daarvoor? Iedereen weet wat de situatie is in Amsterdam en hoe slecht de huizenmarkt gesteld is voor de middeninkomens van Nederland.
De huizenaffaire achtervolgt ‘pandjesprins’ Bernhard van Oranje tot op de dag van vandaag. Hij overtrad in Amsterdam de regels voor verhuur. Dat past in een patroon, blijkt uit het boek ‘Zakenprins’ van Michiel Couzy en Maarten van Dun. ‘Dat de Van Oranjes een voorbeeldfunctie hebben, speelt bij Bernhard geen grote rol. Hij kiest bewust voor de precaire positie van zakenprins.’
Uit een eerder onderzoek van Het Parool blijkt dat hij ook via bv’s vastgoed in handen heeft. In totaal bezit de neef van de koning, zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven, 590 Nederlandse adressen, waarvan 600 in Amsterdam. Dit zijn huizen, winkels en kantoren.
Reactie
Prins Bernhard van Oranje-Nassau laat via zijn woordvoerder weten dat hij het beheer van zijn vastgoed heeft uitbesteed aan een professionele partij, met de opdracht dat volgens de regels te verhuren. Hij is daar verder niet bij betrokken.
Als mede-eigenaar zal hij tot op de bodem uitzoeken of regels worden overtreden en ingrijpen als dat het geval is. Ook zal hij onderzoek doen naar de makelaar met wie huurders contact hebben. Zijn rol is die van passieve investeerder die zijn geld in onroerend goed belegt als pensioenvoorziening.
Hiermee is hij een van de grootste vastgoedbonzen in de stad. Sinds 2010 zit hij met zijn zakenpartners Menno de Jong en Coen Groeneveld in Pinnacle BV. Dat is uitgegroeid tot een projectontwikkelaar van belang, die onder meer de voormalige ING-kantoren aan het Westerpark verbouwt tot woningen. Daarnaast zit hij in appartementen, flats en winkelcentra.
Ze zijn op prinsenjacht. Daarvan is Bernhard overtuigd als hij eind 2017 in een mediastorm terechtkomt vanwege zijn Amsterdamse vastgoedbezit en het overtreden van de verhuurregels. In heel de stad verschijnen posters met zijn afbeelding, cabaretier Youp van ’t Hek noemt hem ‘maffiose vastgoedprins.’ Miljoenen mensen zien hoe hij belachelijk wordt gemaakt in het populaire tv-programma Zondag met Lubach. Op straat wordt hij nageroepen. Bernhard begrijpt niets van de ophef. Hij doet toch niets anders dan zoveel andere vastgoedbeleggers? ,,Ze zijn op mij uit, ze willen mij kapot maken,” zegt hij tegen vertrouwelingen. ,,Alleen maar omdat ik een prins ben.”
Als het zo door blijft gaan, dan is er dadelijk geen normale Amsterdammer meer te vinden in de stad. Dan wordt het een tweede Londen met rijke en vreemde lui. Zoiets zouden we niet moeten willen. Het zou de prins sieren als hij er iets tegen gaat doen en ethisch te werk gaat.
Vastgoedprins van Oranje laat huurders ‘uit het zicht van het stadhuis’ blijven
Prins Bernhard jr. – zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven en neef van Koning Willem-Alexander – vraagt aan zijn Amsterdamse huurders sleutelgeld. Ook laat hij teveel huurders in zijn panden wonen die bovendien op het hart wordt gedrukt zich niet in te schrijven op hun adres. Om ‘uit het zicht van het stadhuis’ te blijven, aldus zijn makelaar.
‘Morele verantwoordelijkheid’
SP Kamerlid Ronald van Raak wil een uitspraak van minister-president Mark Rutte over de kwestie. Rutte is formeel niet verantwoordelijk voor de Koninklijke Familie maar wel voor het Koninklijk Huis. Bernhard jr. is daar geen lid van. Volgens de SP’er is hier ‘inderdaad geen sprake van een ministeriële verantwoordelijkheid maar wel van een morele verantwoordelijkheid’. Dat zegt Van Raak zaterdag tegen ThePostOnline. “Ook prinsen moeten zich aan de wet houden en fatsoenlijk omgaan met hun huurders.” Van Raak heeft Kamervragen gesteld die Rutte moet beantwoorden voor de behandeling van de begroting van het Koninklijk Huis volgende maand.
De prins blijkt een grote vastgoedspeler te zijn in Amsterdam: in de hoofdstad bezit hij 349 panden, in totaal bezit hij 590 panden in Nederland. Hij zegt tegen Het Parool ‘maatregelen’ te zullen nemen.
‘Bescherm Amsterdam tegen rijke patsers die stad opkopen’
Deze affaire bevat diverse elementen die ervoor zorgen dat Bernhard uitgroeit tot, zoals hij dat zelf noemt, ‘mascotte in de woningmarktdiscussie.’ De eerste verklaring is een politieke. In de Amsterdamse gemeenteraad maken diverse partijen zich in 2017 zorgen over de rol die beleggers spelen op de oververhitte woningmarkt, maar het onderwerp komt niet tot leven.
