Indignatie redactie 
Koerden waarschuwen dat ze de controle dreigen te verliezen over één van de grootste gevangenenkampen, vol met buitenlandse jihadisten. Het kamp bevat zo’n 70.000 vrouwen en kinderen.
Paniek in de tent. Letterlijk. Gevangeniskamp Al-Hol in Noordoost-Syrië, dreigt mogelijk te worden opengebroken van binnenuit. Er is schijnbaar een soort massarevolte aan het ontstaan. Zo zijn er al diverse schietincidenten geweest met zeker vier vrouwelijke slachtoffers als gevolg.
Koerdische bewakers lijken het gigantische kamp Al-Hol in Noordoost-Syrië, waar ook Nederlandse vrouwen en kinderen zitten opgesloten, steeds minder onder controle te hebben. Bij een schietincident eerder deze week zijn zeker vier buitenlandse vrouwen door kogels geraakt, onbekend is van welke nationaliteit. Ook is het stoffelijk overschot van een vrouw gevonden, die wellicht is gedood door andere vrouwen die in het kamp de ideologie van IS willen afdwingen.
Al-Hol is een gesloten kamp waar bijna 70.000 vrouwen en kinderen verblijven die eerder dit jaar zijn gevlucht uit Baghouz, het laatste bolwerk van IS in Syrië. De overgrote meerderheid zijn Syriërs of Irakezen, maar in de zogenaamde ‘Annex’ zitten meer dan tienduizend buitenlandse vrouwen en kinderen. Het is in die Annex dat het maandag uit de hand liep.
IS-voorschriften naleven
Onduidelijk is wat er precies gebeurde. Volgens Koerdische media waren de kampbewakers erachter gekomen dat een groepje vrouwen een rechtbank had opgericht in een van de tenten waar vrouwen berecht zouden worden die de voorschriften van IS niet naleven. Bij aankomst werden de bewakers onder vuur genomen door de IS-vrouwen. Bij het vuurgevecht van een kwartier dat volgde, werd één vrouw gedood en raakten zeven anderen gewond. Een vijftigtal vrouwen werd gearresteerd.
Volgens Rob Onus, leider van het team medewerkers van Artsen zonder Grenzen dat als een van de weinige ngo’s nog actief is in de annex, verliep het incident echter heel anders. „Onze teams waren zoals elke dag medische zorg aan het verlenen toen een protest door de vrouwen en kinderen in de annex een gewelddadige reactie uitlokte van de veiligheidsdienst van het kamp. Onze teams hebben vier vrouwen met kogelwonden verzorgd, terwijl zij zelf en hun patiënten dekking moesten zoeken voor het schieten”, schrijft Onus in een mededeling.
Artsen zonder Grenzen benadrukt dat hun teams de schoten gehoord hebben, maar niet hebben gezien wat er is gebeurd of wat voorafging aan de schietpartij. Maar Onus schrijft dat „gezien de vreselijke levensomstandigheden in Al-Hol en andere kampen in Syrië, protesten te verwachten zijn”.
Volgens Sophie Désoulières van Artsen zonder Grenzen in Nederland is het niet de eerste keer dat er geprotesteerd wordt in Al-Hol. „Het is een heel gespannen situatie”, zegt Désoulières aan de telefoon.
„Protest gaat meestal over de toegang tot medische en andere diensten. Er is een flagrant verschil tussen de annex, waar de buitenlanders zitten, en de rest van het kamp, waar de Syriërs en Irakezen zitten. Daar zijn er drie klinieken, een voedselcentrum voor ondervoede kinderen en scholen. In de Annex zijn er geen scholen, en wij zijn de enigen die er medische diensten verzorgen.”
Tegelijk zijn er steeds meer aanwijzingen dat de meest extremistische vrouwen in Al-Hol een terreurbewind voeren tegen vrouwen die zich aan de regels van IS willen onttrekken. Koerdische media melden eveneens dat deze week het lichaam van een vrouw is aangetroffen tussen het afval. Het vermoeden is dat zij gedood werd door andere IS-vrouwen. In juli werd al een zwangere Indonesische vrouw doodgeslagen door andere vrouwen in het kamp.
Veel jonge kinderen
Mustafa Bali, de woordvoerder van de SDF, de voornamelijk Koerdische militie die Noordoost-Syrië controleert, waarschuwde maandag op Twitter dat de situatie uit de hand dreigt te lopen.
„De situatie in Al-Hol verslechtert zienderogen. De militanten van IS hebben via de vrouwen in het kamp hun hergroepering recentelijk opgevoerd. Dit gaat in de toekomst heel gevaarlijk worden tenzij de regeringen de verantwoordelijkheid nemen voor hun onderdanen”, aldus Bali.
Dat is een verwijt aan de Europese landen die hun onderdanen in Al-Hol en andere kampen niet willen repatriëren. Nederland heeft in juni wel twee Nederlandse weeskinderen laten ophalen door Frankrijk, maar het kabinet blijft gekant tegen het actief ophalen van de Syriëgangers en hun kinderen.
De Koerdische kampbewakers zijn mogelijk ook extra argwanend omwille van de oproep van IS-leider Abu Bakr Al-Baghdadi, eerder deze maand, om de kampen in Syrië en Irak te bestormen en de tienduizenden IS-gevangenen daar te bevrijden. Volgens Sophie Désoulières van Artsen zonder Grenzen mag daarbij echter niet uit het oog verloren worden dat „de bevolking van Al-Hol voor het grootste deel bestaat uit jonge kinderen”. Van de ongeveer 11.000 vrouwen en kinderen in de annex zijn er 7.000 kinderen jonger dan twaalf jaar oud, de meesten zijn jonger dan vijf.