Door de publicaties krijgt de problematiek ineens een gezicht. En wat voor één: een prins zorgt er mede voor dat minder bedeelde Amsterdammers de hoofdprijs moeten betalen voor woonruimte. Progressief Amsterdam springt er bovenop. ‘Bescherm Amsterdam tegen rijke patsers die de stad opkopen,’ schrijft Marjolein Moorman, destijds nog fractievoorzitter van de PvdA, in Het Parool. De gemeenteraad organiseert zelfs een hoorzitting over de rol van beleggers in de stad, waarvoor ze de prins uitnodigen.
Dubieuze zakenpartner van prins Bernhard
In 2012 gaat het mis als Bernhard investeert in een bedrijf dat eigenaar is van radiostation Wild FM. Dat gaat failliet. De curator stelt later vast dat het zaakje stinkt, zo valt op te maken uit diverse faillissementsverslagen. Waardevolle bedrijfsonderdelen zijn op een verboden manier weggesluisd, waarvan Bernhard en zijn kompanen profiteren. De curator dient een claim in, ook bij Bernhards investeringsmaatschappij. Het komt uiteindelijk tot een schikking.
”Bernhard begrijpt de ophef niet. Het beheer van zijn vastgoed is uitbesteed aan een professionele partij, met de opdracht dat volgens de regels te verhuren, dus wat heeft hij hiermee te maken?”
Ook buiten Nederland is de inzet hoog. Kort voor de financiële crisis stapt Bernhard op de Balkan in uiterst risicovolle projectontwikkeling. Servië richt zich dan nog op na de verwoestende burgeroorlog en talloze deskundigen waarschuwen voor de wijdverbreide corruptie, die zakendoen lastig maakt. Bernhard stapt daar in projecten met omstreden zakenpartners, blijkt uit onderzoek in talloze Servische stukken, zoals faillissementsverslagen, vonnissen, vastgoedaktes en het register van de Kamer van Koophandel.
Onderwerp van politieonderzoek naar belastingontduiking en corruptie
Een belangrijke Servische zakenpartner van de prins is later onderwerp van politieonderzoek naar belastingontduiking en corruptie. Hij wordt na een achtervolging gearresteerd, maar later stappen ze samen in een nieuw project: de bouw van een woonwijk in Belgrado. Bernhard en zijn vaste zakenpartners financieren de boel en profiteren daarbij van de uitstekende contacten die hun lokale partners onderhouden met de burgemeester en de stadsarchitect van Belgrado, die in de Servische pers al jarenlang met corruptie in verband worden gebracht.
Een andere factor in de niet aflatende ophef over de huizenaffaire is het handelen van Bernhard zelf. Hij begrijpt de ophef niet. Het beheer van zijn vastgoed is uitbesteed aan een professionele partij, met de opdracht dat volgens de regels te verhuren, dus wat heeft hij hiermee te maken? Bernhards media-adviseurs nemen de ophef bloedserieus en opperen dat hij iets moet doen om zijn imago op te vijzelen. Is het een idee dat hij afscheid neemt van zijn vastgoed en in plaats daarvan een sociaal of groen fonds opricht?
Dit zou een heel ander licht werpen op de prins. Dat is geen optie, zegt Bernhard resoluut. De huizen vormen zijn pensioen, hij krijgt immers geen staatstoelage. De suggestie om afstand te doen van zijn prinselijke titel en zo de aandacht voor zijn afkomst weg te nemen, wimpelt hij al even beslist af. Zijn loyaliteit aan de familie is daarvoor te groot, al is koning Willem-Alexander ‘not amused’ over alle publiciteit.
Als Bernhard de uitnodiging krijgt voor de hoorzitting van de Amsterdamse gemeenteraad, dringt zijn woordvoerder Charles Huijskens erop aan een nette bedankbrief te schrijven: een prins kan zich geen arrogante houding permitteren ten opzichte van volksvertegenwoordigers. Omdat Bernhard geen sjoege geeft, besluit Huijskens de brief zelf te schrijven. Hij is zelfs bereid postzegel en envelop te kopen.
Bernhard: zakenman die losstaat van zijn afkomst
Maar als Huijskens de brief aan Bernhard voorlegt, laat die weten dat hij al een kort mailtje heeft gestuurd aan de raadsgriffie: hij acht zich niet deskundig en bedankt. Huijskens beseft dat dit een enorme pr-blunder is. De afwijzing van Bernhard voedt namelijk de belangstelling van de pers. PvdA-fractievoorzitter Moorman mag die avond op nationale televisie vertellen wat ze ervan vindt dat Bernhard zich, ondanks zijn 102 adressen in de stad, niet deskundig acht. Als hij door Het Parool wordt gevraagd naar de last onder dwangsom van de gemeente, laat hij weten die niet te kennen, omdat hij zijn post niet zelf opent.
Bernhard is zoals vaker vooral verontwaardigd over de ophef. Hij ziet zichzelf als zakenman die los staat van zijn afkomst. Dat de Van Oranjes een voorbeeldfunctie hebben, speelt bij hem geen grote rol. Hij kiest bewust voor de precaire positie van zakenprins.
Bernhard en zijn zakenpartners hebben ondanks herhaaldelijk verzoek niet meegewerkt aan het boek, dat als basis dient voor dit artikel. Zij hebben ook niet gereageerd op vragen en geen gebruik gemaakt van hoor en wederhoor. Ook het verzoek om een reactie op dit artikel door het Parool, heeft Bernhard genegeerd.